Γιατί οι γηραιότεροι απολαμβάνουν περισσότερο την καραντίνα;

Οι ειδικοί της ψυχολογίας μας έμαθαν και κάτι ευχάριστο φέτος: η ηλικία και η συναισθηματική ευεξία τείνουν να αυξάνονται μαζί, κατά κανόνα!

Σε σύγκριση με τους νεαρούς ενήλικες, τα άτομα ηλικίας 50 ετών και άνω βαθμολογούν σταθερά υψηλότερα ή πιο θετικά τα συναισθήματά τους σε καθημερινή βάση. Τείνουν να βιώνουν πιο θετικά συναισθήματα και λιγότερα αρνητικά στην διάρκεια μιας μέσης, καθημερινής μέρας ανεξάρτητα από το εισόδημα ή την εκπαίδευσή τους.

Η έρευνα πραγματοποιήθηκε σε Αμερικανούς πολίτες-ενδιαφέρον θα είχε αντίστοιχη έρευνα με μετναστευτικά και προσφυγικά στρώματα.

Σε κάθε περίπτωση, οι απαντήσεις ήταν ξεκάθαρες: το χάσμα των γενεών συμβαδίζει και με ένα είδος…χάσματος στην ευτυχία! Πώς εξηγείται αυτό άραγε; Αναπτύσσουν οι άνθρωποι με κάποιον τρόπο καλύτερες δεξιότητες αντιμετώπισης καθώς μεγαλώνουν;

Ή είναι η απάντηση πιο απλή: Μήπως οι άνθρωποι ακονίζουν τις δεξιότητές τους στην αποφυγή, μειώνοντας τον αριθμό των αγχωτικών καταστάσεων και των…κακοτοπιών που αντιμετωπίζουν καθώς γερνούν;

Οι συνθήκες διεξαγωγής της έρευνας

Για να δοκιμάσουν αυτά τα δύο σενάρια, οι επιστήμονες χρειάζονταν ένα περιβάλλον όπου τόσο οι ηλικιωμένοι όσο και οι νεότεροι πληθυσμοί θα βρίσκονταν σε εξίσου αγχωτικές καταστάσεις.

Αλλά «δεν υπήρξε ποτέ τρόπος να δοκιμάσουμε με κάποιο τρόπο την επίδραση του υπερβολικού στρες σε αυτήν τη σχέση, με οποιονδήποτε ηθικό τρόπο», δήλωσε η Susan Charles, καθηγήτρια ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια, Irvine.

Ο κοροναϊός το άλλαξε αυτό το δεδομένο. Εάν τα κρούσματα σε όλη τη χώρα μέχρι την άνοιξη έδειχναν ένα πράγμα ξεκάθαρα, ήταν ότι οι ηλικιωμένοι είχαν πολύ μεγαλύτερο κίνδυνο – τόσο να αρρωστήσουν όσο και να πεθάνουν από το Covid-19 – από τους νέους.

«Ήταν, από την αρχή, μια ξεκάθαρη απειλή για τους ηλικιωμένους που απλώς δεν μπορούσαν να την αποφύγουν – και, κυρίως, ήταν μια συνθήκη παρατεταμένου άγχους», δήλωσε η Laura Carstensen, ψυχολόγος στο Κέντρο Μακροβιότητας του Πανεπιστημίου του Στάνφορντ.

Μια ερευνητική ομάδα με επικεφαλής τον Dr. Carstensen μελέτησε ανθρώπους υπό αυτές τις συνθήκες. Τον περασμένο Απρίλιο, η ομάδα στρατολόγησε ένα αντιπροσωπευτικό δείγμα 1.000 περίπου ενηλίκων, ηλικίας 18 έως 76 ετών, που ζούσαν σε όλη τη χώρα. Οι συμμετέχοντες απάντησαν σε  λεπτομερείς ερωτήσεις σχετικά με τα συναισθήματά τους την προηγούμενη εβδομάδα, συμπεριλαμβανομένων 16 θετικών καταστάσεων, όπως χαλαρή ή διασκεδαστική, και 13 αρνητικών, όπως ενοχή ή θυμός.

Η διάθεση των μεγαλύτερων ηλικιακά παρέμεινε καλύτερη, κατά μέσο όρο, σε σύγκριση με εκείνη των νεότερων γενεών- παρά το γεγονός ότι και οι δύο ομάδες ανέφεραν τα ίδια επίπεδα άγχους.

«Οι νέοι βίωσαν την καραντίνα πολύ χειρότερα συναισθηματικά από τους ηλικιωμένους», είπε ο Δρ Carstensen.

Τα αποτελέσματα δεν ήταν θέμα τύχης

Σε μια παρόμοια μελέτη, οι ψυχολόγοι του Πανεπιστημίου της Βρετανικής Κολομβίας εξέτασαν διεξοδικά περίπου 800 ενήλικες όλων των ηλικιών τους πρώτους δύο μήνες της πανδημίας – και κατέληξαν σε αντίστοιχα συμπεράσματα.

«Η πανδημία Covid-19 οδήγησε τον δημόσιο λόγο στο να απεικονίσει τους ηλικιωμένους ως ομοιογενή, ευάλωτη ομάδα», σημειώνουν οι ερευνητές.

«Κι όμως, η έρευνά μας για την καθημερινή ζωή εν μέσω της επιδημίας υποδηλώνει το αντίθετο: Η μεγαλύτερη ηλικία συσχετίστηκε με λιγότερη ανησυχία για την απειλή του Covid-19, με καλύτερη συναισθηματική ευεξία και περισσότερες θετικές σκέψεις σε καθημερινή βάση».

Αυτά τα αποτελέσματα σχεδόν αποκλείουν την αποφυγή ως ένα μέσο διαχείρισης των καθημερινών συναισθημάτων. Οι ηλικιωμένοι, ειδικά εκείνοι με κάποιους πόρους, έχουν περισσότερη ικανότητα από τους νεότερους ενήλικες να περάσουν με πιο ποιοτικούς όρους την μέρα τους,χωρίς μικρά και ανήσυχα παιδιά να φροντίσουν και χωρίς άγχη όπως η τηλεκπαίδευση ή η τηλεργασία.

Μία από τις λίγες έρευνες που δεν διαπίστωσαν διαφορές στην ευημερία που σχετίζονται με την ηλικία, δημοσιεύτηκε πέρυσι, επικεντρώθηκε σε 226 νέους και ηλικιωμένους ενήλικες που ζούσαν στο Μπρονξ, τον πιο…ανεπιτήρητο δήμο της Νέας Υόρκης.

Εκεί, οι ηλικιωμένοι ζουν συχνά με τα παιδιά και τα εγγόνια τους, βοηθώντας τα γεύματα, την παραλαβή του σχολείου, τη φύλαξη παιδιών, στην πράξη ενεργώντας ως συν-γονείς. Οι ερευνητές διαπίστωσαν, και εν μέρει, κατέληξαν στο συμπέρασμα,ότι το δείγμα αυτών των συγκεκριμένων γερόντων ήταν κάπως  πιο αγχωμένο από τα μέσα επίπεδα σε εθνικό επίπεδο.

Ακόμη και με αυτήν την κρίσιμη διάκριση που σημειώθηκε, αυτές οι μελέτες ενισχύουν μια θεωρία συναισθηματικής ανάπτυξης και γήρανσης που διατυπώθηκε από τον Δρ Carstensen ότι οι ψυχολόγοι συζητούν εδώ και χρόνια.

Αυτή η άποψη υποστηρίζει ότι, όταν οι άνθρωποι είναι νέοι, οι στόχοι και τα κίνητρά τους επικεντρώνονται στην απόκτηση δεξιοτήτων και στη λήψη ευκαιριών, στην προετοιμασία για ευκαιρίες που μπορεί να έχει το μέλλον.

Μετά τη μέση ηλικία, οι άνθρωποι συνειδητοποιούν περισσότερο τον περιορισμένο χρονικό ορίζοντα και, συνειδητά ή όχι, αρχίζουν να έλκονται προς τις καθημερινές δραστηριότητες που είναι εγγενέστερα ευχάριστες από την αυτο-βελτίωση και από ακόμα ένα μεταπτυχιακό ή ένα δεύτερο και τρίτο παιδί ή αυτοκίνητο.

Με πληροφορίες από τους New York Times