ΗΠΑ – Ρωσία : Τα τέσσερα αγκάθια που φούντωσαν την κόντρα

O Τζο Μπάιντεν συμφώνησε πως ο Βλαντίμιρ Πούτιν είναι «δολοφόνος» και είπε ότι «θα πληρώσει το τίμημα» για τη ρωσική ανάμειξη στην περσινή προεκλογική εκστρατεία. Ο ρώσος πρόεδρος, καθισμένος σε χρυσοποίκιλτη καρέκλα στην έβδομη επέτειο της προσάρτησης της Κριμαίας, απάντησε πως ο Μπάιντεν «κρίνει εξ ιδίων» και του ευχήθηκε με διφορούμενο ύφος «να έχει υγεία». Κάπως έτσι η ένταση που έβραζε εδώ και καιρό στις σχέσεις Ουάσιγκτον – Μόσχας εκδηλώθηκε με πρωτοφανή, για τις τελευταίες δεκαετίες, ορμή.

Ο ρώσος πρεσβευτής στις ΗΠΑ ανακλήθηκε στη Μόσχα, μια κίνηση μεγάλης διπλωματικής βαρύτητας και στελέχη του ρωσικού κοινοβουλίου επιτέθηκαν στον «παράφρονα, υστερικό» αμερικανό πρόεδρο. Η κριτική του Μπάιντεν προς τον Πούτιν γίνεται – με λιγότερη σφοδρότητα, είναι η αλήθεια – εδώ και αρκετό καιρό, όμως δεν ήταν λίγοι οι αναλυτές που είχαν εκφράσει την ελπίδα ότι το Κρεμλίνο θα μπορούσε να διαμορφώσει μια εποικοδομητική σχέση με τη νέα κυβέρνηση στην Ουάσιγκτον, τουλάχιστον σε θέματα αμοιβαίου ενδιαφέροντος.

• Ομως στις αρχές του μήνα η κυβέρνηση Μπάιντεν ανακοίνωσε την επιβολή κυρώσεων εις βάρος ρώσων αξιωματούχων, μετά τη δημοσιοποίηση έρευνας των μυστικών υπηρεσιών που διαπίστωνε πως οι ρωσικές μυστικές υπηρεσίες βρίσκονταν πίσω  από τη δηλητηρίαση με νευροτοξικό παράγοντα του επικριτή του Κρεμλίνου Αλεξέι Ναβάλνι. Ενα το κρατούμενο, λοιπόν, για τον Λευκό Οίκο.
• Και άλλο ένα, μια ακόμα έρευνα, της αμερικανικής αντικατασκοπίας που δημοσιοποιήθηκε την ημέρα της συνέντευξης Μπάιντεν στον Τζορτζ Στεφανόπουλος, η οποία περιείχε στοιχεία για τη ρωσική ανάμειξη στην περσινή προεκλογική εκστρατεία στις ΗΠΑ. Ο,τι ξεκίνησε δηλαδή το 2016 συνεχίσθηκε και το 2020.

Η νέα ευκαιρία

Για το Κρεμλίνο, βέβαια, η συνέντευξη Μπάιντεν πρόσφερε μια νέα ευκαιρία να τονιστεί η αντιπαράθεση με τη Δύση για το ρωσικό κοινό – ένα χρήσιμο εργαλείο σε μια στιγμή που εκδηλώνονται στο εσωτερικό πολλές φωνές διαμαρτυρίας για τη στάσιμη οικονομία και την κρατική διαφθορά. Ο Πούτιν παρουσιάζει τον Ναβάλνι και τους συνεργάτες ως πράκτορες της Δύσης που θέλουν να καταστρέψουν τη Ρωσία. Και οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι οι Ρώσοι εμπιστεύονται πολύ περισσότερο τον Πούτιν στην εξωτερική πολιτική παρά στην εσωτερική διακυβέρνηση.

Για να τονιστεί ο θυμός της Μόσχας, το υπουργείο Εξωτερικών ανακάλεσε τον πρεσβευτή στην Ουάσιγκτον, Ανατόλι Αντόνοφ, «προκειμένου να αναλυθεί το τι χρειάζεται να γίνει για τις σχέσεις με τις ΗΠΑ» – μια κίνηση που είχε να γίνει από το 1998, σε ένδειξη διαμαρτυρίας στους αμερικανικούς βομβαρδισμούς στο Ιράκ.

• Στις σχέσεις Μόσχας – Ουάσιγκτον υπάρχει άλλο ένα αγκάθι, αυτό στο οποίο αναφέρθηκε ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Αντονι Μπλίνκεν την Πέμπτη, λέγοντας ότι η κατασκευή του αγωγού φυσικού αερίου Nord Stream 2, με συνεργασία Ρωσίας και Γερμανίας, ήταν «μια κακή συμφωνία», θυμίζοντας την έντονη αντίθεση του Μπάιντεν στο έργο αυτό.

Ο αγωγός θα παρακάμψει Ουκρανία και Πολωνία και θα περνά κάτω από τη Βαλτική Θάλασσα, ένα έργο κόστους 11 δισ. δολαρίων το οποίο, πιστεύουν οι Αμερικανοί, θα ενισχύσει την ενεργειακή εξάρτηση της Δυτικής Ευρώπης από τη Ρωσία και θα στερήσει στο Κίεβο δισεκατομμύρια δολάρια. Ο Μπλίνκεν είπε ότι οι ΗΠΑ, που ήδη έχουν επιβάλει κυρώσεις στις εταιρείες που συμμετέχουν στην κατασκευή του έργου, παρακολουθούν ποιοι άλλοι συμμετέχουν, και θα υποστούν και αυτοί τιμωρία. Αυτός είναι ο τρίτος λόγος που βλέπουμε να αναβιώνει μπροστά μας η ρητορική του Ψυχρού Πολέμου.

• Ο τέταρτος είναι η επίθεση ρώσων χάκερ σε αμερικανικές κρατικές υπηρεσίες και εταιρείες. Το χακάρισμα έγινε κατ’ αρχάς στη SolarWinds, μια μεγάλη αμερικανική τεχνολογική εταιρεία και από εκεί πέρασε στους πελάτες, χωρίς να γίνει αντιληπτό επί μήνες. Ετσι οι κυβερνοπειρατές έφθασαν σε εταιρείες με ευαίσθητα δεδομένα όπως η Fire Eye που προσφέρει κυβερνοασφάλεια στα υψηλότερα κλιμάκια του κρατικού μηχανισμού, και σε υπουργεία όπως αυτά της Εσωτερικής Ασφάλειας και των Οικονομικών. Μεταξύ των εταιρειών που παρακολουθούσαν οι χάκερ για καιρό ήταν και η Microsoft.

Ολα αυτά οδήγησαν στην κλιμάκωση της έντασης η οποία δεν θα εκτονωθεί εύκολα, καθώς μάλιστα τις επόμενες ημέρες ο Λευκός Οίκος θα ανακοινώσει και άλλες κυρώσεις εις βάρος της Μόσχας. «Οι σχέσεις μας θα είναι διαφορετικές», είπε η εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου Τζεν Ψάκι προχθές. «Θα είμαστε ευθείς, δεν θα φοβόμαστε να μιλήσουμε όταν έχουμε ανησυχίες και… σίγουρα η Ρωσία θα κληθεί να αναλάβει τις ευθύνες της για όσα έχει κάνει. Σύντομα θα μάθετε πώς».