Πολύς λόγος έχει γίνει τελευταία για τον Αλί Ονανέρ, τον 47χρονο διπλωμάτη καριέρας που διόρισε η Αγκυρα νέο πρεσβευτή της Τουρκίας στη Γαλλία – ως «ο τούρκος φίλος του Εμανουέλ Μακρόν», τον έχουν χαρακτηρίσει γαλλικά και τουρκικά Μέσα αφού ο Ονανέρ υπήρξε την περίοδο 2002-2004 συμφοιτητής του γάλλου προέδρου στη διάσημη ΕΝΑ, την Εθνική Σχολή Δημόσιας Διοίκησης του Παρισιού. Λιγότερος λόγος έχει γίνει για τον προκάτοχό του, επί τεσσεράμισι χρόνια, στον τουρκικό πρεσβευτικό θώκο στο Παρίσι, τον Ισμαήλ Χακί Μούσα, που εγκατέλειψε επισήμως τη θέση του το περασμένο Σάββατο. Και εντούτοις, σύμφωνα με ένα εμπιστευτικό έγγραφο της βελγικής δικαιοσύνης που έφερε στο φως η γαλλική εφημερίδα «Journal du Dimanche», ο Μούσα, ο οποίος είχε διατελέσει μεταξύ 2012 και 2016 υποδιοικητής της τουρκικής ΜΙΤ, βαρύνεται με υποψίες πως ήταν ο «συντονιστής» δολοφόνων σταλμένων από την Αγκυρα στο κατόπι κούρδων αντικαθεστωτικών εξόριστων στην Ευρώπη.

Ας πάρουμε την ιστορία από την αρχή. Στις 4 Οκτωβρίου του 2017, ο βέλγος ανακριτής Πάτρικ Ντε Κέστερ στέλνει στη γαλλική εισαγγελία μία ευρωπαϊκή εντολή έρευνας ζητώντας τη συνεργασία της. Φοβάται «μία εν δυνάμει επικείμενη επίθεση εναντίον γνωστών κούρδων πολιτικών στο Βέλγιο». Προειδοποιεί πως μια τουρκική ομάδα κομάντο κυκλοφορεί μεταξύ Βελγίου και Γαλλίας. Στο φόντο, ο πόλεμος ανάμεσα στην Αγκυρα και το PKK, που δεν περιορίζεται στην Τουρκία, τη Συρία, το Ιράκ και το Ιράν αλλά φτάνει μέχρι την καρδιά της Ευρώπης: στις Βρυξέλλες έχει το αρχηγείο του το Κογκρέσο του Λαού του Κουρδιστάν, πολιτική πτέρυγα του PKK.

Τέσσερις μήνες νωρίτερα, στις 14 Ιουνίου, η βελγική αστυνομία είχε ελέγξει μία μαύρη Mercedes την οποία είχε εντοπίσει κοντά στην έδρα του Κογκρέσου. Επέβαιναν σε αυτή τρεις άνδρες, ο Ζεκερίγια Τσελικμπιλέκ, «πρώην στρατιωτικός», με γαλλική υπηκοότητα, ο Γιάκουπ Κοτς, που επέδειξε κατά τον έλεγχο «ταυτότητα τούρκου αστυνομικού» και ο Χάτσι Ακουλάκ, ένας κούρδος ταπεινής καταγωγής που ζούσε στο Βέλγιο. Ο Ντε Κέστερ διευκρινίζει πως τον τελευταίο τον είχαν προσεγγίσει οι δύο πρώτοι, ζητώντας του να συλλέξει πληροφορίες γύρω από τον πρόεδρο και τον αντιπρόεδρο του Κογκρέσου του Λαού του Κουρδιστάν, Ζουμπεγίρ Αϊντάρ και Ρεμζί Καρτάλ αντίστοιχα. Πολύ σύντομα, μάλιστα, ο Κοτς ρώτησε τον Ακουλάκ «αν μπορεί να δουλέψει με όπλα ώστε να εξοντώσει τα εν λόγω πρόσωπα». Η ευρωπαϊκή εντολή έρευνας διευκρινίζει πως «ο συντονισμός των ενεργειών αυτών ανήκει σύμφωνα με τις πληροφορίες στον Ισμαήλ Χακί Μούσα, τον νυν πρεσβευτή της Τουρκίας στη Γαλλία».

Η απειλή

Δύο ημέρες μετά τον έλεγχο της Mercedes, η απειλή γίνεται πιο συγκεκριμένη. «Τέσσερα άτομα τουρκικής καταγωγής», ανάμεσά τους «ένας επίλεκτος σκοπευτής», έχουν φτάσει στο Βέλγιο, έχουν νοικιάσει εκεί διαμέρισμα. Το αμέσως επόμενο διάστημα, εντοπίζονται στο Παρίσι μαζί με τον Γιάκουπ Κοτς και τον Ζεκερίγια Τσελικμπιλέκ. Το όνομα του τελευταίου, ωστόσο, δεν συνδέεται μόνο με τη βελγική επιχείρηση: σύμφωνα με το δικαστικό έγγραφο, το άτομο αυτό, «που φέρεται να διατηρεί δεσμούς με τον Ισμαήλ Χακί Μούσα», είχε επιβεβαιώσει στον Χάτσι Ακουλάκ «στη διάρκεια κατ’ ιδίαν συνομιλίας, πως είχε παίξει ρόλο στη δολοφονία κούρδων αγωνιστριών» στο Παρίσι.

Ηταν μια τριπλή δολοφονία, η εκτέλεση της 30χρονης Φιντάν Ντογάν, υπεύθυνης πολιτικής επικοινωνίας του PKK, της 25χρονης Λεϊλά Σοϊλεμέζ και της 54χρονης Σακίν Τσανσίζ, συνιδρύτριας του PKK και αναγνωρισμένης πολιτικής πρόσφυγα στη Γαλλία, μέσα στα γραφεία του Κέντρου Πληροφόρησης για το Κουρδιστάν, στον αριθμό 147 της οδού Λα Φαγιέτ, στο 10ο διαμέρισμα του Παρισιού, τη νύχτα της 9ης προς τη 10η Ιανουαρίου του 2013 – εν μέσω τότε ειρηνευτικών διαπραγματεύσεων ανάμεσα στην Αγκυρα και το PKK. Η γαλλική δικαιοσύνη είχε συλλάβει γρήγορα ως δολοφόνο τον Ομέρ Γκιουνέι, έναν 34χρονο τούρκο υπερεθνικιστή που είχε καταφέρει να διεισδύσει στην κουρδική διασπορά στο Παρίσι ως σοφέρ της Τσανσίζ. Λίγους μήνες μετά τις δολοφονίες, ανέβηκε στο Ιντερνετ από ανώνυμη πηγή μια ηχητική ηχογράφηση συνομιλίας του με πράκτορες της MIT, των τουρκικών μυστικών υπηρεσιών – όπου ο Γκιουνέι περιέγραφε αναλυτικά πώς σκόπευε να βγάλει από τη μέση τέσσερις υψηλά ιθύνοντες του PKK στην Ευρώπη, ανάμεσά τους και τον Ρεμζί Καρτάλ. Η δίκη του ίσως να είχε φέρει στο φως περισσότερες λεπτομέρειες γύρω την ταυτότητα των εντολέων και τις μεθόδους της ΜΙΤ. Αλλά ο Γκιουνέι πέθανε σε νοσοκομείο του Παρισιού έναν μήνα πριν αυτή ξεκινήσει, τον Δεκέμβριο του 2016, από όγκο στον εγκέφαλο.

Τι γνώριζε για όλα αυτά ο Ισμαήλ Χακί Μούσα – υποδιοικητής της ΜΙΤ την περίοδο της τριπλής δολοφονίας στην οδό Λα Φαγιέτ, πρεσβευτής της Τουρκίας στο Παρίσι την περίοδο που στάλθηκε από το Βέλγιο το επίμαχο δικαστικό έγγραφο; Τα μυστικά του τα πήρε μαζί του πίσω στην Τουρκία, ουδέποτε ανακρίθηκε από τις γαλλικές αρχές. Το αυτό αναμένεται να γίνει και με τον διάδοχό του, τον «τούρκο φίλο του Εμανουέλ Μακρόν» – που ήταν, το 2013, πρώτος σύμβουλος της τουρκικής πρεσβείας στο Παρίσι.

Headlines