4ήμερη εβδομαδιαία εργασία: Μύθος ή πραγματικότητα;

Γράφει ο Αντώνης Δεσπότης*

Ζούμε στην εποχή της εξέλιξης μορφών εργασίας παγκόσμια.

Η περίοδος της πανδημίας αναγκάζει πολλές εταιρείες  να αναθεωρήσουν τα δεδομένα για την απασχόληση και να υιοθετήσουν τρόπους εργασίας προς όφελος των επιχειρήσεων και των εργαζομένων.

Οι εργαζόμενοι σήμερα έχουν τη δυνατότητα να εργάζονται πιο έξυπνα παρά σκληρότερα, πολλές  διαδικασίες χάρι στην τεχνολογία έχουν αυτοματοποιηθεί  προσφέροντας λιγότερη απώλεια  χρόνου στην υλοποίηση εργασιών.

Στην Ευρώπη τα αιτήματα συνδικαλιστικών φορέων για υιοθέτηση του μέτρου εργασίας τεσσάρων ημερών την εβδομάδα  ακούγονται ολοένα και περισσότερο από χώρες όπως Γερμανία Ισπανία Φιλανδία και άλλες.

Η εταιρεία Microsoft στην Ιαπωνία το καλοκαίρι του 2019  πειραματικά έδωσε την ευκαιρία σε 2300 υπαλλήλους της να επιλέξουν  από ένα εύρος ευέλικτων μορφών εργασίας το μοντέλο εργασίας τεσσάρων ημερών την εβδομάδα χωρίς μείωση αποδοχών, προκειμένου συμπεράνει εάν οι εργαζόμενοι θα μπορούσαν να πραγματοποιήσουν τα ίδια αποτελέσματα δουλεύοντας σε ποσοστό 20% λιγότερο την εβδομάδα.

Το αποτέλεσμα ήταν ιδιαίτερα θετικό. Πάνω από το 90% δήλωσαν προτίμηση στη τετραήμερη εβδομάδα εργασίας. Οι εργαζόμενοι ένιωθαν πιο ευτυχισμένοι, και αύξησαν την παραγωγικότητά τους κατά 40%.

Πολλές εταιρείες προσαρμοζόμενες στις νέες συνθήκες εργασίας διαπιστώνουν αύξηση στην αποδοτικότητα εργαζομένων που απασχολούνται αναγκαστικά από το σπίτι.

Η πολυεθνική εταιρεία Unilever στη Νέα Ζηλανδία στο τέλος του 2020 ξεκινώντας τη δοκιμή της τετραήμερης εργασίας για ένα χρόνο,  επιθυμεί να μετρήσει την αποδοτικότητα των υπαλλήλων παρατηρώντας το αποτέλεσμα και όχι τον χρόνο εργασίας.

Στο σημείο αυτό αξίζει μια σύντομη αναφορά στα πλεονεκτήματα.

Για τους εργαζόμενους, μείωση του άγχους (stress) και  αποτροπή της υπερβολικής εργασίας δεδομένου ότι το άγχος είναι η κύρια αιτία εγκατάλειψης των οργανισμών από τους υπαλλήλους. Βελτίωση της ισορροπίας μεταξύ επαγγελματικής και της μη επαγγελματικής (προσωπικής) ζωής. Ώθηση  των εργαζομένων να βρίσκονται μεγαλύτερο χρονικό διάστημα με τις οικογένειές τους βελτιώνοντας την ψυχική και σωματική υγεία, εξαιτίας της άμβλυνσης των συγκρούσεων εργασίας και οικογένειας.

Για τις επιχειρήσεις πρωταρχικά έχουμε αύξηση της παραγωγικότητας ανά εργαζόμενο διατηρώντας σταθερό το προσωπικό μειώνοντας ακόμη και τις αναρρωτικές άδειες και απουσίες εργαζομένων, μείωση λειτουργικού κόστους, μείωση κατανάλωσης ενέργειας, εξοικονόμηση γενικών εξόδων. Βελτίωση της αφοσίωσης των εργαζομένων, και δημιουργία καλύτερης σχέσης μεταξύ εργαζομένων και διοίκησης της εταιρείας.

Άλλωστε μια από τις συνηθέστερες μορφές της μη χρηματικής αμοιβής που συναντάμε είναι και οι ευέλικτες ρυθμίσεις ωραρίου εργασίας

Οικονομικοί αναλυτές αναφέρουν ότι θα μπορούσε να σηματοδοτήσει την ευκαιρία για ανάκαμψη των επιπτώσεων την πανδημίας του κορονοιού.

Η πανδημία φαίνεται να πιέζει καταστάσεις προς μια νέα κατεύθυνση, σε ένα νέο μοντέλο μείωσης των ωρών εργασίας, άλλωστε στο παρελθόν οι λιγότερες ώρες εργασίας έδωσαν διέξοδο στην οικονομική ύφεση.

Από την άλλη πλευρά η εργασία αυτής της μορφής για την επιχείρηση δημιουργεί ένα  χάσμα  ημερών που θα πρέπει να καλυφθεί εξαιτίας  της εφαρμογής αυτής, η πελατειακή εξυπηρέτηση μπορεί να επηρεαστεί αρνητικά με την μείωση των ημερών λειτουργίας της επιχείρησης, ενώ για τον εργαζόμενο δημιουργεί ένα αυστηρό πλαίσιο έλλειψης ελεύθερου χρόνου, παρέχοντας όλον τον ελεύθερο χρόνο σε ένα τριήμερο, προκαλώντας μια ανισορροπία η οποία δεν αποτελεί την πιο ιδανική συνθήκη για έναν  υπάλληλο.

Η μείωσης του χρόνου εργασίας μπορεί επίσης να μειώσει και το αίσθημα της εργασιακής ασφάλειας, ένα από τα σημαντικότερα στοιχεία της ικανοποίησης από την εργασία.

Η οικονομική πραγματικότητα που επικρατεί θα επηρεάσει σε μεγάλο βαθμό τη στρατηγική που ακολουθούν οι επιχειρήσεις.

Σε μια περίοδο κατά την οποία εντείνεται η οικονομική κρίση, η ανεργία διογκώνεται και αποτελεί την κύρια έκφρασή της για το σύνολο σχεδόν των χωρών της Ευρώπης, η επέκταση της ευελιξίας της εργασίας αποτελεί μια σημαντική παράμετρο στις πολιτικές απασχόλησης που ασκούνται στον ευρωπαϊκό χώρο.

Η οικονομική κρίση στην Ελλάδα οδήγησε στη λήψη μέτρων στο πεδίο της αγοράς εργασίας και των εργασιακών σχέσεων, δημιουργώντας ένα νέο τοπίο που ανατρέπει το περιεχόμενο της εργασίας και των δικαιωμάτων της, όπως αυτά έχουν διαμορφωθεί από τις πρώτες δεκαετίες του προηγούμενου αιώνα.

Αναμένονται σημαντικές αλλαγές στο θεσμικό πλαίσιο που διέπει την αγορά εργασίας και τις εργασιακές σχέσεις

Με τις συνέπειες τόσο της οικονομικής κρίσης όσο και της πανδημίας  να είναι πλέον ορατές στην πραγματική οικονομία, η 4ήμερη εβδομαδιαία εργασία χωρίς περικοπή αμοιβών έρχεται αργά ή γρήγορα  να προστεθεί στις μέχρι τώρα  μορφές εργασίας που στο μέλλον οι επιχειρήσεις θα κληθούν να εφαρμόσουν  εφόσον επιθυμούν τη διάκρισή τους στην πρόκληση του ανταγωνισμού, προσαρμοζόμενες στις μεταβαλλόμενες συνθήκες της αγοράς  εξασφαλίζοντας τη βιωσιμότητά τους.

*Σπούδασε στο Πανεπιστήμιο Κοινωνικές Επιστήμες, απόφοιτος τμήματος Διοίκησης επιχειρήσεων και οργανισμών, Διευθύνων Σύμβουλος της εταιρείας ΠΙΜ ΕΡΓΑΣΙΑΚΗ, Εκδότης του Περιοδικού ΣΥΝ Εργασία.