Βρετανοί αρχαιολόγοι ανακάλυψαν το… αρχαιότερο meme

Μπορεί να υπάρξει meme χωρίς Internet; Οι ειδικοί του Βρετανικού Μουσείου πιστεύουν πως ναι – τουλάχιστον, με βάση ένα μεσαιωνικό αντικείμενο, που χρονολογείται περίπου στο 1200-1350 μ.Χ. και έχει αρκετά αναπάντεχα χαρακτηριστικά.

Σε περίπτωση που αποφεύγετε το internet σε βαθμό που να μην έχετε συναντήσει τη συγκεκριμένη ορολογία, memes λέγονται οι επαναλαμβανόμενες εικόνες, οι οποίες συνοδεύονται κάθε φορά από ένα διαφορετικό κείμενο ή μοντάζ, και κατά κανόνα έχουν στόχο να κάνουν το κοινό τους να γελάσει. Το δε κοινό γελά τόσο με το κείμενο, όσο και με την ίδια την επανάληψη της εικόνας. Ναι, εντάξει. Δεν είναι καθόλου αστείο όταν στο περιγράφουν.

Ένα μεσαιωνικό meme

Πάμε πίσω στο Μεσαίωνα, λοιπόν. Το αντικείμενο που εντόπισαν οι αρχαιολόγοι στη βόρεια Αγγλία, απεικονίζει έναν άνδρα ιππότη που φορά ένα κράνος νορμανδικού τύπου και μια μακρυμάνικη τουνίκ. Το ένα του πόδι κρέμεται προς τα εμπρός, λες και βγαίνει από το καβούκι του σαλιγκαριού που βρίσκεται από κάτω του. Έχει ενωμένα τα χέρια του, σε στάση προσευχής – παραπέμποντας ευθέως σε κάτι θρησκευτικό.

Οι ένοπλοι στρατιώτες που πολεμούν σαλιγκάρια μπορεί να μας ακούγονται ανόητοι, όμως ήταν συνηθισμένοι στις εικονογραφήσεις των χειρογράφων της περιόδου, σύμφωνα με το μουσείο. Τα σαλιγκάρια χρησιμοποιούνταν για να συμβολίσουν τη δειλία, ενώ η νίκη του ιππότη παραπέμπει στη νίκη του καλού επί του κακού.

Όμως αυτή η θεωρία δεν εξηγεί «την κωμική συγχώνευση σαλιγκαριού και ανθρώπου» του ευρήματος, όπως εξηγούν οι ειδικοί.

«Αυτό θα μπορούσε να δείχνει ότι ο αρχικός συμβολισμός της μάχης του «καλού εναντίον του κακού» είχε αποκτήσει πλέον σατιρική διάθεση, ένα πολιτισμικό φαινόμενο που μας επιτρέπει να αντιμετωπίσουμε το εύρημα ως ένα αρχαίο meme», ανέφερε το μουσείο σε δελτίο τύπου του τη Δευτέρα.

«Η εικόνα του ιππότη που προσεύχεται ενώ βγαίνει από ένα σαλιγκάρι, που βρίσκεται επάνω σε μια κατσίκα, δείχνει ότι υπάρχουν στοιχεία παρωδίας ή σάτιρας στη δημιουργία», σημείωσε η Μπέβερλι Νενκ, επιμελήτρια των Συλλογών Ύστερου Μεσαίωνα του μουσείου.

«Ίσως είναι κάποια σατιρική αναφορά σε μια δειλή ή μη-ιπποτική συμπεριφορά των εχθρών του δημιουργού στη μάχη ή μια παρωδία των ανώτερων και ιπποτικών τάξεων. Ως τέτοια, αποτελεί ένα παράδειγμα χιούμορ από αυτά που εντοπίζονται συχνά στον μεσαιωνικό υλικό πολιτισμό», προσθέτει η Νενκ.

Το ασημένιο αγαλματίδιο, που έχει μήκος 21,7mm και πλάτος 16,8mm, ενδέχεται να φοριόταν ως καρφίτσα στα ρούχα του ιδιοκτήτη του.

Η ανακάλυψη αποκαλύφθηκε στο τελευταίο Treasure Annual Report που δημοσίευσε τη Δευτέρα το μουσείο από κοινού με τη βρετανική κυβέρνηση.

Ανάμεσα στα νέα αποκτήματα του μουσείου περιλαμβάνονται και ταφικά αναθήματα της Εποχής του Σιδήρου, αλλά και αντικείμενα της Εποχής του Χαλκού και του Μεσαίωνα.

Με πληροφορίες από CNN