Νύχτες με τον εχθρό μας

Να γίνει καθηγήτρια Μαθηματικών: αυτό ήταν το όνειρο της Μελέκ. Μεγάλωσε στην Αττάλεια, ήταν άριστη μαθήτρια. Ηταν στην τελευταία τάξη του λυκείου όταν γνώρισε τον μετέπειτα σύζυγό της, τον Ραμαζάν Ιπέκ. Πέντε χρόνια μεγαλύτερος εκείνος, είχε μόλις επιστρέψει από την υποχρεωτική στρατιωτική θητεία. Την είδε σε κάποιον γάμο, του άρεσε, έπεισε κοινούς φίλους να τους φέρουν σε επαφή. Εβγαιναν για δυο-τρεις μήνες, σε πλατωνικό πλαίσιο, εκείνος όμως άρχισε τις κρίσεις ζήλιας και η Μελέκ αποφάσισε να βάλει τέλος. «Εχω όνειρα για τη ζωή μου εγώ» του είπε. Ο Ραμαζάν ζήτησε να τη δει μια τελευταία φορά. Η Μελέκ δέχθηκε. Την οδήγησε σε ένα απομονωμένο σημείο και τη βίασε – ήθελε να την αναγκάσει με αυτόν τον τρόπο να τον παντρευτεί.

Και τον παντρεύτηκε, πράγματι, η Μελέκ, χωρίς να πει σε κανέναν τι είχε συμβεί. Το 2007, στα 18 της χρόνια, αρραβωνιάστηκαν, το 2008 έγινε ο γάμος. Η βία συνεχίστηκε, μαζί και οι απειλές: της έλεγε πως αν έκανε κίνηση να τον αφήσει, πόσω μάλλον να τον καταγγείλει, θα βίαζε μπροστά στα μάτια της τη μικρή της αδελφή / θα σκότωνε τον πατέρα και τη μητέρα της. Αφότου γεννήθηκε η πρώτη τους κόρη, απειλούσε να σκοτώσει και εκείνη. Καμιά φορά έβλεπε στον ύπνο του πως η Μελέκ τον είχε εγκαταλείψει: σηκωνόταν και τη χτυπούσε αλύπητα. Χτυπούσε και τα παιδιά τους, τις δυο τους κόρες, ιδίως τη μεγαλύτερη: δεν έκλαιγε όμως το κοριτσάκι, γιατί όταν έκλαιγε την έδερνε ακόμα πιο άγρια.

Το πρωί της 7ης Ιανουαρίου, η Μελέκ Ιπέκ σκότωσε τον σύζυγό της. Είχε προηγηθεί μια νύχτα άγριου ξυλοδαρμού και βασανιστηρίων: την είχε χτυπήσει με το κοντάκι του τουφεκιού του, μπροστά στα παιδιά τους, είχε απειλήσει να σκοτώσει και αυτά, είχε πυροβολήσει μια φορά εναντίον της αστοχώντας, την είχε σύρει από τα μαλλιά, την είχε ξυλοκοπήσει, ρίχνοντάς της μπουνιές και κλωτσιές, μέχρι λιποθυμίας, την είχε βιάσει ενόσω ήταν αναίσθητη, την είχε αφήσει δεμένη μέσα στο μπάνιο, σε εμβρυϊκή στάση, ολόγυμνη και αιμόφυρτη, για ώρες, και το πρωί έφυγε για μια δουλειά, αφήνοντάς τη με χειροπέδες, λέγοντάς της πως μόλις επέστρεφε θα τελείωνε τη δουλειά, θα σκότωνε και την ίδια και την 9χρονη και την 7χρονη κόρη τους. Σε μια ώρα είχε επιστρέψει: η Μελέκ, δεμένη ακόμα, είχε βρει το τουφέκι και το κρατούσε όπως μπορούσε προσπαθώντας να αμυνθεί, εκείνος πήγε να το αρπάξει, πάνω στην πάλη το όπλο εκπυρσοκρότησε και ο Ραμαζάν Ιπέκ έπεσε νεκρός.

Την ίδια κιόλας μέρα, η Μελέκ Ιπέκ τέθηκε υπό κράτηση, δυο μέρες αργότερα κλείστηκε στη φυλακή. Η δίκη της ξεκίνησε την περασμένη Δευτέρα στις 15 Μαρτίου, η Μελέκ κατέθεσε μέσω βιντεοδιάσκεψης από τη φυλακή. Είπε πως λυπάται για αυτό που έγινε, συλλυπήθηκε την οικογένεια του συζύγου της. «Ομως θέλω να πω όλα όσα πέρασα χωρίς να νιώθω άλλο ντροπή και φόβο» συνέχισε. Παρά τις αντιδράσεις πολλών οργανώσεων προάσπισης των γυναικείων δικαιωμάτων, κατηγορείται για δολοφονία από πρόθεση, κινδυνεύει με ισόβια. Το κατηγορητήριο παρουσιάζει τον Ραμαζάν Ιπέκ ως έναν καλό οικογενειάρχη, επικαλείται το γεγονός πως η Μελέκ δεν ζήτησε βοήθεια ή προστασία από το κράτος ή τους γείτονες ως απόδειξη της δόλιας πρόθεσής της να τον σκοτώσει. Και ας είναι γνωστή σε όλους η αίσθηση ατιμωρησίας που καλλιεργούν στους δράστες ενδοοικογενειακής βίας στην Τουρκία η αστυνομία, η «δικαιοσύνη», η ίδια η ισλαμοσυντηρητική κυβέρνηση, στο όνομα της «προστασίας των παραδοσιακών οικογενειακών αξιών». Κάθε μέρα που περνάει, δολοφονούνται τρεις γυναίκες στην Τουρκία.

Η επόμενη ακρόαση στη δίκη της Μελέκ Ιπέκ έχει οριστεί για τις 2 Απριλίου. Η υπόθεση έχει ήδη λάβει μεγάλη δημοσιότητα, αναμένεται να λάβει ακόμα μεγαλύτερη έπειτα από το μεταμεσονύκτιο προεδρικό διάταγμα με το οποίο απέσυρε ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν την Τουρκία από την επονομαζόμενη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης, τη σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης για την πρόληψη και την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών και της ενδοοικογενειακής βίας που είχε πρώτη υπογράψει το 2011 η Τουρκία, με τον ίδιο στη θέση τότε του πρωθυπουργού. Γιατί αποφάσισε να διακινδυνεύσει τώρα ο τούρκος πρόεδρος την οργή των γυναικών της χώρας του;

Πολλά σενάρια μπορεί να κάνει κανείς. Οτι προσπαθεί να αποσπάσει την προσοχή των πολιτών από την οικονομική κρίση, τον πληθωρισμό και την πανδημία· ότι τον ενδιαφέρει περισσότερο να συνεγείρει τη σκληροπυρηνική εκλογική του βάση, τις θρησκευτικές αδελφότητες, τους υπερεθνικιστές και τους θιασώτες του «ευρασιατικού» ρεύματος, που ζητούν προσέγγιση με τη Ρωσία και την Κίνα· ότι θέλησε για νιοστή φορά, και μάλιστα παραμονές μιας κρίσιμης ευρωπαϊκής συνόδου, να βγάλει τη γλώσσα στην ΕΕ, που μοιάζει να αγκαλιάζει πιο ακομπλεξάριστα από ποτέ την πολιτική του κατευνασμού έναντι της Τουρκίας.

Να το επαναλάβουμε πάντως ακόμα μια φορά, γιατί έχει σημασία: η Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης διώκεται και σε ευρωπαϊκά κράτη – Πολωνία, Ουγγαρία, Κροατία, Λετονία… Η κόλαση δεν είναι μόνο η Τουρκία του Ερντογάν.