Γενικός Γραμματέας Εσωτερικών: Έργα και στις πιο απομακρυσμένες περιοχές

Παράθυρο για προσλήψεις στους δήμους άφησε ο γενικός γραμματέας εσωτερικών στη συνέντευξη που μας παραχώρησε. «Είναι ένα ζήτημα που είναι αρμοδιότητα της Γενικής Γραμματείας Ανθρώπινου Δυναμικού Δημόσιου Τομέα,   είμαι βέβαιος πως  οι όποιες αποφάσεις παρθούν θα έχουν ως πρωταρχικό στόχο τη βελτίωση της καθημερινότητας και της επίλυσης των προβλημάτων των δημοτών».

Αναφερόμενος στη πρόσφατη χιονόπτωση και όσα δημιουργήθηκαν ήταν σαφής: «Ουσιαστικά αυτό που είδαμε στα πρόσφατα έντονα καιρικά φαινόμενα δεν ήταν τόσο η ανετοιμότητα των δήμων όσο αυτό το ενοχλητικό «πινγκ πονγκ» των ευθυνών ανάμεσα στους διάφορους αρμόδιους  φορείς. Είναι εμφανές ότι υπάρχει μία ενοχλητική επικάλυψη αρμοδιοτήτων μεταξύ διαφόρων κρατικών φορέων». Αναφορικά με το πρόγραμμα «Αντώνης Τρίτσης» ο κ. Σταυριανουδάκης ήταν σαφής: «Τα κριτήρια για την  ένταξη στο πρόγραμμα Αντώνης Τρίτσης είναι η σκοπιμότητα της πρότασης, η οποία αντανακλά στην ισόρροπη και δίκαιη ανάπτυξη» δήλωσε σχετικά.

Ο νέος εκλογικός νόμος για την αυτοδιοίκηση, επιγραμματικά ποιες δυσλειτουργίες έρχεται να αποκαταστήσει;

Κεντρική  προεκλογική δέσμευση του Κυριάκου Μητσοτάκη ήταν η αντικατάσταση της απλής αναλογικής, καθώς  αποτελεί ένα σύστημα που οδηγεί σε ακυβερνησία  αφήνοντας  την τοπική αυτοδιοίκηση τελείως ανοχύρωτη.  Αμέσως μετά τις εκλογές, προχωρήσαμε σε νομοθετικές ρυθμίσεις με τις οποίες καταφέραμε να διασφαλίσουμε την ομαλή λειτουργία των Ο.Τ.Α..

Τώρα προχωράμε στην επαναφορά της πλειοψηφίας του Δημάρχου και του Περιφερειάρχη στο Συμβούλιο, θέτοντας  το συμφέρον  των τοπικών κοινωνιών πάνω από τα οποιαδήποτε μικροκομματικά συμφέροντα

Πέντε είναι οι βασικές αλλαγές που επιφέρει ο νέος εκλογικός νόμος που τέθηκε σε διαβούλευση και ολοκληρώθηκε την Πέμπτη 18 Μαρτίου:

• Επαναφορά της 5ετούς θητείας. Οι δήμαρχοι και οι περιφερειάρχες που θα εκλεγούν τον Οκτώβριο του 2023, θα έχουν πλήρη πενταετή θητεία για την υλοποίηση του έργου τους.
• Μείωση του αριθμού των μελών των δημοτικών συμβουλίων, των συμβουλίων δημοτικής κοινότητας και των περιφερειακών συμβουλίων.
• Το όριο εκλογής από τον πρώτο γύρο τίθεται στο 43% συν μία ψήφο.
• Τίθεται όριο 3% για το δικαίωμα εκλογής δημοτικού ή περιφερειακού συμβούλου, το οποίο είναι ευθυγραμμισμένο με το ισχύον στις βουλευτικές εκλογές και ανεξάρτητο από τον αριθμό των μελών του.
• Εξασφαλίζεται η εκλογή των 3/5 των μελών του συμβουλίου στον νικητή των εκλογών.
• Επαναφορά  του μηχανισμού κατανομής εδρών που ίσχυε πριν από το 2019, για τη διαμόρφωση ενός εκλογικού συστήματος που θα ευνοεί τη συνεπή υλοποίηση του προγραμματικού λόγου του εκλεγέντος δημάρχου και περιφερειάρχη, αντίστοιχα, μέσω της διασφάλισης της αναγκαίας πλειοψηφίας στο δημοτικό και περιφερειακό συμβούλιο
• Τίθεται καταληκτική ημερομηνία η 31η Αυγούστου για την κατάρτιση και δήλωση των συνδυασμών ώστε να υπάρχει πλήρης έλεγχος των εκλογικών δαπανών και να είναι εγκαίρως στο εκλογικό σώμα γνωστοί οι υποψήφιοι.

Τι απαντάτε σε όσους υποστηρίζουν πως υποβαθμίζεται ο ρόλος των κοινοτήτων της χώρας με την κατάργηση της ξεχωριστής κάλπης;

Οι κοινότητες καταργήθηκαν ως Ο.Τ.Α. α΄ βαθμού από 01/01/2011 με το Ν. 3852/2010, και έκτοτε αποτελούν θεσμό ενδοδημοτικής αποκέντρωσης, δεν έχουν αυτοτελή νομική προσωπικότητα, διότι σε αντίθετη περίπτωση θα συνιστούσαν επιπλέον αυτοτελή βαθμό αυτοδιοίκησης.

Ο νομοθέτης για την κατάργηση της ξεχωριστής κάλπης στηρίχθηκε στο γεγονός ότι επαναφέρεται η πλειοψηφία του επιτυχόντος συνδυασμού στα συμβούλια δημοτικών κοινοτήτων και με τον τρόπο αυτό, επιτυγχάνεται αγαστή συνεργασία του συμβουλίου δημοτικής κοινότητας και της δημοτικής αρχής και η καταρχήν συμπόρευση στην επίλυση των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν.

Δεν υπάρχει καμία πρόθεση υποβάθμισης της αξίας ύπαρξης των  Κοινοτήτων,  απεναντίας μειώνεται η σύγχυση που προκαλούσαν στους πολίτες τα πολλαπλά χωριστά ψηφοδέλτια αλλά και το μεγάλο διοικητικό  βάρος  που προκαλούσε όλη αυτή η διαδικασία.

Πολιτική βούληση της κυβέρνησης είναι να υπάρξει αντιστοίχιση των δημοτικών δυνάμεων, με στόχο την επίτευξη της εύρυθμης λειτουργιάς της Τοπικής Αυτοδιοίκησης υπέρ του συμφέροντος των δημοτών και για αυτό θεωρήθηκε σκόπιμη η κατάργηση της ξεχωριστής διαδικασίας εκλογής των αιρετών των κοινοτήτων.

Στην  ΚΕΔΕ συζητήθηκε πολύ και υπήρξαν και αντιρρήσεις αναφορικά με την μείωση των δημοτικών συμβούλων. Θεωρούν πως θα ατονήσει το ενδιαφέρον συμμετοχής στα κοινά ενώ ειπώθηκε χαρακτηριστικά πως οι δημοτικοί σύμβουλοι δεν αμείβονται άρα δεν επιβαρύνεται με κάποιο τρόπο το δημόσιο ταμείο. Ποια η θέση σας;

Υπάρχει ένας ανοιχτός δίαυλος επικοινωνίας μεταξύ του Δ.Σ. της ΚΕΔΕ και του Υπουργείου Εσωτερικών. Ακούσαμε με μεγάλη προσοχή τις όποιες προτάσεις ή αντιρρήσεις της ΚΕΔΕ, τόσο στον σχεδιασμό όσο και στην υλοποίηση του νομοθετικού έργου προκειμένου να έχουμε τα επιθυμητά αποτελέσματα.

Η μείωση των δημοτικών συμβούλων δεν υποκρύπτει σε καμία περίπτωση πρόθεση της Κυβέρνησης  να ατονήσει το ενδιαφέρον συμμετοχής στα κοινά, αλλά να κλείσει επιτέλους η αποτυχημένη προσπάθεια της προηγούμενης κυβέρνησης να δημιουργούνται αδιέξοδα.

Η Νέα Δημοκρατία είχε και έχει πάντα ως γνώμονα ότι Κεντρικό Κράτος και Αυτοδιοίκηση είναι κρίκοι στην ίδια αλυσίδα με κοινό στόχο τη βελτίωση της καθημερινότητας και της ποιότητας ζωής των πολιτών.

Προβλέπεται αύξηση των Κεντρικών Αυτοτελών Πόρων (ΚΑΠ) για τους δήμους κύριε γενικέ δεδομένου της υστέρησης εσόδων λόγω της πανδημίας; Επίσης, η πανδημία φανέρωσε και την έλλειψη στελεχών και υπαλλήλων στη τοπική αυτοδιοίκηση και η ερώτηση είναι αν θα επιτραπεί στους δήμους να κάνουν προσλήψεις μόνιμες, ένα πάγιο αίτημα τους.

Οι Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Ο.Τ.Α.) α’ και β’ βαθμού, για την εκπλήρωση της αποστολής τους και την άσκηση των αρμοδιοτήτων τους, χρηματοδοτούνται ετησίως από τους Κεντρικούς Αυτοτελείς Πόρους (Κ.Α.Π.), που προορίζονται για την κάλυψη των επενδυτικών και λειτουργικών τους δαπανών.

H Κυβέρνηση και ειδικά το Υπουργείο Εσωτερικών, στέκεται δίπλα στην Τοπική Αυτοδιοίκηση και την στηρίζει προκειμένου οι πολίτες να απολαμβάνουν υψηλής ποιότητας υπηρεσίες και να ανακουφιστούν εκείνοι που έχουν πραγματικά ανάγκη.  Από   το Μάρτιο του 2020 που ξεκίνησε η πανδημία έως το Δεκέμβριο 2020 πλέον όλων των λοιπών θεσμοθετημένων Χρηματοδοτήσεων, αποδόθηκαν εκτάκτως τους Δήμους  145 εκ. ευρώ και τις Περιφέρειες 10 εκ. ευρώ, προκειμένου να αντιμετωπιστούν επί πλέον δαπάνες και μείωση εσόδων που προκλήθηκαν από τα μέτρα αντιμετώπισης του κορωνοϊού COVID-19. Επιπλέον λόγω της πανδημίας χρηματοδοτήθηκαν μέσω ΚΑΠ  με ακόμη 42 εκ. ευρώ  οι Δήμοι και 14 εκ. ευρώ οι Περιφέρειες.

Ταυτόχρονα το Υπουργείο παρακολουθεί  την πραγματική οικονομική επιβάρυνση των ΟΤΑ και όπου χρειαστεί θα υπάρξει επί πλέον στήριξή τους.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε πρόσφατα προσέγγιση της δημοσιονομικής πολιτικής, σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης, ως απάντηση στις προκλήσεις της υγειονομικής κρίσης από την πανδημία. Η προσέγγιση αυτή, ακολουθεί τις ορθές επιλογές που έχουν γίνει από τον Μάρτιο του 2020, σε επίπεδο Eurogroup και Ecofin, με την ενεργό συμμετοχή της χώρας μας, για την άμεση, έγκαιρη, συντονισμένη και αποτελεσματική αντιμετώπιση της πανδημίας και των οικονομικών επιπτώσεών της.

Αυτό σημαίνει ότι η συνέχιση της δημοσιονομικής ευελιξίας – λαμβάνοντας, πάντα, υπόψη τα εκάστοτε διαθέσιμα ταμειακά περιθώρια της χώρας – και το υπόλοιπο πλέγμα προτάσεων δίνουν τη δυνατότητα να επεκταθεί, για όσο χρειαστεί,  και η οποιαδήποτε οικονομική βοήθεια προς τους Δήμους με αποτελεσματικά και στοχευμένα μέτρα, χωρίς να οδηγηθούμε βεβαίως σε δημοσιονομικό εκτροχιασμό.

Σχετικά με το πάγιο αίτημα κάποιων Δήμων για μόνιμες προσλήψεις, αυτό είναι ένα ζήτημα που είναι αρμοδιότητα της Γενικής Γραμματείας Ανθρώπινου Δυναμικού Δημόσιου Τομέα,   είμαι βέβαιος πως  οι όποιες αποφάσεις παρθούν θα έχουν ως πρωταρχικό στόχο τη βελτίωση της καθημερινότητας και της επίλυσης των προβλημάτων των δημοτών.

Ποια είναι η απορροφητικότητα του Αντώνης Τρίτσης; Πιστεύεται πως η τεχνική ανεπάρκεια πολλών περιφερειακών δήμων αποτελεί τροχοπέδη στην ωρίμανση κρίσιμων έργων υποδομών που πρέπει να γίνουν; Επίσης, με ποια κριτήρια θα αποφασίζεται το ύψος της υποβολής προτάσεων προς ένταξη στο πρόγραμμα Αντώνης Τρίτσης;

Το πρόγραμμα «Αντώνης Τρίτσης» αποτελεί ένα πανίσχυρο χρηματοδοτικό εργαλείο για την κατασκευή έργων ιδίως στους τομείς των υποδομών, της ψηφιακής σύγκλισης, της βιώσιμης ανάπτυξης, προστασίας του περιβάλλοντος, καθώς και την προμήθεια αγαθών και υπηρεσιών πολιτικής προστασίας και προστασίας της δημόσιας υγείας και ειδικότερα την άρση των οικονομικών επιπτώσεων από την πανδημία Covid-19.

Οι στόχοι του προγράμματος είναι κοινωνικοί, αναπτυξιακοί, περιβαλλοντικοί για αυτό και οι φορείς της Αυτοδιοίκησης πρέπει να αποτελούν πυλώνα κοινωνικής συνοχής, ανάπτυξης και ανασυγκρότησης. Ζητούμενο είναι η διαμόρφωση των συνθηκών αυτών της επανεκκίνησης της οικονομίας, αξιοποιώντας όλους τους πόρους που είναι διαθέσιμοι μέσα από αυτό το πρόγραμμα, δημιουργώντας νέες υποδομές, θέσεις εργασίας και έργα, ακόμα και στις πιο απομακρυσμένες περιοχές ακόμη και στις πιο μικρές πόλεις  για να μπορούν να διαμορφωθούν οι κατάλληλες συνθήκες για την μετά κορωνοϊό οικονομική εποχή της χώρας μας.

Όσον αφορά στην τεχνική επάρκεια των Δήμων  θεωρώ πως αν υπάρχει  βούληση να υλοποιήσουν έργα υποδομής δεν αποτελεί εμπόδιο διότι το υπουργείο Εσωτερικών στο ν.4674/2020  έχει μεταξύ άλλων ειδική πρόβλεψη για τις τεχνικές υπηρεσίες των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης α΄ και β΄ βαθμού που δεν έχουν τεχνική επάρκεια ή έχουν τεχνική επάρκεια, αλλά καλούνται να υλοποιήσουν μελέτες και έργα, για τις ανάγκες των οποίων δεν έχουν το απαιτούμενο τεχνικό προσωπικό, ώστε να μπορούν, να συνάπτουν προγραμματική σύμβαση με την Ελληνική Εταιρεία Τοπικής Ανάπτυξης και Αυτοδιοίκησης, με  Αναπτυξιακούς Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης, τα Δίκτυα Δήμων, τον Οργανισμό Ανάπτυξης Κρήτης ΑΕ και τη Μονάδα Οργάνωσης Διαχείρισης ΑΕ (ΜΟΔ ΑΕ), εφόσον οι εν λόγω φορείς διαθέτουν τεχνικές υπηρεσίες με την απαιτούμενη τεχνική επάρκεια.

Η Αυτοδιοίκηση αλλά πολύ περισσότερο οι μικροί νησιωτικοί και ορεινοί Δήμοι , που δεν έχουν τεχνικές υπηρεσίες, μπορούν να ανταποκριθούν στο ρόλο τους κάνοντας χρήση  των διατάξεων αυτών υλοποιώντας έργα πνοής για την περιοχή τους.

Τα κριτήρια για την  ένταξη στο πρόγραμμα Αντώνης Τρίτσης είναι :  Η σκοπιμότητα της πρότασης, η οποία αντανακλά στην ισόρροπη και δίκαιη ανάπτυξη, που εξειδικεύεται επιμέρους: Στην αναγκαιότητα υλοποίησης των πράξεων σε συνδυασμό με τη βιωσιμότητά τους στο χρόνο και τη δυνατότητα αξιοποίησής τους,  στο αποτύπωμα των πράξεων στην τοπική κοινωνία. Επίσης στην ωριμότητα της πρότασης, τον ολοκληρωμένο χαρακτήρα της πρότασης, τη ρεαλιστική αποτύπωση του φυσικού αντικειμένου, του χρονοδιαγράμματος υλοποίησης και του προϋπολογισμού της, και τέλος στη μη δυνατότητα συγχρηματοδότησης από άλλα συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα.

Κύριε Σταυριανουδάκη η πρόσφατη χιονόπτωση αλλά και παλαιότερα έντονα καιρικά φαινόμενα κατέδειξαν την ανετοιμότητα κάποιων δήμων να ανταπεξέλθουν των δυσκολιών που προέκυψαν. Μήπως θα ήταν μια καλή ιδέα να ελέγχονται αναφορικά με το επίπεδο εξοπλισμού και εκπαίδευσης ώστε να εντοπίζονται τυχόν αδυναμίες τους;

Η κακοκαιρία αυτή ανέδειξε χρόνια προβλήματα τα οποία έχουμε ως προς τα κρίσιμα δίκτυα υποδομής. Χωρίς να μπω σε μεγάλες λεπτομέρειες, πρέπει να υπάρξει αποκρυστάλλωση των αρμοδιοτήτων σε όλα τα επίπεδα της κρατικής λειτουργίας.

Ουσιαστικά αυτό που είδαμε στα πρόσφατα έντονα καιρικά φαινόμενα δεν ήταν τόσο η ανετοιμότητα των δήμων όσο αυτό το ενοχλητικό «πινγκ πονγκ» των ευθυνών ανάμεσα στους διάφορους αρμόδιους  φορείς. Είναι εμφανές ότι υπάρχει μία ενοχλητική επικάλυψη αρμοδιοτήτων μεταξύ διαφόρων κρατικών φορέων.

Αυτό λοιπόν που είναι σημαντικό είναι προχωρήσουμε με μεγαλύτερη ταχύτητα σε μία αποσαφήνιση των αρμοδιοτήτων σε όλα τα επίπεδα κρατικής λειτουργίας, ξεκινώντας από το κεντρικό κράτος.

Αποκεντρωμένες διοικήσεις, δασαρχεία, περιφέρειες, δήμοι, επιχειρήσεις όπως τον ΔΕΔΔΗΕ , που μπορεί να εμπλέκονται σε διαδικασίες όπως το κλάδεμα των δένδρων που είναι και κάτι το οποίο ανεδείχθη έντονα κατά τη διάρκεια της πρόσφατης κακοκαιρίας.   Δέσμευσή του  πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη είναι πολύ σύντομα αυτό να επιλυθεί στα πλαίσια ενός νόμου-πλαίσιο για αυτό το οποίο αποκαλούμε πολυεπίπεδη διακυβέρνηση, ώστε να ξέρει ο καθένας που αρχίζει και που τελειώνει η ευθύνη του, και να μπορεί να υπάρχει  η ανάλογη λογοδοσία

Τέλος όσον αφορά στον  έλεγχο για  τον  εξοπλισμό και την  εκπαίδευση πιστεύω πως τουλάχιστον  για τους Δήμους και τις Περιφέρειες θα αποτελούσε παρέμβαση   στη συνταγματικά κατοχυρωμένη διοικητική αυτοτέλειά  τους   και στην αρμοδιότητά τους να αποφασίζουν ανεπηρέαστοι, για τη βέλτιστη αξιοποίηση των πόρων τους. Θα μπορούσε ίσως αυτό να πραγματοποιηθεί όχι με την έννοια του έλεγχου αλλά  την εισαγωγή, στο θεσμικό πλαίσιο που θα δημιουργηθεί, των κατ` ελάχιστο  απαιτούμενων εξειδικευμένων πόρων και εξοπλισμού που θα πρέπει να διαθέτουν  οι φορείς για την αντιμετώπιση τέτοιων φαινομένων  λαμβάνοντας υπόψη  κριτήρια όπως π.χ.  τον πληθυσμό,  την έκταση  και τις ειδικότερες συνθήκες  της κάθε περιοχής.