1821: Όταν ο τύφος και η πανώλη αποδεκάτιζαν ολόκληρα χωριά – Πώς συνέβαλε ο Καποδίστριας στη δημόσια υγεία της εποχής

Σημαντικές και ενδιαφέρουσες πληροφορίες για την αντιμετώπιση των επιδημιών κατά την Επανάσταση του 1821, αλλά και για το πρώτο υποτυπώδες νοσοκομείο που ιδρύθηκε στη χώρα μας φέρνει στο φως ο Πανελλήνιος Ιατρικός Σύλλογος.

Σε ανακοίνωση του ο ΠΙΣ μας επισημαίνει τον ρόλο που έπαιξε ο Ιώαννης Καποδίστριας, ο οποίος είχε σπουδάσει Ιατρική, στην παροχή ιατρικής βοήθειας, ενώ μας αποκαλύπτει και τους πρώτους γιατρούς που βοήθησαν στα δύσκολα χρόνια της απελευθέρωσης.

1821: Πανώλη, τύφος, χολέρα αποδεκάτισαν χωριά και στρατούς

Ο εορτασμός των 200 ετών από την Ελληνική Επανάσταση σε μία σύγχρονη συγκυρία πανδημίας, μάς φέρνει στο νου ότι η ιστορία όντως επαναλαμβάνεται και στα θέμα υγείας… Για την εποχή της Επανάστασης, υπάρχουν πολλές γραπτές μαρτυρίες ότι έκαναν την εμφάνισή τους επιδημίες ειδικά στην Πελοπόννησο όπου έλαβαν χώρα οι περισσότερες μαζικές κινήσεις στρατευμάτων. Πανώλη, τύφος, δυσεντερία, ακόμα και χολέρα και ευλογιά παρουσίασαν περιοδικά πολλές εξάρσεις αποδεκατίζοντας χωριά και στρατούς.

Τη διαφορά στην έλλειψη ιατρικής βοήθειας στον ελληνικό πληθυσμό, έκανε ο Καποδίστριας, ο οποίος είχε σπουδάσει Ιατρική και άρα ήταν ευαισθητοποιημένος στα θέματα αυτά.

Ο Καποδίστριας πίσω από το πρώτο λοιμοκαθατήριο στην Ελλάδα

Ο Καποδίστριας δημιούργησε το πρώτο «λοιμοκαρθατήριο» για τις κοινότητες που πλήττονταν από επιδημίες στην Πελοπόννησο ενώ επί των ημερών του ιδρύθηκε στον Πόρο το πρώτο ναυτικό νοσοκομείο. Σε αυτό, διορίστηκε ως πρώτος διευθυντής ο Χρονίας Δροσινός.

Στη συνέχεια ο Καποδίστριας ίδρυσε τον πρώτο προσφυγικό καταυλισμό της χώρας στον οικισμό Πρόνοια στο Ναύπλιο για να βοηθήσει στη στέγαση και περίθαλψη των προσφύγων από άλλες περιοχές της σημερινής Ελλάδας που έσπευδαν στο απελευθερωμένο Ναύπλιο.

Το πρώτο πολιτικό νοσοκομείο στο Ναύπλιο

Η ίδρυση ενός υποτυπώδους πρώτου νοσοκομείου στο Ναύπλιο για την αντιμετώπιση ασθενών και τραυματιών έγινε κιόλας τον Μάρτιο του 1823 μόλις απελευθερώθηκε η πόλη.

Ευρωπαίος γιατρός περιθάλπει Έλληνα αγωνιστή. Λιθογραφία από την έκδοση Histoire d’une Epingle et Bluettes του σχεδιαστή H. Gerard Fontallard. Συλλογή χαρακτικών ΕΙΜ.

Έτσι είχαμε στο πρώτη πρωτεύουσα του ελληνικού κράτους το Α’ Εθνικό Νοσοκομείο Ναυπλίας ή Νοσοκομείο του Κανονοστασίου των Πέντε Αδελφών και το Εθνικό Στρατιωτικό Νοσοκομείο Ναυπλίας. Πρώτος γιατρός του πολιτικού νοσοκομείου, ήταν ο Γερμανός Φρειδερίκος Βολόης, Ενώ το 1825 γιατρός του νοσοκομείου διορίστηκε ο επίσης Γερμανός Η. Treiber, ο οποίος έγινε και διευθυντής στο στρατιωτικό νοσοκομείο της πόλης.

Τα «Πέντε Αδέρφια» με τους διώροφους στρατώνες και το Δημοτικό Νοσοκομείο επάνω στην Ακροναυπλία, όπου σήμερα οι τουριστικές εγκαταστάσεις. Δημοσιεύεται στο: Γεώργιος Αθ. Χώρας, «Μουσική Παιδεία και ζωή στο Ναύπλιο | 18ος -20ος αιώνας», Έκδοση Δήμου Ναυπλιέων, Ναύπλιο, 1994.

Στη συνέχεια προσλήφθηκε και δεύτερος γιατρός, ο Ηπειρώτης Λουκάς Βάγιας, γιατρός του Αλή Πασά και του Βύρωνα.

Το Εθνικό Στρατιωτικό Νοσοκομείο (1828) στην Ακροναυπλία. Σήμερα απομένει μόνο το υπόγειο του κτιρίου και το εκκλησάκι του (Άγιοι Ανάργυροι). Δημοσιεύεται στο: Γεώργιος Αθ. Χώρας, «Μουσική Παιδεία και ζωή στο Ναύπλιο | 18ος -20ος αιώνας», Έκδοση Δήμου Ναυπλιέων, Ναύπλιο, 1994.

Το παράδειγμα του Καποδίστρια σήμερα

Το παράδειγμα του Καποδίστρια παίρνει ιδιαίτερη αξία στις ημέρες μας καθώς αναδεικνύει την δυνατότητα που έχει μια οργανωμένη Πολιτεία να βοηθήσει στην υγειονομική κάλυψη των πολιτών ακόμα και με πενιχρά οικονομικά ή και επιστημονικά μέσα.

Το Παλαμήδι και αριστερά κάτω, τμήμα του Εθνικού Στρατιωτικού Νοσοκομείου (1828) στην Ακροναυπλία. Δημοσιεύεται στο λεύκωμα της Σέμνης Καρούζου «Το Ναύπλιο», έκδοση Εμπορικής Τράπεζας, 1979.