Σημαίες και βιβλία

O γείτονας είχε ξεκρεμάσει τη σημαία από το μπαλκόνι του, είχε ανεβεί στην ταράτσα με τον γιο του και όποτε περνούσαν από πάνω τα ελικόπτερα ή τα Φάντομ χαιρετούσε τους πιλότους ανεμίζοντας το εθνικό σύμβολο. Μια κυρία δίπλα χαιρετούσε με πιο παραδοσιακό τρόπο, ενώ ένα κοριτσάκι κουνούσε τις χάρτινες σημαιούλες που κρατούσε. Γενικά επικρατούσε υπερηφάνεια και αισιοδοξία. Να ήταν η «εθνική ανάταξη» στην οποία αναφέρθηκε ο Πρωθυπουργός; Η Ελλάδα «και πάλι πρωταγωνίστρια των καιρών»;

Κάτι έγινε φέτος, είναι βέβαιο. Το βλέπεις στις πιο πολλές από ποτέ σημαίες στα μπαλκόνια, το καταλαβαίνεις από το ότι όλοι ανεξαιρέτως γύρω σου – κι εσύ φυσικά – παρακολούθησαν με συγκίνηση, μερικοί για πρώτη φορά, την παρέλαση. Είναι αυτά τα 200 χρόνια, πάντα παίζουν ρόλο οι στρογγυλές επέτειοι. Είναι αυτή η απομόνωση στην οποία μας έχει οδηγήσει η πανδημία, καθιστώντας ακόμη μεγαλύτερη την ανάγκη να συνταχθούμε κάτω από μια κοινή στέγη, έναν κοινό αγώνα, έναν κοινό στόχο. Είναι και τα ωραία λόγια που μας είπαν οι ξένοι, «η Ελλάδα εμπνέει σήμερα όπως ενέπνεε και χθες» είπε ο Μακρόν, για φαντάσου να ήταν αλήθεια!

Θυμάμαι τον διχασμό που είχε προκαλέσει τέτοιες μέρες το 2007 στη χώρα του το κάλεσμα της τότε προεδρικής υποψήφιας Σεγκολέν Ρουαγιάλ να αναρτήσουν όλοι οι Γάλλοι στις 14 Ιουλίου τη γαλλική σημαία στα μπαλκόνια τους. «Η σημαία είναι ένα αρχείο που δεν μπορείς να απαρνηθείς, είναι η ιστορία ενός λαού με τις λαμπρές του στιγμές και τις σκοτεινές του στιγμές, είναι μια μεταφορά που εμπλουτίζει την καθημερινή ζωή με ποίηση και συναίσθημα, είναι ένα σημάδι ενότητας και συσπείρωσης», είχε απαντήσει τότε η σκηνοθέτις Αριάν Μνουσκίν. Η ίδια είχε υψώσει τη γαλλική σημαία στην πρόσοψη της Καρτουσερί το 1995, όταν είχε ξεσπάσει το κίνημα υπέρ των μεταναστών. Αλλά την προτροπή της υποψήφιας δεν θα την ακολουθούσε: «Αντί για σημαία, μπορεί να έχει κανείς στο σπίτι του την ιστορία της Επανάστασης, τα πολιτικά κείμενα του Βικτόρ Ουγκό. Τα βιβλία αυτά είναι οι ύψιστες γαλλικές σημαίες».

Το ένα φυσικά δεν αποκλείει το άλλο. Ακόμη καλύτερα, μάλιστα, οι σημαίες να είναι δύο, η ελληνική και η ευρωπαϊκή, κάπως σαν να έλειψαν από τους εορτασμούς οι αναφορές στη μεγάλη ευρωπαϊκή μας οικογένεια. Και τις σημαίες να τις συμπληρώνουν τα βιβλία, γιατί χωρίς τα κείμενα τα σύμβολα μοιάζουν κενά, αμήχανα, μόνα.

Χωρίς τα κείμενα, υπάρχει ο κίνδυνος της ταύτισης της πολιτικής με το θυμικό, όπως επισήμανε η Πρόεδρος της Δημοκρατίας στην εμπνευσμένη της ομιλία στο προχθεσινό δείπνο. Ομως «η δημοκρατία μας δεν συρρικνώνεται στη συγκυρία. Τη συγκροτούν, την οριοθετούν και την καθοδηγούν οι βασικές αρχές και αξίες των συνταγματικών μας κειμένων, αυτές που προσέδωσαν πνοή και σθένος στην πολιτεία μας και συνέχουν τον λαό μας».