Shira Haas: Ανάμεσα στο Unorthodox και το Shtisel

Τι συνδέει δύο δημοφιλείς σειρές του Netflix – τη μίνι σειρά (4 επεισόδια όλα και όλα) Unorthodox με τη σειρά Shtisel, η 3η σεζόν της οποίας είναι διαθέσιμη και στους Έλληνες συνδρομητές από την Πέμπτη 25 Μαρίου 2021; Η απάντηση είναι, πέραν όλων των άλλων, μια και μοναδική όπως και η μικροσκοπική ηθοποιός Shira Haas που κλέβει την παράσταση. Στο Unorthodox η Shira υποδύεται μια νέα γυναίκα από μια κοινότητα υπερορθόδοξων από το Μπρούκλιν που πηγαίνει στο Βερολίνο, για να ξεφύγει από έναν γάμο από προξενιό, και μπαίνει σε μια παρέα μουσικών. Στο Shtisel – στα ελληνικά παίζει με τον τίτλο Οικογένεια Στίσελ- είναι η Ρουχάμι, η εγγονή του ραβίνου πάτερ φαμίλια, η οποία σε πολύ νεαρή ηλικία παντρεύεται – με τη γνωστή διαδικασία του συνοικεσίου- τον Χανίνα, ένα μέλος της κοινότητας της (επίσης υπερορθόδοξοι Εβραίοι), πλήρως αφοσιωμένο στις σπουδές του Τορά.

Στα επεισόδια της 3ης σεζόν (σημειώστε ότι η 1η σεζόν προβλήθηκε το 2013) η Ρουχάμι που διακινδυνεύει την ίδια της την ζωή προκειμένου να αποκτήσει ένα παιδί έρχεται αντιμέτωπη με τα ηθικά διλήμματα του αφοσιωμένου στους Νόμους και τις Γραφές Χανίνα – η παρένθετη εγκυμοσύνη είναι μια εναλλακτική δυνατότητα για το ζευγάρι που ζει στο ασφυκτικό πλαίσιο των όρων και των κανόνων μιας κλειστής κοινότητας στη πολύχρωμη ισραηλινή κοινωνία.

Απαγορευμένος καρπός

Το πιο ενδιαφέρον και συνάμα, παράδοξο της ιστορίας είναι ότι οι σειρές που έχουν ως βασική αναφορά τη ζωή των κλειστών κοινοτήτων των υπερορθόδοξων μπορεί να γίνονται δημοφιλείς και να συγκεντρώνουν υψηλές θεματικότητες αλλά τα μέλη των κοινοτήτων αυτών δεν πρόκειται να δουν τη ζωή τους στην οθόνη της τηλεόρασης, του υπολογιστή ή και του κινητού. Η τηλεόραση αλλά και η πρόσβαση στο ιντερνέτ ή τα έξυπνα κινητά με τον ήχο και την εικόνα και τις χιλιάδες εφαρμογές ψυχαγωγίας και διασκέδασης απουσιάζουν – είναι κάτι σαν απαγορευμένος καρπός… Τα μέλη αυτών των κοινοτήτων είτε στο Ισραήλ, είτε στη Βόρεια Αμερική και τη Δυτική Ευρώπη ζουν με τον αυστηρά πατροπαράδοτο τρόπο: Παντρεύονται νέοι αφού γνωριστούν μέσω προξενητών με συνοικέσιο και με παρούσα την οικογένεια τους σε όλα τα στάδια της γνωριμίας, κάνουν πολλά παιδιά, μελετούν την Τορά και συμβουλεύονται για όλα τον Ραββίνο τους.

Οι απλές χαρές της ζωής είναι για αυτούς όνειρο απατηλό σαν και εκείνο που ξεκίνησε να ζήσει η νεαρή Εβραία Χασιδική από τις γειτονιές του Μπρούκλιν στο Βερολίνο. Σε εκείνο τον ρόλο η Shira Haas κάνει την ανατροπή, πετάει την περούκα και εμφανίζεται το κουρεμένο κεφάλι της, σημείο υποταγής στην παράδοση για κάθε παντρεμένη γυναίκα που έχει μάθει να κάνει ακόμη και σεξ με όρους και κανόνες… Στο Shtisel, στα σοκάκια της ιστορικής πόλης της Ιερουσαλήμ η Shira  είναι μια στρατευμένη νέα γυναίκα που αποδέχεται πλήρως το πλαίσιο της ζωής εντός της Κοινότητας – είναι υπάκουη, ταυτισμένη με τις επιλογές του συζύγου της. Εκείνη μαγειρεύει και περιμένει τον σύζυγο να έρθει από το ιεροσπουδαστήριο για να φάνε και να προλάβουν να πουν δυο λόγια… Η κοσμικότητα,  τα δικαιώματα και οι ελευθερίες είναι πέραν και έξω από εκείνους, τα ζευγάρια και τις πολυπληθείς οικογένειες τους.

Και όμως, τα μέλη όλων αυτών των υπερορθόξων Εβραίων ψηφίζουν – έχουν και τα δικά τους κόμματα και η επιρροή τους ολοένα και μεγαλώνει στη πολιτική και τη κοινωνία. Τα αποτελέσματα τα βλέπουμε και στην έκβαση του Μεσανατολικού – την πολύχρονη διαμάχη των Ισραηλινών με τους Παλαιστινίους. Τελικά, πόσο μοιάζουν οι ακραίοι και από τις δύο πλευρές;