Διώρυγα Σουέζ: Η προσάραξη του Ever Given και η επόμενη ημέρα   

Οι ελπίδες αναπτερώθηκαν από το πρωί ότι, με την αποκόλληση του γιγαντιαίου πλοίου μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων Ever Given, η Διώρυγα του Σουέζ θα επανέλθει άμεσα σε κανονική λειτουργία.

Ειδικοί αναλυτές τονίζουν, πάντως, ότι θα χρειαστεί χρόνος – ίσως και ημέρες – μέχρι τα πάνω από 360 πλοία, που έχουν ακινητοποιηθεί εκατέρωθεν της Διώρυγας, να μπορέσουν να συνεχίζουν το ταξίδι τους σε μία από τις πιο πολυσύχναστες θαλάσσιες εμπορικές οδούς στον κόσμο.

Μεταξύ αυτών συμπεριλαμβάνονται τουλάχιστον 25 πετρελαιοφόρα (εκ των οποία τουλάχιστον τρία γιγαντιαία δεξαμενόπλοια, τύπου VLCC), δεκάδες πλοία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων (τουλάχιστον τρία με χωρητικότητα εκτοπίσματος ανάλογη του Ever Given), υγραεριοφόρα πλοία και οχηματαγωγά.

Για να βοηθήσει στην άμβλυνση των καθυστερήσεων στη ναυσιπλοΐα μεταξύ Μεσογείου και Ερυθράς Θάλασσας, η Αρχής της Διώρυγας του Σουέζ αναμένεται να επιχειρήσει να αυξήσει τον αριθμό διέλευσης των πλοίων, γράφει η Wall Street Journal.

Σύμφωνα με το World Shipping Council (WSC),  το μέγιστο όριο είναι 106 πλοία την ημέρα.

Τεράστιο το κόστος

Υπό κανονικές συνθήκες, μέσω της Διώρυγας του Σουέζ εξυπηρετείται καθημερινά περίπου το 12% του παγκόσμιου εμπορίου, με τη διακίνηση ενός εκατομμυρίου βαρελιών πετρελαίου και του 8% του υγροποιημένου φυσικού αερίου. Το Lloyd’s List αποτιμά τη ναυτιλία προς τα δυτικά στα περίπου 5,1 δισεκατομμύρια δολάρια και προς τα ανατολικά στα 4,5 δισεκατομμύρια δολάρια, σε ημερήσια βάση.

Τα δεξαμενόπλοια που μεταφέρουν 9,8 εκατομμύρια βαρέλια αργού, περίπου το ένα δέκατο της παγκόσμιας κατανάλωσης μιας ημέρας, περιμένουν τώρα να εισέλθουν στο κανάλι, εκτιμά η Kpler, μια εταιρεία που παρακολουθεί τη ναυτιλία πετρελαίου.

Τα εμπορευματοκιβώτια αντιπροσωπεύουν αντίστοιχα περίπου το 26% της συνολικής κίνησης προϊόντων στη Διώρυγα του Σουέζ. Κατά τη Moody’s Investor Service, το κλείσιμο του καναλιού επηρεάζει έως και το 15% της παγκόσμιας μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων, με αποτέλεσμα να σημειώνονται καθυστερήσεις στα λιμάνια σε ολόκληρο τον κόσμο.

Κι αυτό, σε μία περίοδο που το διεθνές εμπόριο ήδη δοκιμάζεται από τα περιοριστικά μέτρα για την ανάσχεση της πανδημίας. Κάτι που σημαίνει ότι η προσωρινή αναστολή της κυκλοφορίας στη διώρυγα του Σουέζ συνεπάγεται πρόσθετη αύξηση του κόστους.

Φοβούμενοι πολυήμερη καθυστέρηση, εν τω μεταξύ, πολλοί εφοπλιστές έχουν ήδη αποφασίσει να ανακατευθύνουν τα πλοία τους προς τις ακτές της Αφρικής και το Ακρωτήριο της Καλής Ελπίδας, προσθέτοντας έτσι εβδομάδες στο ταξίδι και αυξάνοντας κατά πολύ το κόστος των καυσίμων, έως και 26.000 δολαρίων την ημέρα.

Σε κάθε περίπτωση, τονίζουν αναλυτές, τέτοιες καθυστερήσεις αυξάνουν τον κίνδυνο επιθέσεων ή πειρατείας στα πλοία.

Το ερώτημα των ευθυνών

Με το που θα αποκατασταθεί η κίνηση στη Διώρυγα του Σουέζ, το ενδιαφέρον θα εστιαστεί κατ’ αρχάς στα αίτια της προσάραξης του Ever Given και στο ποιος τελικά φέρει την ευθύνη.

Οι απαντήσεις σε αυτά τα ερωτήματα θεωρούνται κρίσιμες, καθώς θα μπορούσαν να έχουν σημαντικές επιπτώσεις στις ασφαλιστικές απαιτήσεις από τα πολυάριθμα πια εμπλεκόμενα μέρη.

Κατά τη διαχειρίστρια εταιρεία του (ιαπωνικής ιδιοκτήσιας) πλοίου, την Evergreen Marine Corp, με έδρα την Ταϊβάν, το Ever Green προσάραξε εξαιτίας ισχυρών ανέμων εν μέσω αμμοθύελλας.  Ωστόσο, ειδικοί αναλυτές στην αρχή και μετέπειτα και οι αιγυπτιακές αρχές μίλησαν για τον πιθανό ανθρώπινο λάθος.

Ο επικεφαλής της Αρχής της Διώρυγας του Σουέζ, αντιστρατηγός Οσάμα Ράμπι, τόνισε ότι ζητήθηκε από τους καπετάνιους των διερχόμενων πλοίων να κρατήσουν οποιοδήποτε υλικό μπορεί να απαιτείται για έρευνα.  Παράλληλα σημείωσε ότι, την ημέρα του ατυχήματος, είχαν περάσει πριν από το Ever Given 12 πλοία με κατεύθυνση προς βορρά και άλλα 30 προς νότο, χωρίς να αναφερθεί κάποιο πρόβλημα.

Το «έμφραγμα» σε μία από τις πιο ζωτικές «αρτηρίες του παγκόσμιου εμπορίου θεωρείται πλέον μία από τις μεγαλύτερες κρίσεις της επταετούς κυριαρχίας του Αιγύπτιου προέδρου αλ Σίσι, ο οποίος ανήγαγε την επέκταση της Διώρυγας του Σουέζ, το 2015 -ένα έργο κόστους 8,5 δισεκατομμυρίων δολαρίων- σε κομβικό μέρος της οικονομικής αναμόρφωση της Αιγύπτου, χωρίς ωστόσο να έχει αναφερθεί μέχρι στιγμής θεαματική αύξηση των εσόδων.

Αυξανόμενες προκλήσεις

Αυτή δεν ήταν η πρώτη προσάραξη πλοίου στη Διώρυγα του Σουέζ και ούτε αναμένεται να είναι και η τελευταία.

Ωστόσο, αυτό το προσωρινό της κλείσιμο υπογραμμίζει τις νέες προκλήσεις στο διεθνές εμπόριο, που αφορούν στο ολοένα και αυξανόμενο μέγεθος των φορτηγών πλοίων για τη μεταφορά εμπορευμάτων μέσω των υφιστάμενων πλωτών οδών, που θεωρούνται κομβικές για τη μεταφορά προϊόντων δια θαλάσσης.

Στον αντίποδα, όπως επισημαίνουν οι Arab Times, η προσάραξη του Ever Given ήλθε επίσης να αναδείξει την ανάγκη ενίσχυσης της αλυσίδας παραγωγής των πιο βασικών και κρίσιμων προϊόντων σε εγχώριο ή έστω ηπειρωτικό επίπεδο, με φόντο και τον αυξομειούμενης έντασης διεθνή εμπορικό πολέμο, κυρίως μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας.

Προς αυτήν την κατεύθυνση, το δημοσίευμα μνημονεύει την πρόσφατη ανακοίνωση του Πατ Γκέλσινγκερ, διευθύνοντα συμβούλου της Intel, ότι ο τεχνολογικός γίγαντας θα φτιάξει σύντομα περισσότερα εργοστάσια στις ΗΠΑ και στην Ευρώπη, για να μειώσει την εξάρτησή του από αλυσίδες εφοδιασμού μικροτσίπ στην Ασία.