2020, η χρονιά που «πέθαιναν» τα δάση

Για τα δάση του πλανήτη, η περυσινή χρονιά ήταν ένας εφιάλτης.

Ο ρυθμός με τον οποίο καταστράφηκαν αυξήθηκε απότομα μέσα στο 2020, με τις απώλειες να ξεπερνούν κατά πολύ τον μέσο όρο των τελευταίων 20 χρόνων.

Για την ακρίβεια, τα στοιχεία του πανεπιστήμιου του Μέριλαντ και της παγκόσμια πλατφόρμα Global Forest Watch δείχνουν ότι το 2020 ήταν η τρίτη χειρότερη χρονιά σε ό,τι αφορά στην καταστροφή δασών απ’ όταν άρχισε η σχετική καταγραφή, το 2002.

Βαρύ πλήγμα στα τροπικά δάση

Υπολογίζεται ότι τουλάχιστον 42.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα δενδροκάλυψης χάθηκαν σε σημαντικές τροπικές περιοχές: από τον Αμαζόνιο, έως το Κονγκό και τη νοτιοανατολική Ασία, σημειώνοντας αύξηση 12% συγκριτικά με το 2019.  Πρόκειται ουσιαστικά για μία έκταση όση αυτή της Ολλανδίας…

Δεκάδες χιλιάδες δένδρα έγιναν στάχτη από πυρκαγιές. Μεγάλες εκτάσεις αποψιλώθηκαν, παρά το γεγονός ότι αυτού του τύπου τα δάση είναι κρίσιμης σημασίας για την απορρόφηση του διοξειδίου του άνθρακα από την ατμόσφαιρα και, κυρίως, για τη βιοποικιλότητα του πλανήτη.

Για να γίνει περισσότερο αντιληπτός ο αντίκτυπος, οι επιστήμονες στο World Resources Institute (WRI), που συνέταξαν την έκθεση, επισημαίνουν ότι αυτή η καταστροφή ισοδυναμεί σε συνέπειτες με τις εκλύσεις διοξειδίου του άνθρακα από τουλάχιστον 575 εκατομμύρια οχήματα, σε ετήσια βάση!

Η πλέον πληγείσα χώρα είναι η Βραζιλία, υπό τις «ευλογίες» μάλιστα του ακροδεξιού πρόεδρου Μπολσονάρο, υπέρμαχου της μαζικής αποψίλωσης εκτάσεων του Αμαζονίου. Συνολικά, στη χώρα πέρυσι καταστράφηκαν 1,7 εκατομμύρια εκτάρια δασικών εκτάσεων, περίπου 25% περισσότερα συγκριτικά με το 2019.

Πρόκειται για τριπλάσιο ποσοστό απωλειών σε σχέση με τη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, που είναι η δεύτερη πληγείσα χώρα.

Βασική αιτία της καταστροφή ήταν η γεωργία. Όμως οι ερευνητές αναφέρονται και στα κύματα καύσωνα και ξηρασίας που πυροδότησαν καταστροφικές πυρκαγιές. Όχι μόνον στον Αμαζόνιο, αλλά ως τη Σιβηρία και την Αυστραλία.

Έτερος παράγοντας για την επιδείνωση της κατάστασης ήταν, όπως φαίνεται, και η πανδημία. Κι αυτό γιατί η παράνομη υλοτομία εντάθηκε, είτε επειδή πολλές δασώδεις περιοχές έμειναν αφύλακτες, είτε εξαιτίας της μαζικής άφιξης νέων κατοίκων σε αγροτικές περιοχές.

Ευάλωτα κράτη

Οι επιστήμονες προειδοποιούν ότι η κατάσταση ενδέχεται να επιδεινωθεί περαιτέρω με τη χαλάρωση των περιοριστικών μέτρων λόγω κοροναϊού, για να ανακάμψουν οι εθνικές οικονομίες.

Σύμφωνα μάλιστα με την Φράνσις Σέιμουρ, ερευνήτρια του WRI, οι χώρες που είναι σήμερα αντιμέτωπες με υψηλότερο χρέος ενδέχεται να μπουν στον πειρασμό να ενδώσουν σε οικονομικά συμφέροντα, που επιδιώκουν την εκμετάλλευση δασών με μη βιώσιμο τρόπο.

Αυτό δεν σημαίνει στον αντίποδα, σύμφωνα με την έκθεση, ότι οι πλουσιότερες χώρες είναι άτρωτες.

Στη Γερμανία, για παράδειγμα, τριπλασιάστηκαν οι απώλειες δασικών εκτάσεων το 2020, σε σύγκριση με το 2018. Στη δε Αυστραλία ήταν εννιαπλάσιες μέσα στην τελευταία διετία.