Η ιστορία πίσω από τον Πύργο του Άιφελ

Στις 23 Μαρτίου του 1839 γίνονται τα εγκαίνια, ενός κτιρίου που έμελε να γίνει το σύμβολο του Παρισιού, του Πύργου του Άιφελ.

Ο μεταλλικός πύργος, που είναι ένα από τα πιο αναγνωρίσιμα κτίρια στη Γη, πήρε το όνομά του από τον κατασκευαστή του, τον γάλλο μηχανικό Γκιστάβ Άιφελ, ο οποίος την 31η Μαρτίου του 1889 ύψωσε στην κορυφή του πύργου τη γαλλική σημαία.

Τα «ΑΘΗΝΑΪΚΑ ΝΕΑ» της 20ης Αυγούστου του 1931 δημοσίευσαν ένα εξαιρετικά σπάνιο κείμενο σχετικά με τον Πύργο του Άιφελ, γραμμένο από τον γιο του κατασκευαστή.

«ΑΘΗΝΑΪΚΑ ΝΕΑ», 20.8.1931, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» & «ΤΑ ΝΕΑ»

«Ουχί σπανίως είνε η μοίρα των μεγάλων ανδρών, να αποθνήσκουν, προτού ο κόσμος γνωρίση καλά την αξίαν των και το όνομά των. Τούτο δεν συνέβη με τον πατέρα μου, Γουσταύον Άιφελ. Το έργον του υπήρξε πάρα πολύ μεγάλον και εντυπωσιακόν, δια να αγνοηθή»

Ο Γκιστάβ Άιφελ, όπως αναφέρει ο γιος του, είχε σπουδάσει χημικός και αμέσως μετά τις σπουδές του ξεκίνησε να εργάζεται σε αυτό το αντικείμενο σε ένα εργοστάσιο κατασκευής σιδηροδρομικού υλικού.

«Επέδειξε τοιαύτας ικανότητας, ώστε του ανετέθη, εις ηλικίαν ήδη 26 ετών, να οικοδομήση ο ίδιος μίαν μεγάλην σιδηροδρομικήν γέφυραν πλησίον του Μπορντώ»

Έτσι ο Άιφελ εντρύφησε από νωρίς στις μεγάλες μεταλλικές κατασκευές.

Η δυσπιστία των ειδικών και το κοινό

«Αν και ο πατήρ μου είχε σπουδάσει μάλλον χημείαν, εν τούτοις όμως τα καλύτερά του έργα υπήρξαν αρχιτεκτονικά. Αυτός υπήρξεν ο πατήρ της σιδηροδρομικής.

»Κατά την εποχήν, που επρόκειτο να γίνη η ανοικοδόμησις του περιφήμου σιδηρού πύργου των Παριστίων, οι καλλιτεχνικοί κύκλοι των Παρισίων, υπό την ηγεσίαν του Φρανσουά Κοππέ και του ζωγράφου Μεϊσσονιέ, είχαν κηρυχθή εναντίον του σχεδίου αυτού, το οποίον κατηγορούν ως δυνάμενον να καταστρέψη την γενικήν αρχιτεκτονικήν εντύπωσιν του γοτθικού ρυθμού των Παρισίων»

Όπως συνήθως, όμως, συμβαίνει, η γνώμη του κόσμου διέφερε από αυτή των «ειδικών».

«Το ευρύ κοινό συνεπάθησεν αμέσως την ιδέαν του πατρός μου και εντός τριών και ημίσεος ετών ο πύργος είχεν ήδη κατασκευασθή και ήτο έτοιμος ακριβώς κατά την έναρξιν της παγκοσμίου εκθέσεως του 1899, υπήρξε δε η μεγαλυτέρα “ατραξιόν» του καιρού εκείνου».

Το ρίσκο και η ονοματοδοσία

Όπως αναφέρει ο γιος του Γκιστάβ Άιφελ η κατασκευή του Πύργου ήταν ένα μεγάλο οικονομικό στοίχημα για εκείνον. Τα έξοδα για την ανέγερση είχαν φτάσει τις 180 χιλιάδες λίρες και τα οποία βάραιναν τον ίδιο τον μηχανικό. Η περιέργεια του κοινού όμως αποδείχθηκε σωτήρια.

«Και όμως η περιέργεια και η αγάπη του κοινού υπήρξε τοιαύτη, ώστε διά των “εισόδων” εκαλύφθησαν τα έξοδα αυτά εντός ενός μόλις έτους.

»Υπήρξαν ημέραι, κατά τας οποίας εισεπράχθησαν εξ “εισόδων” περί τας 2000 αγγλικαί λίραι! Ο πύργος κατέστη το πλεόν αξιοθέατον σημείον των Παρισίων και ωνομάσθη αυθορμήτως υπό του κοινού με το όνομα του πατρός μου, αν και ο πατήρ μου τον είχεν ήδη ονομάσει “Πύργος των 300 μέτρων”. Aντέδρασε πολλαπλώς κατά της λαϊκής εκείνης ονομασίας, παρά τη θέλησίν του όμως ο πύργος έλαβε το όνομα του και παρμένει έκτοτε γνωστός εις όλον τον κόσμον, ως ο “Πύργος του Άιφελ”.

(…)

»Ο πύργος, ο οποίος, κατά την γνώμην των καλλιτεχνών, τότε, θα κατέστρεφε την αισθητική ουσίαν των Παρισίων, κατέστη έκτοτε και παραμένει τώρα το χαρακτηριστικόν οικοδόμημα της πρωτευούσης της Γαλλίας, σύμβολον αληθώς της πόλεως ταύτης.

»Όταν δε προ χρόνων, η αδελφή μου επσκέφθη εν Ρώμη τον Πάπαν, η αυτού αγιότης, ακούσας το όνομα, ανέκραξεν:  “Ω η κόρη του Γουσταύου Άιφελ! Δυστυχώς δεν εγνώρισα τον πατέρα σας, αλλ’ εις τον πύργον του έχω ανέβη, μόνος μου, τρεις όλας φοράς!

Μ. Α. EIFEL»

Βασική πηγή του κειμένου αποτελεί το Ιστορικό Αρχείο των εφημερίδων «ΤΟ ΒΗΜΑ» & «ΤΑ ΝΕΑ»