Από τη διπλωματία των αγωγών στη διπλωματία των καλωδίων ηλεκτρικής ενέργειας

Διπλωματικές «γέφυρες»  με ηλεκτρικές διασυνδέσεις αυτή τη φορά  και όχι με αγωγούς μεταφοράς φυσικού αερίου επιδιώκει να ρίξει η χώρα μας σε κράτη της ευρύτερης περιοχής της Νοτιοανατολικής Μεσογείου και των Βαλκανίων.

Η κυβέρνηση επιδιώκει να συσφίξει τις γεωστρατηγικές συνεργασίες της Ελλάδας με χώρες όπως η Αίγυπτος και το Ισραήλ αλλά και με τις πιο κοντινές της όπως η Β. Μακεδονία, η Αλβανία και η Βουλγαρία.

Οι ηλεκτρικές διασυνδέσεις είναι το νέο μέσο που χρησιμοποιεί η Ελλάδα καθώς αφενός πρόκειται για επενδυτικά σχέδια πιο άμεσα υλοποιήσιμα και ταυτόχρονα εξυπηρετούν και τους εθνικούς αλλά και ευρωπαϊκούς στόχους του εξηλεκτρισμού με «καθαρή» ενέργεια και των διασυνδέσεων των συστημάτων ηλεκτρικής ενέργειας μεταξύ χωρών για μεγαλύτερη ασφάλεια.

Η ηλεκτρική διασύνδεση με Αίγυπτο

Μόλις χθες ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κώστας Σκρέκας ανακοίνωσε πως Ελλάδα και Αίγυπτος δρομολογούν τη μεταξύ τους ηλεκτρική διασύνδεση με υποβρύχιο καλώδιο. Η πρόσφατη συμφωνία μεταξύ των δύο κρατών για ΑΟΖ εξυπηρετεί την υλοποίηση του έργου και για το λόγο αυτό κατόπιν και τηλεδιάσκεψης που είχε με τον υπουργό Ηλεκτρισμού και Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας της Αιγύπτου, Μοχάμεντ Σακέρ Ελ-Μαρκάμπι.

Οι δύο υπουργοί συμφώνησαν, σε συνέχεια της συνάντησης του πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη, με τον προέδρου της Αιγύπτου, Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι, στην Αθήνα τον περασμένο Νοέμβριο, να προχωρήσουν στην υπογραφή πλαισίου συνεργασίας μεταξύ των δύο κυβερνήσεων για την προώθηση των σχεδίων ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας – Αιγύπτου.

Για τον σκοπό αυτόν, σε πρώτη φάση αποφασίστηκε να υπογραφεί Μνημόνιο Κατανόησης (MoU) μεταξύ των δύο υπουργείων το οποίο στη συνέχεια θα μπορεί να μετεξελιχθεί σε Διακυβερνητική Συμφωνία.

Σύμφωνα με πληροφορίες, οι προκαταρκτικοί σχεδιασμοί μιλούν για ηλεκτρική διασύνδεση συνολικής ισχύος 2.000 MW. Μέσω του καλωδίου οι δύο χώρες θα μπορούν να ανταλλάσσουν ηλεκτρική ενέργεια, ενώ το συγκεκριμένο έργο ανοίγει δρόμο και για την ανάπτυξη περισσότερων συστημάτων Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας. Μάλιστα η κυβέρνηση της Αιγύπτου τρέχει μεγάλα επενδυτικά σχέδια φωτοβολταϊκών σε εκτάσεις ερήμου της χώρας της και η ανάγκη για εξαγωγές ρεύματος είναι μεγάλες. Όπως επίσης και οι ανάγκες της χώρας μας για φθηνό ρεύμα.

Το καλώδιο Ισραήλ – Κύπρου – Ελλάδας

Αντίστοιχη συμφωνία τρέχει ανάμεσα στην Ελλάδα, την Κύπρο και το Ισραήλ. Οι τρεις αρμόδιοι υπουργοί Ενέργειας υπέγραψαν στις 8 Μαρτίου σχετικό μνημόνιο κατανόησης για ηλεκτρική διασύνδεση ισχύος 2.000 MW. Το συγκεκριμένο έργο ουσιαστικά άρει από τον ενεργειακό απομονωτισμό την Κύπρο φέρνοντας την μέσω του καλωδίου στα ηλεκτρικά συστήματα της Ευρώπης.

Επίσης οι τρεις χώρες μετά τη διακυβερνητική συμφωνία που υπέγραψαν για τον αγωγό φυσικού αερίου EastMed, επιδιώκουν την περαιτέρω ενδυνάμωση των διπλωματικών τους σχέσεων μέσω της ηλεκτρικής διασύνδεσης.

Να σημειωθεί ότι σημείο διασύνδεσης για την ηλεκτρική γραμμή Ισραήλ – Κύπρου – Ελλάδας και Αιγύπτου Ελλάδας θα είναι η Κρήτη. Τα συστήματα μεταφοράς θα διασυνδεθούν με εκείνο της ηλεκτρικής διασύνδεσης Κρήτης – Αττικής.

Ο Ανεξάρτητος Διαχειριστής Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΑΔΜΗΕ), όπως έκανε γνωστό χθες στη διάρκεια συνεδρίου Μάνος Μανουσάκης επιδιώκει ενεργό ρόλο στις διεθνείς διασυνδέσεις. Ο κ. Μανουσάκης ερωτηθείς για το πως μπορεί να συμμετάσχει αναφέρθηκε στο έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ισραήλ – Κύπρου – Ελλάδας:  «Σε συζητήσεις που έχουμε με την Κομισιόν, η οποία επικοινωνεί μαζί μας προκειμένου να κατανοήσει την τεχνική ωριμότητα του έργου και κυρίως τη διαλειτουργικότητα μεταξύ των δύο συστημάτων, μας έχει αναφερθεί ότι υπάρχει διάθεση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να συμμετέχει Ευρωπαϊκός TSO στο μετοχικό σχήμα της διασύνδεσης. Ως εκ τούτου, αυτό είναι κάτι το οποίο θα μπορούσε να εξεταστεί επί της αρχής χωρίς όμως να έχει ληφθεί κάποια απόφαση, καθώς αυτή η απόφαση είναι των μετόχων μας, δηλαδή της ελληνικής κυβέρνησης και της State Grid».

Οι ηλεκτρικές διασυνδέσεις με τους βόρειους γείτονες

Με όχημα τον ΑΔΜΗΕ η κυβέρνηση επιδιώκει επίσης την περαιτέρω διπλωματική σύσφιξη με τους γείτονες στα βόρεια της σύνορα.

Αυτό συμβαίνει με νέες ηλεκτρικές διασυνδέσεις που αυξάνουν τη χωρητικότητα των υφιστάμενων και δημιουργούν πάλι πρόσφορο έδαφος για επενδύσεις τόσο στην ελληνική όσο και στις γειτονικές αγορές.

Μ. Μανουσάκης

Οι ελληνικές εταιρίες ενέργειας με τη λειτουργία του νέου μοντέλου της χονδρεμπορικής αγοράς (Target Model) αναζητούν ευκαιρίες ρευστότητας αλλά και εξαγωγών. Όπως εξήγησε ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος του ΑΔΜΗΕ: «Για να λειτουργήσει πραγματικά το Μοντέλο Στόχος είναι αναγκαίο να έχουμε ισχυρές διεθνείς διασυνδέσεις. Σε αυτή την κατεύθυνση κινείται ο ΑΔΜΗΕ, σε όλο το φάσμα των ελληνικών συνόρων.  Με τις διεθνείς διασυνδέσεις, εκτός από τον ανταγωνισμό αυξάνεται και η δυνατότητα μεγαλύτερων εξαγωγών ενέργειας, κάτι που θα λειτουργήσει υπέρ της χώρας μας όσο αλλάζει το ενεργειακό μείγμα και μειώνεται το κόστος ηλεκτροπαραγωγής».

Οι διασυνδέσεις που τρέχει ο Διαχειριστής είναι η δεύτερη διεθνής διασύνδεση Ελλάδας-Βουλγαρίας.  Μέσα στο 2021 ολοκληρώνεται ο διαγωνισμός για το εγχώριο τμήμα της διασύνδεσης Νέα Σάντα-Maritsa.

Αυτή την περίοδο, διερευνώνται επίσης νέες διασυνδέσεις με την Αλβανία και τη Βόρεια Μακεδονία. Παράλληλα, ο ΑΔΜΗΕ βρίσκεται πολύ κοντά σε υπογραφή συμφώνου συνεργασίας με τον Ιταλό Διαχειριστή TERNA και για την κατασκευή δεύτερης ενισχυτικής διασύνδεσης μεταξύ των δύο χωρών. Τέλος, ωριμάζουν τα σχέδια για αναβάθμιση της διασύνδεσης Ελλάδας-Τουρκίας, της διασύνδεσης δηλαδή του ευρωπαϊκού με το τουρκικό Σύστημα Μεταφοράς.