Ρούλα Λεύκελη: Η εκπαιδευτικός που καλλιεργεί την γνώση στα παιδιά των ακριτικών Ριζίων του Έβρου

«Εις μεν τον πατέρα μου οφείλω το ζην, εις δε τον διδάσκαλό μου το ευ ζην» έλεγε ο Μέγας Αλέξανδρος. Αυτό το  «ευ ζην» «καλλιεργεί» στους μαθητές της η εκπαιδευτικός Ρούλα Λεύκελη και μάλιστα αυτό το κάνει από το πιο ακριτικό χωριό της Ελλάδας, τα Ρίζια του νομού Έβρου. Σε ένα χωριό που ζουν 1.000 ακρίτες εκ των οποίων το 65% είναι έως 50 χρονών. Πρόκειται για ένα μέρος που όχι μόνο δεν «σβήνει» πληθυσμιακά αλλά έχει προοπτικές ανάπτυξης χάρις τον γεμάτο ενέργεια πληθυσμό ανθρώπων που τον κατοικούν.

Η κυρία Λεύκελη  είναι η εμπνεύστρια ενός πρωτοποριακού εκπαιδευτικού προγράμματος το οποίο υλοποιήθηκε από την  Ένωση «Μαζί για το Παιδί» στο δημοτικό σχολείο των Ριζίων. Πρόκειται για τη δημιουργία ενός  θερμοκηπίου στο χώρο του σχολείου.

Η ίδια μιλάει με θέρμη και ενθουσιασμό για αυτό το  εκπαιδευτικό εγχείρημα το οποίο έχει αλλάξει την καθημερινότητα των μαθητών αλλά και όλης της κοινότητας των Ριζίων.

Πώς ξεκίνησαν όλα; Από πότε υπήρχε η ιδέα;  Πως την αγκάλιασαν και την εξέλιξαν οι μαθητές;  Και τι καρπούς μπορεί να αποδώσει αυτό το όνειρο που ρίζωσε στην πιο ακριτική περιοχή της πατρίδας μας;

Το όνειρο και το Μαζί για το Παιδί

Από πολύ νωρίς η Ρούλα Λεύκελη ήξερε πολύ καλά τι θα έκανε στη ζωή της. Σπουδές στα παιδαγωγικά και μεταπτυχιακές σπουδές  με έμφαση την περιβαλλοντολογική εκπαίδευση, την βιωσιμότητα και τη διαμόρφωση αύλειων χώρων.

Παρά τις προοπτικές επαγγελματικής εξέλιξης που τις προσφέρθηκαν στα μεγάλα αστικά κέντρα αποφάσισε να παραμείνει στον τόπο της, τα Ρίζια,  και να προσφέρει με όλα της τα μέσα. Ήθελε να εκπαιδεύσει τα παιδιά των ακριτών και να τους δώσει νέες διεξόδους στη ζωή τους.  Η Ρούλα Λεύκελη όλα αυτά τα χρόνια προσέφερε τη γνώση στους μαθητές της αλλά πάντα έψαχνε το κάτι  παραπάνω, κάτι που θα μπορούσε να εφαρμόσει τις γνώσεις και τις δεξιότητες που είχε αποκτήσει η ίδια από τις μεταπτυχιακές της σπουδές της.

Όταν η ευκαιρία εμφανίστηκε πέρυσι το καλοκαίρι, την αξιοποίησε στο μέγιστο βαθμό.  Ο διευθυντής του σχολείου όπου είναι εκπαιδευτικός της ανακοίνωσε πως η Ένωση «Μαζί για το Παιδί» ήταν διατεθειμένη να εξοπλίσει τη μονάδα τους με ότι χρειαζόταν. Εκείνη άδραξε την ευκαιρία και ζήτησε ένα… θερμοκήπιο!

Το θερμοκήπιο

Η εκπαιδευτικός πίστεψε στην ιδέα της δημιουργίας ενός θερμοκηπίου στις σχολικές εγκαταστάσεις θεωρώντας το ως ένα μέσο ανάπτυξης της περιβαλλοντικής συνείδησης των μαθητών. Το θερμοκηπίου θα προσέφερε την ευκαιρία να ασχοληθούν τα παιδιά από μικρή ηλικία με τον τομέα  της γεωπονίας, κύριας ενασχόλησης του πληθυσμού της περιοχής, με στόχο να παραμείνουν μελλοντικά στον τόπο τους. Παράλληλα, η δυναμική της λειτουργίας του θα συνέτεινε στην περαιτέρω ανάπτυξη των δεξιοτήτων των παιδιών του σχολείου.

Με εφόδια τις σπουδές και την αγάπη της για τον τόπο της ήταν ο κατάλληλος άνθρωπος για να υλοποιήσει το πρόγραμμα εξασφαλίζοντας την βιώσιμότητα του αλλά και την δημιουργία συνθηκών για την εξωστρέφεια της σχολικής μονάδας.

Όταν η κυρία Ρούλα Λεύκελη εξήγησε όλα τα παραπάνω στον προϊστάμενο της αλλά και στους εκπροσώπους της Ένωσης «Μαζί για το Παιδί», το πρόγραμμα του θερμοκηπίου δρομολογήθηκε.

Αλλαγή συμπεριφοράς και υπευθυνότητα

«Μας δώσατε πνοή. Ένιωσα δασκάλα ξανά.Τα παιδιά όχι μόνο ανακαλύπτουν και καλλιεργούν νέες δεξιότητες αλλά έχει αλλάξει η συμπεριφορά  τους. Έχουν γίνει πιο υπεύθυνα και μάλιστα έχει αναπτυχθεί η μεταξύ τους αλληλεγγύη για τους στόχους του θερμοκηπίου», λέει φανερά συγκινημένη η κυρία Ρούλα Λεύκελη.

Συμπληρώνοντας μιλάει για την στάση των μαθητών της πως έχει αλλάξει αλλά και για το πώς «ρίζωσε» στην μικρή κοινωνία των Ριζίων το θερμοκήπιο, «Η συγκέντρωση που δείχνουν τα παιδιά όταν κάνουν μάθημα μέσα στο θερμοκήπιο είναι άξια λόγου και μάλιστα αυτή συνεχίζει να υπάρχει και στα υπόλοιπα μαθήματα. Έχουμε παρατηρήσει την ανάπτυξη της ικανότητας τους στην χρήση του προφορικού και του γραπτού λόγο.  Επειδή μέσα στο θερμοκήπιο η εκπαίδευση είναι βιωματική έχει μεγάλο ενδιαφέρον η αφομίωση της γνώσης και για τον εκπαιδευτικό αλλά και για τους εκπαιδευόμενους. Είναι ενδιαφέρον να τονίσω ότι χωρίς να το επιδιώξω  τα παιδιά έγιναν πολύ πιο υπεύθυνα και μάλιστα αντιμετωπίζουν με ώριμο τρόπο την κάθε μέρα μεταφέροντας αυτή την στάση και στις οικογένειες τους.

Όπως αντιλαμβάνεται κανείς τα παιδιά σε αυτή την ηλικία έχουν κάποιες αντιπαλότητες που προέρχονται από το παιχνίδι, τις ομάδες που υποστηρίζουν, τις παρέες που δημιουργούν. Κι όμως το θερμοκήπιο κατόρθωσε να καταρρίψει τις διαφορές τους και πλέον όλα τα παιδιά συνεργάζονται ως μια ομάδα παρακολουθώντας τους σπόρους τους να φυτρώνουν και να μεγαλώνουν».

Η εξωστρέφεια της μικρής κοινωνίας των Ριζίων

Η κυρία Λεύκελη μιλά για την προσοχή που τράβηξε αυτή η προσπάθεια, καθώς και το δίκτυο συνεργασιών που αναπτύχθηκαν χάρις την ύπαρξη τους θερμοκήπιο που δημιούργησε η Ένωση «Μαζί για το Παιδί», προσφέροντας συνεχώς νέα ερεθίσματα στους μικρούς μαθητές. Τα παιδιά είχαν την ευκαιρία να  συνομιλήσουν με την Υπουργό Παιδείας, κυρία Νίκη Κεραμέως, μέσω διαδικτυακής πλατφόρμας όπου της παρουσίασαν το πρόγραμμα του θερμοκηπίου, ενώ είχαν την ευκαιρία να  κάνουν διαδικτυακές περιπλανήσεις στο Κυκλαδικό Μουσείο και το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Γουλανδρή.

Μάλιστα η εξωστρέφεια του εκπαιδευτικού προγράμματος έχει «σπείρει» ένα δίκτυο συνεργασιών αφού το σχολείο συνεργάζεται με 12 φορείς σε όλη την Ελλάδα οι οποίοι στηρίζουν εθελοντικά αυτή την καινοτόμα και πρωτοποριακή δράση.

«Η Ένωση «Μαζί για το Παιδί» μας έχει ανοίξει νέους δρόμους στην εκπαίδευση αλλά και στην προσέλκυση νέων ερεθισμάτων. Το θερμοκήπιο είναι ένα μέσο εξωστρέφειας της σχολικής μας μονάδας και μια ευκαιρία επαφής και με άλλα γνωσιακά αντικείμενα. Ποιος θα το έλεγε πέρυσι, ειδικά σε μια εποχή περιορισμών λόγω της πανδημίας, ότι οι μαθητές από τα ακριτικά Ρίζια θα μπορούσαν να ξεναγηθούν στους  χώρους  του Κυκλαδικού Μουσείου και του Μουσείου Γουλανδρή στην Αθήνα.

Ταυτόχρονα, έχει ανοίξει ένας  δημιουργικός κύκλος συνεργασίας μεταξύ των μαθητών του Κολλεγίου Αθηνών με τους συμμαθητές τους από τα Ρίζια  με σημείο αναφοράς το σχολικό θερμοκήπιο».

Οι νέες προκλήσεις

Η εξέλιξη τους προγράμματος του θερμοκηπίου, συνεχίζεται με εντατικούς ρυθμούς με γνώμονα τη διατήρηση της τοπικής παράδοσης. Γι’ αυτό οι  «Σπορίτες» της Ροδόπης προσέφεραν παραδοσιακούς σπόρους στους μαθητές του σχολείου των Ριζίων για να καλλιεργήσουν. Οι μαθητές θα έχουν αυτούς τους σπόρους υπό την ευθύνη τους υιοθετώντας τα φυτά που ευδοκιμούν ειδικά στην περιοχή τους.  παράλληλα την προσπάθεια των εκπαιδευτικών και των μαθητών έχουν «αγκαλιάσει» ενεργά η ΚοινΣεπ Άρωμα  Έβρου και η Myrovolos Organics που με την σειρά τους συμμετέχουν εθελοντικά στο πρόγραμμα. Το «Μαζί για το Παιδί» παρακολουθεί κάθε στάδιο της εξέλιξης του καινοτόμου εκπαιδευτικού προγράμματος και δηλώνει «παρών» σε όποιο εμπόδιο παρουσιάζεται σε αυτό το μαγικό και εύφορο ταξίδι γνώσης.

Ριζώνοντας στα Ρίζια

Μέσω της λειτουργίας του θερμοκηπίου, τα παιδιά μαθαίνουν να αγαπούν περισσότερο τον τόπο τους. «Καλλιεργούν» την περιβαλλοντολογική τους συνείδηση, αποκτούν γνώσεις στην κυκλική οικονομία αναπτύσσουν δεξιότητές όπως η επικοινωνία, η συνεργασία, η δημιουργικότητα, η πρωτοβουλία, η ενσυναίσθηση, η υπευθυνότητα, η στρατηγική σκέψη  ενώ παράλληλα μαθαίνουν τις έννοιες της ομαδικότητας και της συνεργασίας. Καθημερινά ανακαλύπτουν τις δυνατότητες και τις ευκαιρίες που τους προσφέρει η εύφορη γη της πατρίδας τους.  Σε κάθε τους μάθημα αποκωδικοποιούν τον αγροτικό τομέα.

Οι γνώσεις που αποκτούν μπορεί στο μέλλον να  αξιοποιηθούν έτσι ώστε αυτά τα παιδιά να παραμείνουν  στον τόπο τους ως ενήλικες.

Τέλος, να σημειωθεί πως το συγκεκριμένο πρόγραμμα εντάσσεται στις δράσεις του Μαζί για το Παιδί που «αγκαλιάζει» παιδιά σε απομακρυσμένες και ακριτικές περιοχές, προσφέροντας ίσες ευκαιρίες στην Παιδεία μειώνοντας αποστάσεις και ξεπερνώντας εμπόδια.

Η δημιουργία του θερμοκηπίου πραγματοποιήθηκε με την ευγενική υποστήριξη της εταιρείας Rivulis- Eurodrip.

Λίγα λόγια για το Μαζί για το Παιδί:
Το Μαζί για το Παιδί ξεκίνησε να λειτουργεί στην Ελλάδα το 1996.  Πρόκειται για μια ένωση μη-κερδοσκοπικών σωματείων και ιδρυμάτων, που εργάζονται για την ευημερία περισσότερων από 30.000 παιδιών κάθε χρόνο. Κύριος στόχος της Ένωσης είναι να προσφέρει βοήθεια σε παιδιά και νέους που αντιμετωπίζουν την φτώχεια, την αναπηρία, την κακοποίηση και την αρρώστια.

To 2016 τιμήθηκε με το Αργυρό Μετάλλιο της Ακαδημίας Αθηνών για την κοινωνική της προσφορά, ενώ το 2019 έλαβε βραβείο BRAVO για την ενεργοποίηση χιλιάδων πολιτών στο πλαίσιο της δράσης της «Ίσες ευκαιρίες για τα παιδιά: Δράσεις για την Υγεία και την Παιδεία σε ακριτικές περιοχές της Ελλάδας».