Οι ειδικοί και οι πολιτικοί

Παρακολουθώ τη συζήτηση για τη διαχείριση της πανδημίας, τόσο στη χώρα όσο και διεθνώς.

Παντού υπάρχει η ίδια η αγωνία: πώς θα συνδυαστεί η προστασία της δημόσιας υγείας με την αποφυγή του κινδύνου να καταστραφούν οικονομίες και κοινωνίες.

Η ισορροπία είναι δύσκολη, ιδίως όταν έχουμε να κάνουμε με έναν ύπουλο ιό.

Σε αυτή τη μάχη έχουν παίξει μεγάλο ρόλο οι ειδικοί.

Αυτοί έγκαιρα έδωσαν την απαραίτητη γνώση, ώστε να κατανοήσουν οι κυβερνήσεις το μέγεθος του πραγματικού κινδύνου για τη δημόσια υγεία.

Αυτοί πρότειναν τα αναγκαία μέτρα για να περιοριστεί η ανεξέλεγκτη διασπορά που ειδικά στην πρώτη φάση θα διέλυε τα συστήματα υγείας.

Αυτοί εργάστηκαν για να υπάρξουν εμβόλια και υποστηρικτικά σχήματα και πρωτόκολλα για την αντιμετώπιση των κρουσμάτων.

Και γι’ αυτό χρειάζεται σεβασμός και ευγνωμοσύνη.

Όμως οι ειδικοί δεν είναι πολιτικοί.

Δεν είναι βουλευτές ή υπουργοί.

Δεν είναι εκλεγμένοι κυβερνήτες μιας χώρας.

Δεν είναι δουλειά τους να προσεγγίσουν όλες τις παραμέτρους του προβλήματος.

Δεν έχουν την ευθύνη να εξασφαλίσουν ταυτόχρονα τη δημόσια υγεία και την κοινωνική συνοχή.

Αυτές είναι αποφάσεις βαθιά πολιτικές.

Και πολιτικές αποφάσεις είναι αυτές, που λαμβάνοντας υπόψη τους όλα τα δεδομένα και όλες τις παραμέτρους καταλήγουν σε επιλογές για το μέλλον μιας χώρας.

Και αυτό μπορεί να σημαίνει να ακολουθήσουν τις συμβουλές των ειδικών, μπορεί να σημαίνει και σχετική απόκλιση από αυτές.

Γιατί οι πολιτικές αποφάσεις συνεπάγονται και μια συνολική πολιτική ευθύνη και μια συνολική πολιτική λογοδοσία.

Οι ειδικοί λογοδοτούν στην επιστήμη τους, στην ανάγκη αντικειμενικότητας, στην ανάγκη να προχωρά η γνώση.

Δεν λογοδοτούν στην κοινωνία.

Και γι’ αυτό πρέπει να ξέρουν ότι δεν μπορούν να υποκαταστήσουν τους πολιτικούς.

Δεν μπορούν να λειτουργήσουν ως κυβερνήτες.

Δεν ασκούν αυτοί την εξουσία.

Προφανώς και οι πολιτικοί πρέπει να ακούν τους ειδικούς.

Να κινούνται με βάση τη γνώση και όχι τον βραχύ πολιτικό υπολογισμό ή, ακόμη χειρότερα, κυνισμό.

Να κατανοούν ότι από ένα σημείο και μετά δεν μπορούν να πάνε κόντρα στην επιστήμη.

Όμως, πρέπει να μπορούν να πάρουν και πολιτικές αποφάσεις.

Να σταθμίζουν ποιο είναι το πραγματικό κοινωνικό συμφέρον.

Να βρίσκουν λύσεις που να συνδυάζουν διαφορετικές προτεραιότητες.

Και αυτή την ευθύνη δεν μπορούν να την απεμπολήσουν.

Όπως δεν μπορούν να αγνοήσουν τους ειδικούς, έτσι δεν μπορούν και να κρυφτούν πίσω από αυτούς.

Η μάχη είναι μεγάλη και έχει πολύ δρόμο.

Κανείς δεν περισσεύει.

Αλλά και όλοι πρέπει να ξέρουν ποιος είναι ο ρόλος τους.