EastMed : Η ψήφος εμπιστοσύνης στον αγωγό από 8 κράτη και το σχέδιο όδευσης σε Βαλκάνια και Κεντρική Ευρώπη

Προσηλωμένες στην υλοποίηση και τη διπλωματική στήριξη με κάθε μέσο του αγωγού μεταφοράς φυσικού αερίου EastMed παραμένουν οι κυβερνήσεις της Ελλάδας, της Κύπρου και του Ισραήλ.

Στη γεμάτη εύθραυστες ισορροπίες περιοχή της Νοτιοανατολικής Μεσογείου, με τον τουρκικό παράγοντα, να αμφισβητεί κυριαρχικά δικαιώματα χωρών αλλά και να αξιώνει με προκλητικές μεθόδους μέρος της ενεργειακής πίττας, οι τρεις χώρες επιμένουν στο σχέδιο του EastMed. Ένας αγωγός, ο οποίος εδραιώνει τη συνεργασία κρατών της ευρύτερης περιοχής και ταυτόχρονα είναι ικανός να παρέχει εναλλακτική πηγή εφοδιασμού της Ε.Ε. θωρακίζοντας την ενεργειακή της ασφάλεια.

Το παρασκήνιο

Οι κινήσεις πια της Αθήνας, της Λευκωσίας και της Ιερουσαλήμ έχουν προσανατολισμό προς την κατεύθυνση της διεύρυνσης της συμμαχίας για το εμβληματικό επενδυτικό σχέδιο που αποσκοπεί στη μεταφορά ποσοτήτων φυσικού αερίου από τα κοιτάσματα της Νοτιοανατολικής Μεσογείου προς την Ευρώπη. Έτσι, την 1η Απριλίου οι υπουργοί Ενέργειας της Ελλάδας Κώστας Σκρέκας, της Κύπρου Νατάσα Πηλείδου και του Ισραήλ Γιουβαλ Στάινιτς απέστειλαν επιστολή στην Επίτροπο της Ε.Ε. για θέματα Ενέργειας Κάντρι Σίμσον με την οποία εκφράζουν τη στήριξη τους στον «EastMed». Πρόκειται για πρωτοβουλία του κ. Σκρέκα, ενώ το σημαντικότερο όλων αυτής της κίνησης είναι πως η επιστολή προς την αρμόδια για την Ενέργεια Επίτροπο υπογράφεται και από άλλα πέντε ευρωπαϊκά κράτη. Πρόκειται για τους αρμόδιους υπουργούς τριών ακόμη κρατών της Ε.Ε., της Βουλγαρίας, της Ρουμανίας και της Ουγγαρίας καθώς και από δύο σημαντικά μέλη της ενεργειακής κοινότητας τη Βόρεια Μακεδονία και τη Σερβία.

Στην επιστολή, όπως ανακοινώθηκε από το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, αναφέρονται, μεταξύ άλλων, τα εξής: «Ο αγωγός East Med και οι πιθανές επεκτάσεις του με την αξιοποίηση υφιστάμενων υποδομών στη Βόρεια Ελλάδα, μπορούν να διαδραματίσουν καθοριστικό ρόλο στην ενίσχυση της ασφάλειας του εφοδιασμού φυσικού αερίου στην περιοχή. Ως εκ τούτου, οι Υπουργοί ζητούν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να συνεχίσει να επιδεικνύει ενδιαφέρον και έμπρακτη υποστήριξη για την υλοποίηση του έργου».

Είχε προηγηθεί στις 28 Ιανουαρίου πολυμερής τηλεδιάσκεψη μεταξύ των υπουργών των προαναφερόμενων οκτώ χωρών, η οποία διενεργήθηκε με πρωτοβουλία του Γιουβάλ Στάινιτς. Μετά από αυτές τις συζητήσεις οι οκτώ χώρες εξέδωσαν κοινή δήλωση, σύμφωνα με την οποία οι συμμετέχοντες υπουργοί αποφάσισαν να συστήσουν ομάδα εργασίας με τη συμμετοχή ειδικών για να αξιολογήσουν τις τεχνικές λεπτομέρειες των δυνητικών εξαγωγών φυσικού αερίου. «Το ενδεχόμενο εξαγωγής φυσικού αερίου από την Ανατολική Μεσόγειο προς τις αγορές της Κεντρικής και Νοτιοανατολικής Ευρώπης θα ενισχύσει την οικονομική βιωσιμότητα του αγωγού East Med λειτουργώντας συμπληρωματικά στην ιταλική αγορά», τονιζόταν στη σχετική ανακοίνωση.

Η επιστολή των οκτώ

Με την επιστολή της 1ης Απριλίου οι οκτώ χώρες τονίζουν τη σημασία του αγωγού για την περιφερειακή ενεργειακή ασφάλεια και τη σταθερότητα της ενεργειακής μετάβασης. Με πιο απλά λόγια, όπως εξηγούν αρμόδιοι αξιωματούχοι, οι ποσότητες φυσικού αερίου που θα μεταφέρονται από τα κοιτάσματα του Ισραήλ και αργότερα της Κύπρου θα καλύπτουν με ασφάλεια τις ενεργειακές ανάγκες των χωρών της Ευρώπης στο διάστημα που εκείνες θα δρομολογούν τις πολιτικές της απανθρακοποίησης, δηλαδή της διείσδυσης των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας.

Βαλκάνια και Κ. Ευρώπη

Σύμφωνα με πληροφορίες, εξετάζονται οι δυνατότητες εξαγωγών ποσοτήτων φυσικού αερίου από τα κοιτάσματα της Νοτιοανατολικής Μεσογείου προς τα Βαλκάνια και την Κεντρική Ευρώπη τόσο μέσα από τους υπάρχοντες (Εθνικό Σύστημα Φυσικού Αερίου – ΕΣΦΑ) ή υπό κατασκευή αγωγούς, όπως ο IGB (ελληνοβουλγαρικός). Πύλη εισόδου του καυσίμου θα είναι η χώρα μας, ενώ στα σενάρια που εξετάζονται είναι και το ενδεχόμενο ο EastMed να έχει και δεύτερη τελική όδευση εκτός αυτής προς την Ιταλία. Ενός νέου κλάδου προς τα Βαλκάνια. Όπως διευκρινίζουν πηγές, ακόμη και να μην κατασκευαστεί νέος κλάδος του αγωγού που τρέχουν οι χώρες της Ελλάδας, της Κύπρου και του Ισραήλ, η διασύνδεση του EastMed στο ΕΣΦΑ θα επιτρέψει μέσω του IGB την προμήθεια και των χωρών της Βουλγαρίας, της Ρουμανίας, της Σερβίας και της Ουγγαρίας.

Για το σκοπό αυτό σχεδιάζονται διασυνδετήριοι αγωγοί. Δύο θα έχουν αφετηρία τη Βουλγαρία. Ο ένας προς Σερβία (IBS) και ο άλλος προς τη Ρουμανία (IBR). Ένα τρίτος αγωγός θα ξεκινά από τη Ρουμανία και θα καταλήγει στην Ουγγαρία (IRH).

Ως προς τον εφοδιασμό της Βόρειας Μακεδονίας, να σημειωθεί ότι δρομολογείται από τον Διαχειριστή Ελληνικού Συστήματος Φυσικού Αερίου (ΔΕΣΦΑ) ο αγωγός Ελλάδας – Β. Μακεδονίας.

To project του EastMed περιλαμβάνει αγωγό συνολικού μήκους, 1.470 χλμ. και θα μεταφέρει το φυσικό αέριο από τα νέα κοιτάσματα στη λεκάνη της Λεβαντίνης προς τις αγορές της Δ. Ευρώπης. Θα ξεκινά από το Ισραήλ και ακολουθώντας υποθαλάσσια διαδρομή θα φτάνει στην Κύπρο, στη συνέχεια πάλι υποβρυχίως θα συνεχίζει μέχρι την Κρήτη κι έπειτα διασχίζοντας την Πελοπόννησο, τη Στερεά Ελλάδα και την Ήπειρο θα περνά κάτω από τη θάλασσα μέχρι την Ιταλία. Το έργο έχει προϋπολογισμό 3 δισ. ευρώ, κι έχει ενταχθεί στα Έργα Κοινού ενδιαφέροντος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Τον τρέχει η κοινοπραξία του IGI Poseidon που απαρτίζεται από τις εταιρίες ΔΕΠΑ και Edison.

Να σημειωθεί ότι Ελλάδα, Κύπρος και Ισραήλ έχουν υπογράψει διακυβερνητική συμφωνία για τον EastMed.