Πανεπιστήμια : Με κριτήρια θα δίνεται η χρηματοδότηση

Κάτι αλλάζει στα ελληνικά πανεπιστήμια! Και μοιάζει πραγματικά με την «επόμενη ημέρα» για την ανώτατη εκπαίδευση της χώρας ο κατάλογος των νέων κριτηρίων αξιολόγησης, με βάση τον οποίο θα καθορίζεται από την πολιτεία η χρηματοδότησή τους τα επόμενα χρόνια. Σαράντα βασικά κριτήρια και περισσότεροι από 100 ακόμη συγκεκριμένοι δείκτες θα αθροίζονται από την επόμενη ακαδημαϊκή χρονιά τόσο για την αποτίμηση του επιστημονικού και εκπαιδευτικού έργου των ελληνικών ΑΕΙ όσο και για τη χρηματοδότηση κατά το 20% από τα συνολικά ετήσια κονδύλιά τους.

«ΤΑ ΝΕΑ» έχουν εξασφαλίσει το σύνολο των κριτηρίων που έχουν διαμορφωθεί έπειτα από διαδικασία μηνών από τη νέα Εθνική Αρχή για την Ανώτατη Εκπαίδευση (ΕΘΑΑΕ), τα οποία όμως δεν έχουν ακόμη οριστικοποιηθεί, καθώς αναμένονται τα συμπεράσματα της φετινής πρώτης εφαρμογής της Ελάχιστης Βάσης Εισαγωγής στις Πανελλαδικές Εξετάσεις του Ιουνίου.

Μοριοδότηση

Για πρώτη φορά στα ελληνικά ακαδημαϊκά χρονικά, δε, θα μοριοδοτούνται το επίπεδο του πανεπιστημιακού περιβάλλοντος, η συμμετοχή του πανεπιστημίου στην επίλυση κοινωνικών προβλημάτων, οι ευκαιρίες στήριξης και εξέλιξης των φοιτητών και φοιτητριών, η ισότητα των δύο φύλων (αριθμοί διδασκόντων ανδρών και γυναικών), τα κοινά πτυχία με άλλα ΑΕΙ, οι διεθνείς πιστοποιήσεις ή διακρίσεις, οι επιστημονικοί διαγωνισμοί ή τα θερινά σχολεία (summer schools), οι βραβεύσεις από διεθνείς επιστημονικούς οργανισμούς. Ακόμη, η λειτουργία μόνιμων δομών εξεύρεσης επιπλέον πόρων μέσω δωρεών από ιδιώτες και οργανισμούς και το ποσοστό από αυτούς που θα επενδύονται στην υποστήριξη ερευνητικών-εκπαιδευτικών πρωτοβουλιών.

Σε συνέχεια των παραπάνω, θα υπάρχει και κριτήριο διαρκούς συγκριτικής ανάλυσης επιδόσεων των ελληνικών πανεπιστημίων με άλλα ομοειδή ιδρύματα του εξωτερικού, τα οποία θα επιλέξει το κάθε ΑΕΙ. Τα κριτήρια αξιολόγησης θα ενισχυθούν ανά ίδρυμα και από τους επιπλέον δείκτες που θα διαλέξουν οι διοικήσεις του καθενός ξεχωριστά, ανάλογα με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που ξεχωρίζουν (αριστεία σε συγκεκριμένους τομείς, ιδιαίτερες γεωγραφικές συνθήκες κ.ο.κ).

Ολα αυτά, αποκτούν την ιδιαίτερη σημασία τους από το γεγονός ότι σύντομα αναμένεται λουκέτο ή απορρόφηση για 20 με 30 τμήματα πανεπιστημίων ανά τη χώρα, τα οποία ήταν και εκείνα που δέχονταν πρωτοετείς φοιτητές και φοιτήτριες με χαμηλότατες βαθμολογίες ή είναι κατηγοριοποιημένα ως τμήματα χαμηλής ζήτησης.

Τα κριτήρια που έχει αναπτύξει από την πλευρά της η ΕΘΑΑΕ ουσιαστικά αποτελούν έναν σύγχρονο τρόπο αποτίμησης συνολικά της επιστημονικής παρουσία των ΑΕΙ, τα περισσότερα από τα οποία βέβαια διαθέτουν υψηλού επιπέδου δυναμικό και διεθνούς εμβέλειας παρουσία.

Τι θα περιλαμβάνουν

Από την επόμενη χρονιά, λοιπόν, τα πανεπιστήμια περνούν από ακτινογραφία. Τα κριτήρια αξιολόγησής τους θα είναι τα παρακάτω:

• Βελτίωση της κύριας αποστολής του πανεπιστημίου: Ρυθμός αποφοίτησης των προπτυχιακών φοιτητών, παρακολούθηση ποσοστού αποφοίτων ως προς τις νέες εγγραφές, αριθμός «αιωνίων» φοιτητών, μέση απόκλιση από την κανονική διάρκεια λήψης πτυχίου, ενίσχυση φοιτητοκεντρικής μάθησης (δηλαδή μέσο ποσοστό φοιτητών που συμμετέχει στις αξιολογήσεις, ποσοστό μελών Διδακτικού και Ερευνητικού Προσωπικού που συμμετέχουν στον θεσμό του Συμβούλου καθηγητή/ Μέντορα). Ακόμη αριθμός Προγραμμάτων Μεταπτυχιακών Σπουδών, αναλογία μεταπτυχιακών / προπτυχιακών (ν+2) φοιτητών, εφαρμογή προγραμμάτων σπουδών με παροχή ψηφιακών δεξιοτήτων (δηλαδή πόσοι φοιτητές αποκτούν ψηφιακές δεξιότητες και παρέχεται σχετικό πιστοποιητικό). Θα μετρηθεί επίσης η ανταπόκριση του ΑΕΙ προς τις συστάσεις προηγούμενης αξιολόγησης για αναμόρφωση προγραμμάτων σπουδών (δηλαδή πλήθος προγραμμάτων σπουδών που αναμορφώθηκαν κατά την τελευταία πενταετία μετά τις συστάσεις της αξιολόγησης), η ποιότητα του παραγόμενου ερευνητικού έργου με βάση τις δημοσιεύσεις σε κορυφαία επιστημονικά περιοδικά, οι ετεροαναφορές και η βράβευση εργασιών σε διεθνή συνέδρια, το μέσο πλήθος εργασιών σε επιστημονικά περιοδικά με κριτές ανά μέλος ΔΕΠ, οι ετεροαναφορές του επιστημονικού έργου των καθηγητών διεθνώς από άλλους επιστήμονες.

Τέλος, το σύνολο των δημοσιεύσεων του Ιδρύματος στην τελευταία 10ετία, διεθνή βραβεία και διακρίσεις, η θέση του στις διεθνείς αξιολογήσεις και φυσικά η πιστοποίηση των προγραμμάτων του και η απόδοσή του σ’ αυτή τη διαδικασία.

• Αριστεία στην έρευνα και επιδόσεις του επιστημονικού προσωπικού: Λειτουργία οργανωμένου προγράμματος διδακτορικών σπουδών (δηλαδή σύνολο διδακτορικών τίτλων που απονεμήθηκαν κατά το έτος αναφοράς, μέσο πλήθος διδακτορικών διατριβών που ολοκληρώθηκαν ανά μέλος ΔΕΠ, επιστημονικές δημοσιεύσεις ανά διδάκτορα), συμμετοχή σε εθνικά και διεθνή ανταγωνιστικά ερευνητικά προγράμματα, συμμετοχή σε σημαντικές ερευνητικές πρωτοβουλίες για τη διερεύνηση ή επίλυση σοβαρών κοινωνικών προβλημάτων, διεθνείς διακρίσεις μελών ΔΕΠ (μέλη του που εμφανίζονται σε διεθνείς αξιολογήσεις, κατέχουν θέσεις στα κεντρικά όργανα διοίκησης διεθνών ακαδημαϊκών ή ερευνητικών οργανισμών ή διεθνών επιστημονικών εταιρειών), πολιτική ενίσχυσης της απασχόλησης νέων ερευνητών και δημιουργία θέσεων εργασίας στο Ιδρυμα, υποστήριξη των ερευνητών για την προετοιμασία ερευνητικών προτάσεων.
• Διασύνδεση με την κοινωνία, την αγορά εργασίας, και αξιοποίηση της παραγόμενης γνώσης: Συμμετοχή τμημάτων και φοιτητών στην πρακτική άσκηση, εφαρμογή δράσεων διασύνδεσης του Ιδρύματος με την αγορά εργασίας (ημέρες καριέρας, δράσεις επαγγελματικής πιστοποίησης δεξιοτήτων, προγράμματα επανειδίκευσης κ.λπ.), παροχή υπηρεσιών προς οργανισμούς και επιχειρήσεις και υπηρεσίες από πιστοποιημένα εργαστήρια, αναλογία πιστοποιημένων εργαστηρίων ISO προς το σύνολο των εργαστηρίων, έσοδα από παροχή υπηρεσιών σε οργανισμούς και επιχειρήσεις επί του τακτικού προϋπολογισμού. Ακόμη, αλληλεπίδραση με την τοπική περιοχή ή περιφέρεια μέσω πολιτιστικών/επιστημονικών δραστηριοτήτων ανοικτών στους πολίτες, δράσεων διάχυσης της γνώσης στην κοινωνία, οργάνωση εκπαιδευτικών προγραμμάτων που στοχεύουν στην επαγγελματική αναβάθμιση δεξιοτήτων και μείωση της ανεργίας των πτυχιούχων, Λειτουργία Κέντρων Επιμόρφωσης και Διά Βίου Μάθησης, λειτουργία υπηρεσίας Μεταφοράς Τεχνολογίας ή και θερμοκοιτίδων, αριθμός από πατέντες που έχουν φτιάξει μέλη του Ιδρύματος, έσοδα από αυτές ή συμμετοχή σε εταιρείες-τεχνοβλαστούς.
• Διεθνοποίηση. Προσέλκυση αλλοδαπών φοιτητών στο Ιδρυμα (αριθμός αλλοδαπών φοιτητών στο σύνολο των ενεργών εγγεγραμμένων φοιτητών), ανάπτυξη της διεθνούς κινητικότητας των προπτυχιακών και μεταπτυχιακών φοιτητών και μελών ΔΕΠ μέσω διεθνών (π.χ. Erasmus) αλλά και διακρατικών συμφωνιών, ανάπτυξη ξενόγλωσσων μαθημάτων για αλλοδαπούς φοιτητές ως ποσοστό του συνολικού αριθμού μαθημάτων, σύναψη στρατηγικών συνεργασιών με ΑΕΙ του εξωτερικού για κοινά προγράμματα (προπτυχιακά, μεταπτυχιακά, διδακτορικά, θερινά σχολεία), ανταλλαγή καθηγητών/φοιτητών κ.λπ. Ακόμη αριθμός ξενόγλωσσων προπτυχιακών ή μεταπτυχιακών προγραμμάτων, προγράμματα «κοινών πτυχίων» με άλλα ΑΕΙ, συμμετοχή σε Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο, γενικώς πλήθος ενεργών διεθνών συνεργασιών, ίδρυση και λειτουργία ξένων προγραμμάτων σπουδών σε επιστημονικούς κλάδους όπου υπάρχει τοπικό στρατηγικό πλεονέκτημα ή/και ακαδημαϊκή αριστεία, προσέλκυση καθηγητών από ιδρύματα του εξωτερικού (Ελληνες ή μη) για συμμετοχή στη διδασκαλία ή έρευνα μέσω βραχυχρόνιων joint appointments ή ως επισκέπτες καθηγητές, οργάνωση διεθνών επιστημονικών συνεδρίων, σεμιναρίων, επιστημονικών διαγωνισμών ή θερινών σχολείων, πιστοποιήσεις από διεθνείς επιστημονικούς οργανισμούς.
• Ποιότητα πανεπιστημιακού περιβάλλοντος. Συστηματική αξιοποίηση των ερωτηματολογίων των προπτυχιακών φοιτητών για τη βελτίωση του εκπαιδευτικού έργου, βελτίωση των υπηρεσιών υποστήριξης της φοιτητικής κοινότητας, όσον αφορά την ενημέρωση και συμμετοχή τους στα πανεπιστημιακά δρώμενα, προώθηση της ισότιμης εκπροσώπησης των φύλων, υπηρεσίες για υγειονομική και ψυχολογική υποστήριξη των φοιτητών και του προσωπικού, βελτίωση της προσβασιμότητας σε κάθε επίπεδο. Ακόμη, λειτουργία μόνιμης δομής εξεύρεσης πόρων μέσω δωρεών από ιδιώτες και οργανισμούς, το ποσοστό των κονδυλίων αυτών ως προς τον συνολικό προϋπολογισμό του ΑΕΙ, αλλά και οι ετήσιοι πόροι που επενδύονται στην υποστήριξη ερευνητικών-εκπαιδευτικών πρωτοβουλιών. Ακόμη οι δράσεις ανάπτυξης του διδακτικού προσωπικού, όπως η επιμόρφωση και η βράβευση της αριστείας.