Τζέιμς Σταυρίδης : Ο Μπάιντεν γνωρίζει τη σημασία της σχέσης Ελλάδας – ΗΠΑ

Της Μαρίας Βασιλείου

Η Ουάσιγκτον είναι δυσαρεστημένη με την Αγκυρα» δηλώνει ανεπιφύλακτα ο ελληνικής καταγωγής ναύαρχος ε.α. Τζέιμς Σταυρίδης, υψηλόβαθμο στέλεχος του Carlyle Group και πρώην ανώτατος συμμαχικός διοικητής Ευρώπης του ΝΑΤΟ στη συνέντευξή του με στα «ΝΕΑ Σαββατοκύριακο». Παράλληλα, τονίζει πόσο σημαντική θεωρούν ο αμερικανός πρόεδρος Μπάιντεν και η ομάδα του τον ρόλο και τη θέση της Ελλάδας για τη σταθερότητα στην Ανατολική Μεσόγειο, εκτίμηση που αποκτά ιδιαίτερη βαρύτητα, διότι, όπως δηλώνει, είναι ένας από τους Ελληνοαμερικανούς με τους οποίους ο Μπάιντεν βρίσκεται πολύ κοντά.

Ο έμπειρος στρατιωτικός διοικητής, ο οποίος ήταν κοσμήτορας της σχολής διπλωματικών και νομικών σπουδών Fletcher στο πανεπιστήμιο Tufts, καταθέτει επίσης τις απόψεις του για την ενίσχυση της αμυντικής συνεργασίας ΗΠΑ – Ελλάδας. Επισημαίνει παράλληλα ότι η Ουάσιγκτον πρέπει να παίξει ηγετικό ρόλο για την εξουδετέρωση των εντάσεων στην Ανατολική Μεσόγειο, τονίζοντας ότι η συμπεριφορά της Τουρκίας παραμένει επιθετική.

Ο Σταυρίδης, ο οποίος είναι επίσης πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου του Ναυτικού Ινστιτούτου των ΗΠΑ – συντόνισε μάλιστα πρόσφατα συζήτηση που οργάνωσε το αμερικανικό Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων με τον γενικό γραμματέα του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ – εκτιμά ότι το ΝΑΤΟ χρειάζεται νέα στρατηγική, στην οποία η Ελλάδα θα έχει κύριο ρόλο στην προσέγγιση της Συμμαχίας προς την Εγγύς Ανατολή και την Ανατολική Μεσόγειο. Το συγγραφικό του έργο – έγινε γνωστός με το βιβλίο «Sailing True North» – εμπλουτίστηκε πρόσφατα με το «2034: A novel of the Next World War», όπου προειδοποιεί μυθιστορηματικά για τις ολέθριες επιπτώσεις ενός πιθανού σινοαμερικανικού πολέμου.

Ο Τζο Μπάιντεν έδωσε το στίγμα της εξωτερικής του πολιτικής, τονίζοντας ότι «η Αμερική επέστρεψε». Την περασμένη Πέμπτη μίλησε τηλεφωνικά με τον έλληνα Πρωθυπουργό, συνομίλησε επίσης διαδικτυακά με Ελληνοαμερικανούς με αφορμή την 200ή επέτειο από την Ελληνική Επανάσταση. Πώς αξιολογείτε τη στάση της κυβέρνησης Μπάιντεν έναντι της Ελλάδας και ποιες ευκαιρίες βλέπετε για τη χώρα μας;

Η ομάδα του Μπάιντεν έχει μεγάλη επίγνωση της σημαντικότητας της σχέσης Ελλάδας – ΗΠΑ. Ο ίδιος ο πρόεδρος Μπάιντεν είναι πολύ κοντά σε πολλούς Ελληνοαμερικανούς, συμπεριλαμβανομένου εμού του ιδίου. Η ομάδα του βλέπει πόσο σημαντική είναι η γεωγραφική θέση της Ελλάδας στην Ανατολική Μεσόγειο και γνωρίζει τη θετική συνεργασία μεταξύ της Ελλάδας και του Ισραήλ. Και φυσικά οι εν εξελίξει συζητήσεις για τα πολεμικά μας πλοία που εδρεύουν στην Κρήτη είναι ένας άλλος θετικός παράγοντας. Καθώς ο κόσμος θα εξέρχεται, ας ελπίσουμε, από την πανδημία και ο τουρισμός θα αρχίσει να λειτουργεί καλά, θα ενισχυθούν περαιτέρω οι δεσμοί μεταξύ των δύο κρατών.

Η ελληνοαμερικανική αμυντική συνεργασία ενισχύεται. Τι σημαίνει το ενδιαφέρον των ΗΠΑ για την Ελλάδα και τι θα προτείνατε για την περαιτέρω ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ των δύο χωρών;

Η διενέργεια κοινών ναυτικών επιχειρήσεων στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ και ιδίως η συμμετοχή σε μόνιμες ναυτικές ομάδες του ΝΑΤΟ είναι μια καλή ευκαιρία για την Ελλάδα, καθώς επίσης και να υπάρξει πρόοδος όσον αφορά την ιδέα πιθανών βάσεων αμερικανικών πολεμικών πλοίων στην Ελλάδα. Επιπλέον, ανταλλαγές αξιωματικών, όπως επίσης φοίτηση σε σχολές πολέμου, παρακολούθηση μεταπτυχιακών προγραμμάτων και τοποθέτηση σε θέσεις του ΝΑΤΟ. Οταν ήμουν παιδί, έζησα στην Ελλάδα για τρία χρόνια, όταν ο πατέρας μου, ένας περήφανος Ελληνοαμερικανός και μέλος του αμερικανικού ναυτικού, έλαβε μέρος σε μια τέτοια ανταλλαγή. Υπάρχει λοιπόν μια τεχνική διάσταση και μια ανθρώπινη που πρέπει να διερευνηθεί.

Πώς βλέπετε τη θέση της νέας αμερικανικής κυβέρνησης έναντι των φιλοδοξιών της Τουρκίας και του Ερντογάν και πώς πιστεύετε ότι η Ουάσιγκτον μπορεί να συνεργαστεί αποτελεσματικά με την Αγκυρα, για την προώθηση της σταθερότητας στην Ανατολική Μεσόγειο; Στο πλαίσιο αυτό μπορεί να βοηθήσει το ΝΑΤΟ;

Η Ουάσιγκτον είναι δυσαρεστημένη με την Αγκυρα, ειδικά όσον αφορά την αγορά του συστήματος αεροπορικής άμυνας S-400 από τη Ρωσία και τις πρόσφατες δηλώσεις του προέδρου Ερντογάν, που υποστηρίζουν τον ρώσο πρόεδρο Πούτιν παρά την κριτική από τον πρόεδρο Μπάιντεν. Συνεχίζουμε να βλέπουμε επιθετική δραστηριότητα σε αέρα και θάλασσα σε όλο το Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο από την Τουρκία. Ολα αυτά πρέπει να αντιμετωπιστούν εντός των συμβουλίων της Ατλαντικής Συμμαχίας, και οι ΗΠΑ πρέπει να αναλάβουν ηγετικό ρόλο για να γίνουν συζητήσεις που μπορούν να εξουδετερώσουν τις εντάσεις που έχουν αυξηθεί.

Ποιες προκλήσεις βλέπετε στην προσπάθεια αποκατάστασης της διατλαντικής συνεργασίας; Πρόσφατα ο επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας Αντονι Μπλίνκεν ήταν στις Βρυξέλλες για το Συμβούλιο υπουργών Εξωτερικών του ΝΑΤΟ.

Το ΝΑΤΟ πρέπει να χαράξει ένα νέο στρατηγικό σχέδιο. Λειτουργεί βάσει αυτού που σχεδιάστηκε πριν από μία δεκαετία, το 2010. Τα νέα ζητήματα που πρέπει να αντιμετωπιστούν περιλαμβάνουν την άνοδο της Κίνας, τους αυξημένους κινδύνους που δημιουργούνται από την επιθετική στάση της Ρωσίας στον κυβερνοχώρο, την εισβολή στην Ουκρανία και την προσάρτηση της Κριμαίας, τις επιπτώσεις για το κλίμα, ειδικά στην Αρκτική, όπου πέντε χώρες του ΝΑΤΟ βρίσκονται απέναντι στη Ρωσία. Η Ελλάδα, φυσικά, θα έχει κύριο ρόλο για τη στρατηγική προσέγγιση προς την Εγγύς και την Ανατολική Μεσόγειο. Πιστεύω ότι οι καλύτερες μέρες του ΝΑΤΟ βρίσκονται μπροστά, αλλά πρέπει να χαράξει νέα πορεία με μια επικαιροποιημένη στρατηγική αντίληψη.

Η άνοδος της Κίνας έχει κεντρική θέση στο νέο σας βιβλίο.

Οσον αφορά την άνοδο της Κίνας, το μυθιστόρημα, που δημοσίευσα πρόσφατα και είναι best seller στις ΗΠΑ, αφορά την πιθανότητα ενός πολέμου μεταξύ των ΗΠΑ και της Κίνας το έτος 2034.

Ο τίτλος είναι αρκετά απλός, «2034: A Novel of the Next World War». («2034: Ενα μυθιστόρημα του επόμενου Παγκόσμιου Πολέμου»). Το έγραψα ως μια προειδοποίηση. Πρέπει να σκεφτούμε πόσο ολέθριος θα μπορούσε να είναι ένας τέτοιος πόλεμος και η κατάσταση πρέπει να εκτονωθεί τώρα, καθώς έχουμε ακόμα χρόνο να αντιμετωπίσουμε τις υποκείμενες διαφωνίες μεταξύ αυτών των δύο υπερδυνάμεων.