Ναύαρχος Νίκος Παππάς : Παντοτινό σύμβολο αξιοπρέπειας και ευθύνης

Τις πρώτες πρωινές ώρες της 5ης Απριλίου 2013 απεβίωσε έπειτα από μακρά ασθένεια ο ναύαρχος εν αποστρατεία Νίκος Παππάς.

Ο Παππάς, ο οποίος είχε γεννηθεί στην Κύμη Ευβοίας το 1930, εισήλθε στη Σχολή Ναυτικών Δοκίμων στις 30 Σεπτεμβρίου 1948 και αποφοίτησε στις 7 Απριλίου 1952 ως μάχιμος σημαιοφόρος.

Προήχθη σε ανθυποπλοίαρχο το 1955, σε υποπλοίαρχο το 1959, σε πλωτάρχη το 1965 και σε αντιπλοίαρχο το 1968.

Το όνομα του αντιπλοιάρχου Παππά έμελλε να γίνει γνωστό στο πανελλήνιο το 1973 χάρη στον πρωταγωνιστικό ρόλο που διαδραμάτισε ο ευβοεύς αξιωματικός στο Κίνημα του Πολεμικού Ναυτικού κατά της χούντας των συνταγματαρχών.

Πιο συγκεκριμένα, στις 25 Μαΐου 1973 και στο πλαίσιο του αποκληθέντος Κινήματος του Ναυτικού, ο Παππάς, ως κυβερνήτης του αντιτορπιλικού «Βέλος», έλαβε την απόφαση να αποχωρήσει από άσκηση του NATO και να οδηγήσει το σκάφος του (αντιτορπιλικό τύπου Fletcher/Fletcher class destroyer) στο Φιουμιτσίνο της Ιταλίας.

Πηγή: hellenicnavy.gr

Ο Παππάς αποβιβάστηκε στον ιταλικό λιμένα την επομένη, μαζί με έξι αξιωματικούς και 25 υπαξιωματικούς του αντιτορπιλικού του (την έντονη επιθυμία τους να ακολουθήσουν τον κυβερνήτη τους είχαν εκφράσει βεβαίως πολύ περισσότερα μέλη του πληρώματος), προκειμένου να ζητήσει πολιτικό άσυλο.

Με την εν λόγω ενέργεια ο Παππάς προστάτευσε την τιμή των ενόπλων δυνάμεων της χώρας, κράτησε ψηλά τη σημαία του Πολεμικού Ναυτικού (δεν πρέπει να ξεχνούμε ότι ήδη από τον Απρίλιο του 1967, αμέσως μετά την επιβολή της δικτατορίας, είχε υποβάλει την παραίτησή του ο Αρχηγός του Ναυτικού, αντιναύαρχος Κωνσταντίνος Εγκολφόπουλος) και κατέφερε ένα ισχυρό πλήγμα στη χούντα, καθώς έφερε στο διεθνές προσκήνιο τον αντιδικτατορικό αγώνα των Ελλήνων και την εναντίωση υπολογίσιμης μερίδας των ενόπλων δυνάμεων της χώρας στους Απριλιανούς.

Στις 11 Ιουνίου 1973, και αφού προηγήθηκε η σύλληψη εξήντα και πλέον αξιωματικών του Πολεμικού Ναυτικού από το δικτατορικό καθεστώς λόγω της συμμετοχής τους στο Κίνημα του Ναυτικού, η Ιταλία χορήγησε επισήμως πολιτικό άσυλο και ταξιδιωτικά έγγραφα στους 32 άνδρες του αντιτορπιλικού «Βέλος».

Στις 13 Ιουνίου, κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου, ο Παππάς εξήγησε τη σημασία του αντιδικτατορικού κινήματος του Πολεμικού Ναυτικού, κάνοντας ειδική αναφορά τόσο στις συλλήψεις και τους βασανισμούς των μυημένων αξιωματικών όσο και στην αποδυνάμωση του Πολεμικού Ναυτικού από ικανά στελέχη, γεγονός που συντελούσε στη μείωση της μαχητικής ισχύος του.

Το Σεπτέμβριο του 1973 αποτάχθηκαν οι αξιωματικοί που συμμετείχαν στο Κίνημα του Πολεμικού Ναυτικού, εν συνόλω 56.

Οι αξιωματικοί και υπαξιωματικοί του αντιτορπιλικού «Βέλος» επέστρεψαν στην Ελλάδα στις 26 Ιουλίου 1974, μετά την ανάληψη της πρωθυπουργίας από τον Κωνσταντίνο Καραμανλή.

Πηγή: hellenicnavy.gr

Στις 13 Αυγούστου 1974 ο Παππάς επανήλθε στη μόνιμη υπηρεσία ως μηδέποτε απομακρυνθείς, προαχθείς εκ παραλλήλου σε πλοίαρχο (αναδρομικά από τις 23 Ιουνίου 1974).

Στα κατοπινά χρόνια, προήχθη σε αρχιπλοίαρχο το 1979, σε υποναύαρχο το 1982 και σε αντιναύαρχο την ίδια χρονιά.

Από το 1982 έως το 1986 ο Παππάς διετέλεσε Αρχηγός ΓΕΝ.

Αποστρατεύτηκε στις 22 Δεκεμβρίου 1986 ως ναύαρχος ε.α., με παράλληλη απονομή του τίτλου του Επιτίμου Αρχηγού ΓΕΝ.

Ο Παππάς υπηρέτησε σε πλοία επιφανείας, καθώς και σε επιτελικές και διοικητικές θέσεις του Πολεμικού Ναυτικού.

Πέραν τούτων, χρημάτισε υπουργός Εμπορικής Ναυτιλίας στις κυβερνήσεις Iωάννη Γρίβα και Ξενοφώντος Ζολώτα, την περίοδο 1989-1990.

Πηγή: hellenicnavy.gr

Στον αείμνηστο Παππά είχε αναφερθεί ο αντιναύαρχος ΠΝ (ε.α.) Κωστής Γκορτζής, κεντρικός ομιλητής σε εκδήλωση που είχε πραγματοποιηθεί για την αντιδικτατορική δράση του αντιτορπιλικού «Βέλος» (Θεσσαλονίκη, 17 Σεπτεμβρίου 2019):

«Τον Μάιο του 1973 ο κυβερνήτης του Βέλος, αντιπλοίαρχος Ν. Παππάς Π.Ν., όταν έγινε γνωστή η προδοσία του Κινήματος του Ναυτικού κατά της δικτατορίας και η σύλληψη των πρώτων στελεχών του, όντας ο ίδιος στον πυρήνα της σχεδίασης και οργάνωσής του, διέκοψε την συμμετοχή του πλοίου σε νατοϊκή άσκηση μακράν του ναυστάθμου, γνωστοποίησε στο ΝΑΤΟ την διακοπή συμμετοχής πιστός στα δημοκρατικά ιδεώδη, το αγκυροβόλησε στο Φιουμιτσίνο, επίνειο της Ρώμης, παρέδωσε τα καθήκοντα του κυβερνήτη στον ύπαρχο του πλοίου, κατά τα οριζόμενα στις διατάξεις του Ναυτικού, και ζήτησε πολιτικό άσυλο στην Ιταλία. Σκοπός του να προστατεύσει δεκάδες μυημένους συναδέλφους του αποκαλύπτοντας στο επικείμενο, τον Ιούνιο του ίδιου έτους, συνέδριο του ΝΑΤΟ στην Κοπεγχάγη το μέγεθος της αντίθεσης των Ενόπλων Δυνάμεων στο καθεστώς. Μέγεθος που προσπαθούσε να υποβαθμίσει και απαξιώσει επικοινωνιακά η δικτατορία.

Τις προθέσεις του κυβερνήτη Νίκου Παππά επιδοκίμασε με ενθουσιασμό η πλειονότητα του πληρώματος, που ήθελε και να τον ακολουθήσει στην απόφασή του.

Ο ίδιος, τιμώντας την πίστη του πληρώματός του, αλλά θεωρώντας αδιανόητη την εγκατάλειψη του πλοίου, δέχτηκε να τον ακολουθήσουν λίγοι, νέοι στην πλειονότητα, αξιωματικοί και υπαξιωματικοί. Τελικά, τον ακολούθησαν 6 σημαιοφόροι και 30 υπαξιωματικοί, που έγιναν 31 με την πρόσθεση και ενός υπαξιωματικού που ενώθηκε με την ομάδα από ένα ναρκαλιευτικό που συμμετείχε σε άσκηση στην περιοχή. Το πλοίο, παρά την μέχρι σήμερα μαύρη προπαγάνδα περί παράδοσής του στον εχθρό και άλλες αισχρές συκοφαντίες, συνέχισε την αποστολή του και επέστρεψε κανονικά στην Ελλάδα.

Με τις αποκαλύψεις του Νίκου Παππά στο Συνέδριο του ΝΑΤΟ στην Κοπεγχάγη, αλλά και με συνεχείς συνεντεύξεις και παρεμβάσεις του στα ΜΜΕ όλου του κόσμου, και ανάλογη δράση αυτών που τον ακολούθησαν, το Βέλος παρέμενε στα πρωτοσέλιδα των ξένων εφημερίδων και στις πρώτες ειδήσεις των τηλεοράσεων για πολλούς μήνες αποδομώντας τα επιχειρήματα του καθεστώτος για στήριξή του από τις Ένοπλες Δυνάμεις. Η παγκόσμια κατακραυγή κατά του καθεστώτος και η άρση της στήριξης που του παρείχαν εξωτερικοί πάτρωνες, που ακολούθησαν τις αποκαλύψεις του Νίκου Παππά, υποχρέωσαν το καθεστώς σε άμεσες κινήσεις εκδημοκρατισμού. Καταργήθηκε η βασιλεία, διορίστηκε πολιτικός πρωθυπουργός, δόθηκαν υποσχέσεις εκλογών, παύθηκαν οι διώξεις πολιτικών υποδίκων και των κινηματιών του Ναυτικού, αποφυλακίστηκαν οι πολιτικοί κρατούμενοι και κατάδικοι, έληξε η εξορία όλων των πολιτικών του αντιπάλων και ο Παπαδόπουλος αμνήστευσε τους πάντες, πλην Παππά και των ανδρών που τον ακολούθησαν. Ενδεικτικό του μεγέθους της βλάβης που του επέφεραν, εξ ου και το λυσσαλέο μίσος του.

Αυτοί, με την εισβολή των Τούρκων στην Κύπρο, και πριν ακόμα κηρυχθεί η επιστράτευση, ζήτησαν από το καθεστώς να επιστρέψουν ως απλοί ναύτες αδιαφορώντας για τις ποινικές επιπτώσεις που εκκρεμούσαν σε βάρος τους. Το αίτημά τους έγινε δεκτό και επέστρεψαν αμέσως, ενώ το καθεστώς παρέδιδε την εξουσία στους πολιτικούς. Η ομάδα του Βέλος, αν και σκορπισμένη σε κάθε άκρη της Γης, παρέμεινε πλήρωμα ενταγμένο στον θαλασσινό πολιτισμό, ακομμάτιστο και ιεραρχημένο υπό τον άξιο ηγέτη της, Νίκο Παππά, τον οποίον και θα ακολουθούσαμε ακόμα και στη φωτιά. Και μόνο με την ανακοίνωση ότι ο κυβερνήτης επιστρέφει στην Ελλάδα μέσω Ρώμης, χωρίς καμιά προσυνεννόηση, 24 από τους 31 βρέθηκαν την επόμενη μέρα στην πανσιόν Ακρόπολη της Ρώμης, απ’ όπου είχαν ξεκινήσει προ ενός και πλέον έτους. Οι λοιποί απλά δεν έτυχε να ακούσουν την ανακοίνωση».