Ενα ταξίδι που δεν πρέπει να γίνει

Σύμφωνα με το υφιστάμενο πρόγραμμα, ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας θα επισκεφθεί την Αγκυρα στις 14 Απριλίου. Εξ αρχής δεν έχει γίνει ακριβώς κατανοητό το γιατί ο υπουργός Εξωτερικών έπρεπε να πάει τώρα στην Αγκυρα. Να κάνει τι; Οι ελληνοτουρκικές συνομιλίες που βρίσκονται σε εξέλιξη δεν επαρκούν; Ή υπάρχει κάποια πρόσθετη ανάγκη της κυβέρνησης να τις «σπρώξει» με κάποιον τρόπο και σε κάποια κατεύθυνση; Αυτό που θα είναι όμως εντελώς ακατανόητο θα είναι να γίνει τελικά το ταξίδι Δένδια μετά τις εξελίξεις των τελευταίων ημερών. Μπορεί να προγραμματίστηκε, και μάλλον κακώς, πριν από αρκετές ημέρες, όμως αμέσως μετά την ανακοίνωσή του η Τουρκία έσπευσε να ακυρώσει τον έλληνα υπουργό λέγοντας ότι θα ξαναβγάλει ερευνητικά σκάφη στο Αιγαίο, αλλά και υποστηρίζοντας ανοιχτά πλέον τα δουλεμπορικά με σκάφη του λιμενικού της. Πώς θα πάει λοιπόν ο υπουργός Εξωτερικών μετά από όλα αυτά στην Αγκυρα; Και γιατί; Τι μήνυμα στέλνει σε εχθρούς και φίλους η Ελλάδα που αντί να διακόπτει τις συνομιλίες, αντιθέτως τις ενισχύει σε επίπεδο υπουργού; Ποιας χώρας υπουργός θα έκανε κάτι αντίστοιχο; Καμίας, τουλάχιστον κυρίαρχης.
Οι κατευναστικές, ενίοτε φοβικές, πρακτικές της ελληνικής πολιτικής έναντι της Τουρκίας έχουν μεγάλη ιστορία. Το πρόβλημα είναι όμως ότι ουδέποτε απέδωσαν το παραμικρό. Αντίθετα, πάντοτε ενίσχυσαν την τουρκική επιθετικότητα. Η κυβέρνηση δεν μπορεί να φαντάζεται ότι είναι προς όφελος της Ελλάδας να νομιμοποιήσει και πάλι τέτοιου είδους συμπεριφορές της Αγκυρας – γιατί αυτό θα είναι το μοναδικό εξαγόμενο ενός τέτοιου ταξιδιού, αυτή ειδικά τη στιγμή. Το μήνυμα που θα στείλει προς κάθε κατεύθυνση θα είναι ένα και μοναδικό: ότι η Τουρκία μπορεί να συμπεριφέρεται ανεξέλεγκτα και η Ελλάδα να σκύβει το κεφάλι και να προσαρμόζεται. Βέβαια, από την άλλη πλευρά, η πικρή αλήθεια είναι ότι αυτό δεν θα είναι τίποτα άλλο παρά η επιβεβαίωση μιας ήδη υφιστάμενης πραγματικότητας. Γιατί αυτό ακριβώς έκανε η Ελλάδα από το περασμένο καλοκαίρι και μετά, όταν η Τουρκία ξεκίνησε τη νέα φάση αναβαθμισμένων προκλήσεων στο Αιγαίο. Από αυτή την άποψη, είναι καλό να φαίνεται ολόκληρη και ξεκάθαρη η πραγματικότητα. Ομως, μήπως θα ήταν καλύτερα, αντί να επισημοποιηθεί αυτή η στάση, να σκεφτεί η κυβέρνηση αν πρέπει αντιθέτως να αλλάξει; Πιστεύει πραγματικά ότι θα τη βγάλει πουθενά; Δεν μπορεί.

Το υπουργείο Εξωτερικών είπε ότι το ταξίδι θα γίνει «μόνο αν το επιτρέψουν οι συνθήκες». Το είπε ή όχι, ήρθε και το Συμβούλιο Εθνικής Ασφαλείας της Τουρκίας να κάνει ανακοινώσεις με αναφορές σε ύπαρξη τουρκικής μειονότητας στην Ελλάδα και μάλιστα κατηγορώντας για δυσμενή μεταχείρισή της αλλά και επιρρίπτοντας την ευθύνη της ελληνοτουρκικής έντασης στην ελληνική πλευρά. Λοιπόν; Τι σημαίνει αν το επιτρέψουν οι συνθήκες; Δεν το επιτρέπουν. Στο ίδιο πνεύμα, ο εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών προσέθεσε ότι το ταξίδι θα γίνει «εφόσον υπάρξει μια σαφής και συνεχής αποκλιμάκωση, τουλάχιστον βελτίωση του κλίματος, που να επιτρέψει να γίνει ένας εποικοδομητικός διάλογος». Μα τι αποκλιμάκωση; Εδώ υπάρχει διαρκής και πολυεπίπεδη κλιμάκωση. Επίσης, τι σημαίνει «συνεχής»; Δηλαδή, πόσο είναι το συνεχής; Το ταξίδι είναι σε λίγες ημέρες. Η ένταση προκλήθηκε μόλις πριν από λίγα 24ωρα. Πότε θα προλάβει να γίνει «συνεχής» η αποκλιμάκωση που ακόμα δεν έχει καν ξεκινήσει, ενώ, αντίθετα, η εμπρηστική ρητορική εκτοξεύεται;

Το ταξίδι αυτό δεν πρέπει να γίνει. Ουδείς λόγος υπάρχει. Αντίθετα, υπάρχουν πολύ σοβαροί λόγοι να μη γίνει. Και κυρίως ότι το μήνυμα που θα στείλει η Ελλάδα αν πάει τώρα στην Τουρκία ο υπουργός Εξωτερικών θα δείχνει μία χώρα που δεν σέβεται τον εαυτό της. Πώς περιμένει να τη σεβαστούν οι άλλοι;