Lockdown : Πώς οδηγηθήκαμε σε αύξηση κρουσμάτων και νοσηλειών εν μέσω αυστηρής καραντίνας

«Γιατί ανοίγουμε τώρα με 3.500 κρούσματα, ενώ τον Νοέμβριο κλείσαμε με τα μισά»; Αυτή ήταν η βασική ερώτηση στα χείλη του κόσμου, όταν ανακοινώθηκε το άνοιγμα του λιανεμπορίου τη Δευτέρα που μας πέρασε.

Η αλήθεια είναι ότι ήταν κοινό μυστικό ήδη από το δεύτερο lockdown ότι τα μέτρα δεν τηρούνταν. Πέρα από αυτό, η Ελλάδα έχει αυτή τη στιγμή το πιο μακροχρόνιο lockdown σε ολόκληρη την Ευρώπη και η κούραση του κόσμου είναι φανερή από τις αρχές του 2021.

Η ανακοίνωση του τρίτου lockdown στις αρχές Φεβρουαρίου ήρθε σε μια στιγμή όπου το τρίτο κύμα μόλις είχε αρχίσει να δείχνει τη δύναμή του. Βασικός σκοπός του lockdown, σύμφωνα με τον Κυριάκο Μητσοτάκη, ήταν «να χτυπηθεί η έξαρση της Covid-19 πριν εξαπλωθεί» και «να δοθεί χρόνος στο Σύστημα Υγείας».

Ωστόσο, αντί να προστατευτούν τα νοσοκομεία και να αποτραπούν νοσηλείες και διασωληνώσεις, συνέβη το αντίθετο. Από την εβδομάδα που ξεκίνησε η εφαρμογή του lockdown έως και την 1η Απριλίου, καταγράφηκε υπερδιπλασιασμός στις εισαγωγές ασθενών με Covid-19 και στους διασωληνωμένους.

Με αυτά τα δεδομένα, φαίνεται πως αφαιρείται το όπλο του lockdown από την κυβέρνηση, αλλά και από τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Ίσως και γι’ αυτόν τον λόγο, η κυβέρνηση εισηγήθηκε το άνοιγμα του λιανεμπορίου, ψάχνοντας μια διαφορετική φόρμουλα στην αναποτελεσματική λύση της καραντίνας.

Tα στοιχεία για τις εισαγωγές, τις ΜΕΘ και την πληρότητα στα νοσοκομεία

Το Iatronet επεξεργάστηκε τα στοιχεία του Εθνικού Οργανισμού Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ) και της κυβερνητικής βάσης covid19.gov.gr και κατέληξε στις εξής παρατηρήσεις:

Οι μόνες εβδομάδες κατά τις οποίες σημειώθηκε μικρή μείωση στις εισαγωγές ασθενών με Covid-19 ήταν η αμέσως επόμενη της εφαρμογής του lockdown (-4,4%) και η εβδομάδα 22 έως 28 Μαρτίου (-8,9%). Ο αριθμός των διασωληνωμένων δεν σταμάτησε να αυξάνεται ούτε μία εβδομάδα, με αύξηση-ρεκόρ κατά 19,6% την εβδομάδα 1 έως 7 Μαρτίου.

Από την εβδομάδα έναρξης των περιοριστικών μέτρων έως και χθες, καταγράφεται αύξηση 159% στους διασωληνωμένους και κατά 100,3% στις εισαγωγές ασθενών με Covid.

Το πόσο επώδυνο είναι το διάστημα του τρίτου lockdown για τη λειτουργία του ΕΣΥ φαίνεται και από το εξής στοιχείο: στις 11 Φεβρουαρίου, που ξεκίνησε η εφαρμογή των μέτρων, η πληρότητα στις απλές κλίνες Covid ήταν πανελλαδικά στο 29,5%, φτάνοντας χθες στο 55,58%. Ακόμη χειρότερη είναι η εικόνα στις κλίνες ΜΕΘ, η οποία στις 11 Φεβρουαρίου ήταν 49,3%, για να ξεπεράσει χθες πανελλαδικά το 85%.

Η πληρότητα είναι πολύ υψηλά στην Αττική και τη Θεσσαλονίκη: την εβδομάδα 18 έως 24 Μαρτίου βρισκόταν στο 92% και στο 75% αντίστοιχα. Την εβδομάδα 4 έως 10 Φεβρουαρίου, η πληρότητα των ΜΕΘ ήταν 77% στην Αττική και μόλις 40% στη Θεσσαλονίκη.

Η κινητικότητα η βασική αιτία

Σε σχέση με τα αίτια που οδήγησαν στο «ναυάγιο» του τρίτου lockdown, οι επίσημες καταγραφές της κινητικότητας του ελληνικού πληθυσμού την εβδομάδα 4 έως 10 Φεβρουαρίου και την εβδομάδα 18 έως 24 Μαρτίου είναι αποκαλυπτική.

Η σύγκριση της κινητικότητας κατά τη διάρκεια του lockdown (7 Νοεμβρίου 2020 – 5 Φεβρουαρίου 2021) σε σχέση με το πρώτο lockdown (23 Μαρτίου – 3 Μαΐου 2020) έδειξε μεγαλύτερη κινητικότητα κατά 20 ποσοστιαίες μονάδες, κατά μέσο όρο. Η παραμονή, δε, στην κατοικία ήταν κατά 9,1 ποσοστιαίες μονάδες μικρότερη σε σύγκριση με το πρώτο lockdown.

Η σύγκριση της κινητικότητας κατά τη διάρκεια του lockdown 7 Νοεμβρίου 2020 – 19 Μαρτίου 2021 σε σχέση με το πρώτο lockdown (23 Μαρτίου – 3 Μαΐου 2020), κατέδειξε μεγαλύτερη κινητικότητα κατά 21,2 ποσοστιαίες μονάδες, κατά μέσο όρο. Η παραμονή στην κατοικία ήταν κατά 9,9 ποσοστιαίες μονάδες μικρότερη σε σύγκριση με το πρώτο lockdown.

Δερμιτζάκης: Προτεραιότητα να βγει ο κόσμος έξω

Ένας από τους βασικούς υπέρμαχους υπέρ της άρσης του lockdown τον τελευταίο καιρό είναι ο Μανώλης Δερμιτζάκης.

«Σε ιδανικές συνθήκες θα ήταν καλύτερα να καθόμασταν όλοι μέσα. Αλλά αυτό δεν δουλεύει πια. Ψάχνουμε εναλλακτικό μοντέλο που θα επιτρέπει το άνοιγμα. Αν μέρος της εστίασης ήταν ανοιχτό, και δινόταν η δυνατότητα στον κόσμο να βγει έξω οργανωμένα και με την ευθύνη του μαγαζάτορα, θα μοιραζόταν και ο έλεγχος» εξήγησε στο MEGA ο καθηγητής Ιατρικής του Πανεπιστημίου της Γενεύης.

Ο ίδιος αναλύει ότι τόσο στον κόσμο όσο και στην κυβέρνηση διαφεύγει η πραγματική σημασία και έννοια του ανοίγματος. Το μήνυμα που θέλει να περάσει είναι πως ο κόσμος πρέπει να προτιμά τους εξωτερικούς χώρους, πως πρέπει να αποφεύγονται οι συνωστισμοί και πως το άνοιγμα πρέπει να γίνει πιο γρήγορα.

«Ανησυχώ για τη συζήτηση που γίνεται γύρω από το άνοιγμα. Έχουμε χάσει το μήνυμα του ανοίγματος. Το μήνυμα είναι να ανοίξουν οι εξωτερικοί χώροι, ώστε οι συναντήσεις να γίνονται με μεγαλύτερη ασφάλεια, και το δεύτερο είναι να ανοίξουν κάποιες δραστηριότητες ώστε ο πολίτης να εκτονωθεί. Η συζήτηση του ‘γιατί εσύ και όχι εγώ’ είναι λάθος μήνυμα. Δεν μπορούμε να τα κάνουμε όλα. Θέλουμε προσεχτικό άνοιγμα. Όσο πιο αργά γίνεται το άνοιγμα αυτό, η αποσυμπίεση είναι πιο μεγάλη».

«Τα καταστήματα άνοιξαν για να μειώσουμε τα κρούσματα, άρα δεν υπάρχει δικαιολογία να κλείσει κάποιος το λιανεμπόριο σε πόλεις που είναι πιο επιβαρυμένες. Λέμε από τη μία ανοίγουμε για να αποσυμπιεστεί η ψυχολογία του κόσμου, και από την άλλη συνδέουμε το άνοιγμα με το επιδημιολογικό φορτίο. Άρα ο κόσμος έχει μπερδευτεί. Δεν είναι ξεκάθαρο ότι ανοίγουμε για να πετύχουμε κάτι διαφορετικό. Δεν ανοίγουμε γιατί μπορούμε να ανοίξουμε. Πρέπει να εστιάσουμε στο πραγματικό  όφελος. Δεν είναι προτεραιότητα το λιανικό εμπόριο, ή οι εκκλησίες. Προτεραιότητα είναι να βγει ο κόσμος στα πάρκα, σε εξωτερικούς χώρους» σημείωσε ο καθηγητής.

«Εάν ήταν χειμώνας θα ήμουν εναντίον του ανοίγματος. Το καλοκαίρι, επειδή βελτιώνεται η θερμοκρασία και έχει ηλιοφάνεια, βγαίνοντας έξω προσθέτουμε αυτά ως όπλα στην παρεμπόδιση της μετάδοσης» πρόσθεσε.

«Αν μπορούμε να κρατήσουμε το μήνυμα, πιστεύω ότι θα μπορέσουμε το Πάσχα να πάμε στα χωριά μας. Είδα χτες ότι σε κεντρικούς εμπορικούς δρόμους της Αθήνας γίνονταν rapid tests και δημιουργήθηκε συνωστισμός. Είναι λάθος μήνυμα αυτό. Έχουμε μπερδέψει τον κόσμο στο τι προσπαθούμε να πετύχουμε» είπε ακόμα ο κ. Δερμιτζάκης.