ΗΠΑ – Ιράν : Με διαμεσολαβητές στη Βιέννη για να διασωθεί η πυρηνική συμφωνία

Έμμεσες διαπραγματεύσεις για τη διάσωση της Διεθνούς Συμφωνίας της Βιέννης του 2015 για το Πυρηνικό Πρόγραμμα του Ιράν,  ξεκίνησαν την Τρίτη στην αυστριακή πρωτεύουσα, όπου κορυφαίοι διπλωμάτες από τους εταίρους της Συμφωνίας (ΗΠΑ, Ρωσία, Κίνα, Γαλλία, Βρετανία, τη Γερμανία και το Ιράν)  θέλουν να προσπαθήσουν να μεσολαβήσουν μεταξύ του Ιράν και των ΗΠΑ τις επόμενες ημέρες και εβδομάδες, με την Τεχεράνη να απορρίπτει τις άμεσες συνομιλίες με εκπροσώπους της Ουάσινγκτον.

Υπό τον  πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ, οι Ηνωμένες Πολιτείες αποχώρησαν από την πυρηνική συμφωνία της Βιέννης τον Μάιο του 2018 και επέβαλαν νέες κυρώσεις στην Τεχεράνη, η οποία  ήλπιζε να βελτιώσει τις οικονομικές σχέσεις με τη Δύση,αλλά στη συνέχεια αύξησε μαζικά το πυρηνικό πρόγραμμα της και  υπόσχεται να επιστρέψει στις υποχρεώσεις που υπέχει από τη Συμφωνία, εάν υπάρξει άρση όλων των κυρώσεων των ΗΠΑ.

Οι συνομιλίες     

Στις συνομιλίες στη Βιέννη συμμετέχουν οι υψηλού επιπέδου συμμετέχοντες στις προηγούμενες πυρηνικές διαπραγματεύσεις από τις ΗΠΑ και το Ιράν, της αντιπροσωπείας των ΗΠΑ ηγείται ο ειδικός εντεταλμένος των ΗΠΑ στο Ιράν,  Ρομπ Μέλεϊρ,  βετεράνος των προέδρων Μπιλ Κλίντον και Μπαράκ Ομπάμα, ενώ ο Ιρανός επικεφαλής διαπραγματευτής πυρηνικών Αμπάς Αράκχι εκπροσωπεί την Τεχεράνη.

Οι εκπρόσωποι των ΗΠΑ και του Ιράν θα  έχουν συναντήσεις με εκπροσώπους από τη Ρωσία, την Κίνα, τη Μεγάλη Βρετανία, τη Γαλλία και τη Γερμανία – τα υπόλοιπα συμβαλλόμενα μέρη της Συμφωνίας της Βιέννης, μέσω των οποίων θα διεξάγονται στη συνέχεια ξεχωριστά διαμεσολαβητικές συνομιλίες.

Παρατηρητές στη Βιέννη  αναμένουν δύσκολες συζητήσεις, ενώ ο εκπρόσωπος της ιρανικής κυβέρνησης, Αλι Ραμπιερί, δήλωσε εκ των προτέρων: «δεν είμαστε ούτε αισιόδοξοι ούτε απαισιόδοξοι για το αποτέλεσμα αυτής της συνάντησης αυτή τη στιγμή, αλλά είμαστε σίγουροι ότι έχουμε κάνει ένα βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση και εάν αποδειχτούν  η βούληση, η προσπάθεια  και η ειλικρίνεια των ΗΠΑ, αυτό μπορεί να είναι ένα καλό σημάδι».

Η κυβέρνηση του νέου προέδρου των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν θέλει να αναβιώσει τη συμφωνία, έχει ωστόσο διαμηνύσει ότι αυτό απαιτεί  διαπραγματεύσεις, με το αμερικανικό υπουργείο Εξωτερικών να δηλώνει ότι το επίκεντρο των συνομιλιών της Βιέννης θα είναι «τα  μέτρα που θα χρειαστεί να λάβει το Ιράν για να επιστρέψει στη συμμόρφωση με την πυρηνική συμφωνία».

Ο Αυστριακός υπουργός Εξωτερικών Αλεξάντερ Σάλενμπεργκ χαιρέτισε τις νέες συνομιλίες των μερών της Συμφωνίας της Βιέννης, τονίζοντας ότι «πρόκειται για μια ψήφο εμπιστοσύνης στην Αυστρία ως τόπος διαλόγου και, πάνω απ ‘όλα, ένα ευπρόσδεκτο σημάδι ζωής στις διπλωματικές προσπάθειες για να ξεπεραστεί το αδιέξοδο που περιβάλλει το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα».

Εμφαση στη διπλωματία  

Όπως συνήθως σε προηγούμενες συναντήσεις στη Βιέννη, το αυστριακό Υπουργείο Εξωτερικών  υποστηρίζει την προετοιμασία και τη διεξαγωγή της συνάντησης «με δοκιμασμένο τρόπο»,  αναφερόταν από το αυστριακό υπουργείο Εξωτερικών.

«Είναι αυτονόητο ότι η Βιέννη είναι πρόθυμη να είναι ο τόπος ενδεχόμενων διαπραγματεύσεων εάν οι ΗΠΑ και το Ιράν θέλουν να διεξάγουν και πάλι συνομιλίες»,  είχε τονίσει σε παλαιότερες δηλώσεις του  ο ομοσπονδιακός καγκελάριος της Αυστρίας Σεμπάστιαν Κουρτς, αναφέροντας χαρακτηριστικά: «Είχαμε  πολύ καλές εμπειρίες  από τις διαπραγματεύσεις για την Πυρηνική Συμφωνία (σ.σ. οι οποίες είχαν διεξαχθεί στη Βιέννη το 2015) και πιστεύουμε ότι η διπλωματία και σε αυτή την περίπτωση αποτελεί τον μόνο σωστό δρόμο για την αποφυγή περαιτέρω κλιμάκωσης».

Αποτροπή κατασκευής πυρηνικών  

Η συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν είχε υπογραφεί, έπειτα από μακρές διαπραγματεύσεις το 2015 στη Βιέννη από τα πέντε μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών (ΗΠΑ, Ρωσία, Κίνα, Γαλλία, Βρετανία), τη Γερμανία και το Ιράν,  με στόχο τον περιορισμό του εμπλουτισμού ουρανίου από την Τεχεράνη,  ώστε να αποτραπεί η κατασκευή πυρηνικών όπλων από το Ιράν, με αντάλλαγμα  την άρση των κυρώσεων εναντίον του.

Τον Μάιο του 2018, με απόφαση του τότε  Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, οι Ηνωμένες Πολιτείες είχαν αποχωρήσει μονομερώς από την Συμφωνία, γεγονός που οδήγησε την Τεχεράνη να διαμηνύσει  ότι δεν δεσμεύεται πλέον από αυτή.

Πάντως, σε επίσκεψή του στη Βιέννη, τον Ιούλιο του 2018, ο πρόεδρος του Ιράν Χασάν Ροχανί στις συνομιλίες με τον Αυστριακό ομόλογό του Αλεξάντερ Βαν ντερ Μπέλεν, είχε διαβεβαιώσει για την προσήλωση της χώρας του στη Συμφωνία για το πυρηνικό της πρόγραμμα (JCPOA), τονίζοντας πως, εάν οι άλλοι που είχαν υπογράψει την Συμφωνία μπορούν να διασφαλίσουν τα συμφέροντα του Ιράν, η χώρα του θα συνεχίσει στη Συμφωνία, και χωρίς τις ΗΠΑ.

Πηγή : ΑΜΠΕ