Το φονικό της Μακρινίτσας, η πατριαρχία και η ομερτά των κλειστών κοινωνιών

Να ξεκαθαρίσουμε κάτι. Πατριαρχία στην Ελλάδα υπήρχε και δυστυχώς συνεχίζει να υπάρχει. Απαρχαιωμένες αντιλήψεις περί κυριαρχίας του αρσενικού στο θηλυκό, περί «ιδιοκτησίας» της γυναίκας στον άνδρα, δυστυχώς ζουν και βασιλεύουν. Ειδικά σε κλειστές κοινωνίες της επαρχίας.

Αυτή η ιδιοκτησιακή αντίληψη είναι που οδηγεί στην ενδοικογενειακή βία, με θύματα τις γυναίκες.

Αυτή είναι που οδηγεί και σε δολοφονίες γυναικών από συζύγους ή συντρόφους τους. Εγκλήματα που εμείς συνήθως τα χαρακτηρίζουμε «εγκλήματα πάθους», «ερωτικά εγκλήματα», «η κακιά η ώρα», «την ζήλευε παθολογικά», «δεν ήθελε να την μοιράζεται με κανέναν», και άλλες πολλές… όμορφες αλλά άκρως παραπειστικές εκφράσεις.

Καμιά κακιά ώρα, καμιά ζήλια, κανένα πάθος δεν δικαιολογεί όχι τη δολοφονία, αλλά κι ένα χαστούκι.

Και δυστυχώς είναι ιδιαίτερα απογοητευτικό που η ελληνική κοινωνία ή ένα μέρος αυτής, δεν συμφωνεί με το πρόβλημα που υπάρχει. Το φανερό, δηλαδή αυτό που καταγγέλλεται, αλλά και το σιωπηρό έγκλημα που γίνεται σε πολλές οικογένειες μέσα στους τέσσερις τοίχους στους οποίους κυριαρχεί ο φόβος.

Αν μάλιστα τολμήσεις να μιλήσεις για πατριαρχία, πέφτουν να σε φάνε όσοι πιστεύουν ότι είναι καλώς καμωμένα όλα. Ότι δεν πειράζει να ρίξεις και καμιά σφαλιάρα στη γυναίκα (ή στα παιδιά σου), δεν πειράζει να την εκφοβίζεις και να την πιέσεις ψυχολογικά κι εν τέλει… έγκλημα πάθους ήταν αν την δολοφονήσεις.

Γιατί άραγε δεν υπάρχουν πολλές γυναίκες που σκοτώνουν από… πάθος τους άνδρες τους; Μα απλά γιατί μια βαθιά συντηρητική κοινωνία, ακόμη κι εν έτει 2021 καλύπτει, αν δεν επικροτεί την κυριαρχία του αρσενικού και τις επακόλουθες ενέργειες, από έναν ξυλοδαρμό μέχρι έναν βιασμό ή μια δολοφονία.

Όμως, στην περίπτωση του τραγικού γεγονότος στη Μακρινίτσα κάνουμε ένα λάθος. Εδώ ξεχνάμε ότι υπάρχουν δύο θύματα, η γυναίκα αλλά και ένα νέο παιδί, ο αδερφός της ο οποίος έχασε τη ζωή του στην προσπάθεια να την υπερασπιστεί.

Και ίσως να είχαμε και τρίτο θύμα, το μικρό παιδάκι του ζευγαριού ή και τέταρτο, την πεθερά του δολοφόνου.

Θα μπορούσαμε άνετα να μιλήσουμε για μια παρ΄ ολίγον μαζική δολοφονία η οποία εκπορεύεται μεν από μια πατριαρχική αντίληψη, αλλά έχει και ψυχοπαθολογικές προεκτάσεις.

Όπως και να το δούμε, έχουμε να κάνουμε με δύο αδικοχαμένους νέους, με ένα παιδάκι που ουσιαστικά μένει ορφανό, μια τοπική κοινωνία που δύσκολα θα ξεπεράσει το σοκ.

Ενοχη σιωπή

Αλλά και μια κοινωνία, κλειστή, φοβική, προβληματική, συντηρητική όπως πολλά χωριά της επαρχίας.

Οι κάτοικοι γνώριζαν ότι ο δολοφόνος έχει πρόβλημα. Ακόμη και οι αρχές είχαν ενημερωθεί ότι ο δράστης απειλεί να κάνει μεγάλο κακό.

Κανείς δεν έπεσε από τα σύννεφα, όπως και κανείς δεν έκανε κάτι να εμποδίσει το χρονικό ενός προαναγγελθέντος εγκλήματος.

Οποιος έχει μεγαλώσει στην επαρχία ξέρει πώς λειτουργούν οι τοπικές κοινωνίες.

Τόσο απέναντι σε φαινόμενα κακοποίησης γυναικών ή παιδιών όσο και σε περιπτώσεις όπου κάποιος έχει ψυχολογικά προβλήματα.

Επικρατεί η λογική της σιωπής, να βάλουμε το πρόβλημα κάτω από το χαλί, να μη θίξουμε την τοπική κοινωνία, να μην ακουστεί στους γύρω ότι υπάρχει κάτι άσχημο.

Να μη θίξουμε τον γείτονα, τον γνωστό, τον συγχωριανό, τον συγγενή, ακόμη κι αν αυτός είναι βίαιος, αν δέρνει ή βιάζει τη γυναίκα του, αν έχει ψυχολογικά προβλήματα.

Αυτή η ιδιότυπη ομερτά πρέπει να σπάσει στις κλειστές κοινωνίες προκειμένου να αποτραπούν κι άλλα εγκλήματα.

Κανείς δεν πρέπει να πέφτει από τα σύννεφα, κανείς δεν πρέπει να γυρίζει την πλάτη στο πρόβλημα αλλά και κανείς δεν πρέπει να γίνεται συνένοχος στον φόνο.

Αυτόν που γίνεται, αλλά κι αυτόν που ετοιμάζεται να γίνει μπροστά στα μάτια όλων μας.