Κόσοβο : Η αποτυχία του συστήματος να προστατεύσει τις γυναίκες – θύματα της ενδοοικογενειακής βίας

Η αστυνομία  του Κοσόβου καλείται να χειριστεί έναν αυξανόμενο αριθμό υποθέσεων ενδοοικογενειακής βίας, αλλά ο τρόπος με τον οποίο οι αρχές αντιμετωπίζουν το ζήτημα δεν βοηθά.

Η «Magbule» είχε φτάσει σε σημείο να πιστεύει πως η μοναδική της επιλογή ήταν είτε να υπομείνει τη βία ή να βάλει τέλος στη ζωή της.

«Δεν είχε που να πάω» λέει στο BIRN, «είχα δεχτεί σοβαρό ξυλοδαρμό, αλλά το υπέμεινα όλο. Την ημέρα που με πέταξαν έξω δεν μπορούσα να το διαχειριστώ πια».

Η Magbule* διώχτηκε από το πατρικό της.

Σήμερα είναι ένας από τους επτά κατοίκους ενός καταφυγίου για θύματα οικιακής κακοποίησης στην πόλη Prizren στο νότιο Κόσοβο.

Για τώρα τουλάχιστον, είναι ασφαλής, όχι σε σχέση με πολλές άλλες γυναίκες, όπως δείχνει έρευνα.

Τα καταφύγια  που μπορούν να τις βοηθήσουν αγωνίζονται να τα βγάλουν πέρα οικονομικά και οι ειδικοί λένε ότι ο τρόπος με τον οποίο οι αρχές αντιμετωπίζουν περιπτώσεις ενδοοικογενειακής βίας δεν βοηθά.

Το σύστημα που «απέτυχε να βοηθήσει»

Ο αριθμός των περιπτώσεων ενδοοικογενειακής βίας που αναφέρθηκαν στην αστυνομία αυξήθηκε σταθερά, από 1.541 το 2018 σε 1.915 το 2019 και μόλις πάνω από 2.000 το 2020. Μόνο τους πρώτους έξι μήνες του τρέχοντος έτους, καταγράφηκαν άλλες 165 υποθέσεις.

Στο τέλος του περασμένου έτους, η κυβέρνηση του Κοσσυφοπεδίου διέθεσε τότε 105.000 ευρώ για τα καταφύγια.

Ωστόσο, η Jubilea Kabashi, διευθύντρια του καταφυγίου Prizren, είπε ότι δεν ήταν αρκετό, κυρίως επειδή μερικές γυναίκες καταλήγουν να παραμένουν περισσότερο στο καταφύγιο από ότι προβλέπεται.

Οι οργανώσεις υποστήριξης για θύματα οικιακής κακοποίησης λένε ότι οι δράστες συνήθως δεν καταδικάζονται.

Τον Φεβρουάριο, οι διαδηλωτές συγκεντρώθηκαν έξω από το Δικαστήριο στο Πρίζρεν για να διαμαρτυρηθούν για την ποινή φυλάκισης 15 ετών που επιβλήθηκε εναντίον του Ilir Haxhiaj, ο οποίος κατηγορήθηκε αφού χτύπησε τη σύζυγό του, Hatije Dina, το 2019. Η Ντίνα κατέληξε από τα τραύματά, αλλά ο Haxhiaj κατηγορήθηκε για σοβαρή σωματική βλάβη.

Οι διαδηλωτές κρατούσαν πανό που έγραφαν «Δικαιοσύνη για τις δολοφονημένες γυναίκες» και «Είναι δολοφονία, όχι σοβαρή σωματική βλάβη».

«Δεν θα έπρεπε να χρειάζεται να ζητούν προστασία»

Ο πρώην σύζυγος της Ρίνας* την έδιωξε επίσης από το σπίτι.

«Μου είπε να φύγω από το σπίτι και να αφήσω τα παιδιά πίσω», είπε η μητέρα των δύο παιδιών. «Αλλά δεν τα άφησα και μετά άρχισε να με χτυπά μέχρι που με άφησε στο έδαφος αναίσθητη».

Τελικά, η Ρίνα έφυγε και γύρισε στο τοπικό κέντρο πρόνοιας.

«Προσπάθησαν να με πάνε πίσω στον πρώην σύζυγό μου, αλλά δεν ήθελα γιατί ήξερα ότι θα υπάρξει ξανά βία και δεν μπορούσα να το αντέξω πια», είπε η Rina στο BIRN.

«Αποφάσισα να πάω στην Αυστρία και εκεί μου έδωσαν άδεια να μείνω για δύο χρόνια, αλλά ο σύζυγός μου με κατηγόρησε ότι απήγαγα τα παιδιά και τότε οι αρχές με γύρισαν στο Κόσοβο».

Από τότε η Ρίνα επέστρεψε στην πόλη όπου μεγάλωσε και αυτή και τα παιδιά της ζουν με συγγενείς.

Δράστες αστυνομικοί

Ασυνήθιστο δεν είναι επίσης για τους αστυνομικούς να είναι οι δράστες.

Σύμφωνα με την Αστυνομική Επιθεώρηση του Κοσσυφοπεδίου, PIK, το 2019 υπήρχαν 11 περιπτώσεις στις οποίες αστυνομικοί κατηγορήθηκαν για ενδοοικογενειακή βία και εννέα το 2020.

Σύμφωνα με την οργάνωση «Συλλογική φεμινιστική σκέψη και δράση» (CFTA) οι διαμαρτυρίες, οι εκκλήσεις και οι συμβολικές προσπάθειες των ακτιβιστών βοήθησαν στη διασφάλιση μεγαλύτερου βαθμού δικαιοσύνης, αλλά και η εκπαίδευση ήταν επίσης απαραίτητη.

«Θεωρούμε ως πρωταρχικό τη μελέτη των έμφυλων θεμάτων, τη θεωρητική πλευρά και τους παράγοντες που επηρεάζουν την καταπίεση των γυναικών γενικά και συγκεκριμένα τη βία που βιώνουν», ανέφερε.

«Ωστόσο, θεωρούμε επίσης πολύ σημαντικό το έργο που επιτελούν οι μη κυβερνητικές οργανώσεις στην άσκηση πίεσης στα ιδρύματα για τη ρύθμιση μηχανισμών που ασχολούνται με την προστασία της ζωής των γυναικών».

«Δεν θα έπρεπε να χρειάζεται να διαμαρτυρόμαστε ώστε οι δράστες να λαμβάνουν την τιμωρία που τους αξίζει».

*τα ονόματα των γυναικών στο αρχικό ρεπορτάζ του BIRN έχουν αλλάξει.