Κι όμως, οι πνεύμονές σας είναι γεμάτοι μύκητες

Η κρατούσα άποψη που θέλει τους ανθρώπινους πνεύμονες να είναι στείροι δείχνει να καταρρίπτεται μετά την ανίχνευση μυκήτων στους πνεύμονες υγιών εθελοντών.

Για πολλές δεκαετίες, γιατροί και βιολόγοι πίστευαν ότι όργανα όπως οι πνεύμονες και η ουροδόχος κύστη είναι πρακτικά απαλλαγμένα από κάθε μικρόβιο, εκτός από την περίπτωση ασθενειών όπως οι ουρολοιμώξεις και οι μυκητιάσεις.

Όπως φαίνεται, όμως, το λεγόμενο μικροβίωμα –το σύνολο των μικροοργανισμών που ζουν πάνω και μέσα μας- επεκτείνεται σε κάθε διαθέσιμη επιφάνεια, εσωτερική ή εξωτερική.

Μόλις την περασμένη δεκαετία, για παράδειγμα, έγινε αντιληπτό ότι ακόμα και μια υγιής ουροδόχος κύστη φιλοξενεί μικρόβια και επομένως τα ούρα δεν είναι στείρα όπως πίστευαν για καιρό οι ουρολόγοι. Τα μικρόβια της κύστης δεν είχαν γίνει αντιληπτά επειδή απλά δεν ήταν δυνατό να καλλιεργηθούν στο εργαστήριο.

Νέα μελέτη στη Νορβηγία αποκαλύπτει τώρα πως ούτε οι πνεύμονες είναι ποτέ απόλυτα στείροι. Στο πλαίσιο ερευνητικής προσπάθειας για τη μελέτη της χρόνιας αναπνευστικής πνευμονοπάθειας (ΧΑΠ), γιατροί του Πανεπιστημίου του Μπέργκεν πραγματοποίησαν γενετικές αναλύσεις σε δείγματα που λήφθηκαν με βρογχοσκόπηση από 193 εθελοντές με ή χωρίς ΧΑΠ. Δείγματα λήφθηκαν επίσης από το στόμα για λόγους σύγκρισης.

Η αλληλούχηση του γενετικού υλικού των δειγμάτων αποκάλυψε την παρουσία μυκήτων του γένους Candida στους πνεύμονες και των δύο ομάδων, αναφέρουν οι ερευνητές στην επιθεώρηση PLoS ONE.

Οι ζυμομύκητες του συγκεκριμένου γένους είναι μέλη της φυσικής μικροχλωρίδας του δέρματος και του εντέρου. Συνήθως συμβιώνουν με τα ανθρώπινα κύτταρα χωρίς προβλήματα, μπορούν όμως σε σπάνιες περιπτώσεις να προκαλέσουν ονυχομυκητίαση ή καντιντίαση, μια μυκητίαση που εμφανίζεται συχνότερα στο στόμα και τα γεννητικά όργανα. Οι ασθενείς με κατεσταλμένο ανοσοποιητικό σύστημα είναι πιο ευάλωτοι και μπορεί να κινδυνεύσουν να χάσουν τη ζωή τους αν ο μύκητας περάσει στην κυκλοφορία του αίματος.

Μύκητες του γένους Candida υπάρχουν και στο στόμα, σύμφωνα όμως με τη νέα μελέτη η σύσταση του μικροβιώματος διαφέρει ανάμεσα στους πνεύμονες και τη στοματική κοιλότητα.

«Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι οι πνεύμονες τόσο των υγιών ανθρώπων όσο και των ασθενών με ΧΑΠ παρουσιάζουν διαφορετικό προφίλ μυκήτων συγκριτικά με το στόμα, κάτι που υποδεικνύει ότι οι πνεύμονες έχουν ιδιαίτερο μυκητιακό προφίλ» λέει ο Έιναρ Μάριους Χέλεσταντ Μάρτινσεν, υποψήφιος διδάκτορας και πρώτος συγγραφέας της μελέτης.

Οι ερευνητές δηλώνουν ότι εξεπλάγησαν από την απουσία διαφορών ανάμεσα στους υγιείς εθελοντές και τους ασθενείς χρόνιας αναπνευστικής πνευμονοπάθειας, η οποία προκαλείται συνήθως από το κάπνισμα και αυξάνει τον κίνδυνο λοιμώξεων του πνεύμονα.

Επιπλέον, η ανάλυση δεν έδειξε διαφορές στους ασθενείς με ΧΑΠ που λάμβαναν εισπνεόμενα κορτικοστεροειδή, τα οποία καταστέλλουν το ανοσοποιητικό σύστημα και θεωρητικά αυξάνουν τον κίνδυνο λοίμωξης.

«Θα είχε μεγάλο ενδιαφέρον να εξετάζουμε αν οι μυκητιασικές λοιμώξεις των πνευμόνων οφείλονται σε μύκητες που ήδη υπάρχουν στους πνεύμονες» σχολιάζει ο Χέλεσταντ Μάρτινσεν.

«Εάν ισχύει κάτι τέτοιο, θα πρέπει να δοθεί έμφαση στους συγκεκριμένους μύκητες προκειμένου να διαπιστωθεί τι είναι αυτό που μετατρέπει τους μύκητες από ‘φιλικούς συγκάτοικους’ σε εισβολείς που προκαλούν ασθένειες».

Η μελέτη στο Πανεπιστήμιο του Μπρέγκεν συνεχίζεται για να διαπιστωθεί αν υπάρχουν διαφορετικοί μύκητες στους πνεύμονες ανθρώπων με άλλες παθήσεις πέρα από τη ΧΑΠ.