Παρθενώνας : Το δείπνο του Καλλέργη στους αγγλογάλλους μέσα στον αρχαίο ναό

Το 1854 αγγλικά και γαλλικά στρατεύματα κατέλαβαν την Αθήνα προκείμενου να εκβιάσουν τον Όθωνα και την ελληνική κυβέρνηση να μην υποστηρίξουν τη Ρωσία, που τότε οι χώρες τους -μαζί με την Τουρκία- πολεμούσαν στο Κριμαϊκό Πόλεμο (1853-1856).

Επίσης, υποχρέωσαν τους Έλληνες να ανακαλέσουν τους άνδρες που είχαν σταλεί για να ενισχύσουν τα επαναστατικά κινήματα των υπόδουλων αδελφών τους εναντίον των Τούρκων στη Θεσσαλία και τη Μακεδονία.

Ήταν η πρώτη φορά στα είκοσι χρόνια ζωής του ανεξάρτητου ελληνικού κράτους που η Αθήνα τελούσε υπό ξένη κατοχή, μία κατάσταση που διήρκησε μέχρι το 1857. Οι Αγγλογάλλοι επέβαλαν στον Όθωνα κυβερνήσεις της αρεσκείας τους, και προωθούσαν σε θέσεις κλειδιά άτομα που θεωρούσαν ότι ήταν φίλα προσκείμενα σε αυτούς.

Ανάμεσά τους ήταν ο στρατηγός Δημήτριος Καλλέργης, που ως συνταγματάρχης είχε ηγηθεί της Επανάστασης της 3ης Σεπτεμβρίου 1843.

Ο Δημήτριος Καλλέργης.

Όσο κράτησε η περίοδος της «Κατοχής», ο Καλλέργης ήταν υπουργός Στρατιωτικών και ερχόταν σε τακτική επαφή με τους διοικητές των κατοχικών δυνάμεων.

Για έξι ώρες έτρωγαν και έπιναν με μουσική

Μάλιστα, για να τους δείξει τα «φιλικά αισθήματα» των Ελλήνων προς αυτούς, στις 10 Ιουνίου 1854 οργάνωσε ένα επίσημο δείπνο μέσα στον Παρθενώνα για τους Άγγλους και Γάλλους αξιωματικούς του κατοχικού στρατού.

Σε αυτό το δείπνο συμμετείχαν και Έλληνες αξιωματικοί. Όλοι μαζί οι συνδαιτημόνες ήταν περίπου 250 άτομα και το δείπνο διήρκησε έξι ώρες, από τις 4.00 το απόγευμα μέχρι και τις 10.00 το βράδυ.

Για τη διασκέδαση των καλεσμένων, ο Καλλέργης είχε φέρει στην Ακρόπολη ακόμη και τη μπάντα του ελληνικού στρατού που παιάνιζε εκεί σε όλη τη διάρκεια του δείπνου. Όταν έπεσε η νύχτα, η πόλη της Αθήνας φωτίστηκε με φανούς προκειμένου να συνεχιστεί απρόσκοπτα το δείπνο.

Χαρακτικό που απεικονίζει το δείπνο του 1854 στον Παρθενώνα. (Πηγή: Ίδρυμα Αικατερίνης Λασκαρίδη)

Μετά τις 10 το βράδυ, οι ξένοι αξιωματικοί συνοδευόμενοι από τους Έλληνες συναδέλφους τους κατέβηκαν από την Ακρόπολη και συνέχισαν τη διασκέδασή τους στα καφενεία της Αθήνας.

Μία φωτογραφία του Παρθενώνα, περίπου το 1860, και λίγα χρόνια μετά το επίσημο δείπνο που είχε δοθεί εκεί από τον στρατηγό Καλλέργη, δείχνει μια μεγάλη ομάδα ατόμων να κάθεται μέσα στο εσωτερικό του. Μας δίνει μία εικόνα για το πως μπόρεσαν να χωρέσουν 250 άτομα μέσα στο μνημείο στη διάρκεια του δείπνου του 1854.

Σύμφωνα με δημοσίευμα της εφημερίδας «Αθηνά» που υποστήριζε την κυβέρνηση:

«Το παραγγελθέν συμπόσιον του στρατηγού Καλλέργη εγένετο χθες εις την Ακρόπολιν δι’ όλης της επισημότητος. Οι συνδαιτυμόνες ήσαν έως 250, ων οι πλείστοι αξιωματικοί του εν Πειραιεί γαλλικού και αγγλικού στρατού. Το γεύμα ήρξατο ακριβώς την τετάρτην ώραν και ετελείωσε την δεκάτην ώραν της νυκτός, παιανιζούσης της ελληνικής στρατιωτικής μουσικής.

Ποτέ συμπόσιον δεν εγένετο δια μεγαλυτέρας ευταξίας και ησυχίας. Τα φαγητά, οι οίνοι, τα γλυκίσματα, εν ενί λόγω άπαντα τα εδέσματα υπήρχαν εκλεκτά και σπάνια.

Ο στρατηγός Δημήτρης Καλλέργης φέρων την επίσημον του στολήν εκάθητο εν τω μέσω, και περί αυτόν άπασα η χορεία των προσκεκλημένων. Ουδείς των υπουργών ή άλλων πολιτικών υπήρχε προσκεκλημένος, και ο λόγος φυσικός, διότι το συμπόσιον ήτο στρατιωτικόν.

Αλλά παρευρέθησαν εις αυτό ο πρέσβης της Αγγλίας μετά της οικογενείας του, ο υπουργός των Εξωτερικών, ο νομάρχης Αττικής και Βοιωτίας, ο διευθυντής της Διοικητικής Αστυνομίας Αθηνών και Πειραιώς, ο γραμματέας της Νομαρχίας, και διάφοροι άλλοι επίσημοι πολίται μετά των οικογενειών των.

Η Δημαρχία προσήνεγκε 1000 οκάδας δαδιού δια φανούς, οίτινες την νύκτα εφώτιζον άπασαν την πόλη του Κέκροπος. Η ελληνική σημαία δε από πρωίας εκυμάτιζεν επί του Παρθενώνος. Με ευχαρίστησίν μας δε είδομεν ότι διά του συμποσίου τούτου οι αξιωματικοί του ημετέρου στρατού συναδελφώθησαν στενότατα μετά των αγγλογάλλων αξιωματικών, μεθ’ ων κατήλθον εις την πόλιν και συνδιεσκέδασαν εις τα καφενεία της Πρωτευούσης».

«Αθηνά», 11 Ιουνίου 1854