Η ΕΕ «τρώει» την σκόνη των ΗΠΑ στον αγώνα της ανάκαμψης μετά την πανδημία

Η οικονομία των ΗΠΑ ανακάμπτει πιο γρήγορα από τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης από το οικονομικό σοκ που έχει προκαλέσει η πανδημία του κοροναϊού.

Το τεράστιο οικονομικό πακέτο των Ηνωμένων Πολιτειών υπήρξε καθοριστικός παράγοντας για να διασφαλιστεί ότι η μεγαλύτερη οικονομία στον κόσμο επανακάμπτει γρήγορα. Ωστόσο, υπάρχουν και άλλοι λόγοι που επιτρέπουν στις ΗΠΑ να επιστρέψουν στα προ της κρίσης επίπεδα πολύ πιο γρήγορα από την ΕΕ.

Ένα από τα κύρια ζητήματα που παρεμποδίζουν την ανάκαμψή της ΕΕ είναι το «θεσμικό πρόβλημα» της Ένωσης, σύμφωνα με τη Silvia Dall’Angelo, οικονομολόγο της Federated Hermes. Ως εκ τούτου, όπως είπε στο CNBC, «υπάρχουν ενδείξεις ότι οι ΗΠΑ θα ανακάμψουν πολύ πιο γρήγορα από την ΕΕ».

Αν και οι ευρωπαϊκές χώρες εξέπληξαν τις χρηματοπιστωτικές αγορές τον Ιούλιο του 2020, συγκεντρώνοντας και εγκρίνοντας το Ταμείο Ανάκαμψης των 750 δισ. ευρώ, αυτά τα χρήματα δεν είναι ακόμη διαθέσιμα στα 27 κράτη μέλη.

Απαιτείται μια σειρά νομοθετικών εγκρίσεων προτού η Ευρωπαϊκή Επιτροπή μπορέσει πραγματικά να αξιοποιήσει τις αγορές. Υπάρχει η ελπίδα ότι αυτά τα κεφάλαια θα μπορέσουν να διατεθούν αυτό το καλοκαίρι, αλλά το συνταγματικό δικαστήριο της Γερμανίας έφερε περαιτέρω αβεβαιότητα στη διαδικασία την περασμένη εβδομάδα, σταματώντας την έγκριση του προγράμματος, το οποίο τελικά θα μπορούσε να καθυστερήσει περαιτέρω τις εκταμιεύσεις.

Από την άλλη, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν κατάφερε να λάβει 1,9 τρισ. δολάρια σε δημοσιονομικά κίνητρα που εγκρίθηκαν μετά από λιγότερο από δύο μήνες στην εξουσία.

Προσδοκίες ανάπτυξης

Σύμφωνα με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, οι ΗΠΑ βρίσκονται σε τροχιά όχι μόνο για να επιστρέψουν αλλά και να ξεπεράσουν φέτος τον ρυθμό ανάπτυξης που κατέγραφε η οικονομία τους πριν από την πανδημία.

Η ζώνη του ευρώ, όμως, είναι μια διαφορετική ιστορία. Μία από τις μεγαλύτερες διαφορές μεταξύ των ΗΠΑ και του μπλοκ είναι ότι η οικονομική κρίση πέρυσι ήταν πολύ πιο υψηλή στην ευρωζώνη. Αντίθετα, η οικονομία των ΗΠΑ συρρικνώθηκε κατά 3,5%, η συρρίκνωση στην οικονομία της ζώνης του ευρώ ήταν σχεδόν διπλάσια.

Λαμβάνοντας υπόψη το πόσο βαθιά ήταν η ύφεση πέρυσι, τα κράτη του ευρώ θα δυσκολευτούν να ανακάμψουν το 2021. Το ΑΕΠ της Ε.Ε. φαίνεται να αυξάνεται κατά 4,4% φέτος, ενώ η ανάπτυξη των ΗΠΑ αναμένεται να φτάσει το 6,4%.

Εμβολιασμοί

Ο Zsolt Darvas, συνεργάτης του think tank Bruegel που εδρεύει στις Βρυξέλλες, τόνισε στο CNBC ότι η πρόοδος των εμβολιασμών κατά του Covid-19 ήταν «πολύ ισχυρότερη» στις ΗΠΑ σε σύγκριση με την Ευρώπη, και ως εκ τούτου η οικονομία των ΗΠΑ ήταν πιθανό να ξανανοίξει πλήρως νωρίτερα από την Ευρώπη.

Τα τελευταία δεδομένα των εμβολιασμών δείχνουν ότι περίπου το 50% του πληθυσμού στις Ηνωμένες Πολιτείες έχει λάβει τουλάχιστον μία δόση του εμβολίου. Στο μεταξύ, μόνο το 20% περίπου του πληθυσμού στην Ευρωπαϊκή Ένωση έχει λάβει την πρώτη δόση του εμβολίου, σύμφωνα με το Our World in Data.

Αποταμιεύσεις

Πολλά νοικοκυριά στις ανεπτυγμένες χώρες κατάφεραν να αποταμιεύσουν περισσότερα από την εμφάνιση της πανδημίας σε σύγκριση με τα προηγούμενα χρόνια. Αυτό οφείλεται εν μέρει στα μέτρα στήριξης των κυβερνήσεων, αλλά και επειδή οι καταναλωτικές δαπάνες έχουν περιοριστεί σημαντικά, χωρίς τις ουσιώδεις δραστηριότητες λιανικής, την αναψυχή και τα ταξίδια εδώ και μήνες.

Στο τέλος του τρίτου τριμήνου του 2020, το μέσο ποσοστό αποταμιεύσεων των νοικοκυριών στις ΗΠΑ ανήλθε στο 15,7%. Αυτό ήταν χαμηλότερο από το ανώτατο όριο του 25,8% στο αποκορύφωμα της πανδημίας, αλλά πολύ υψηλότερο από το μέσο ποσοστό εξοικονόμησης πριν από το 2020.

Εν τω μεταξύ, το ποσοστό αποταμίευσης των νοικοκυριών στη ζώνη του ευρώ ανήλθε στο 17,3% στα τέλη Σεπτεμβρίου, σύμφωνα με την Eurostat. Αυτό το επίπεδο εξοικονόμησης ήταν χαμηλότερο από το μέγιστο του 2020, αλλά ήταν επίσης πολύ υψηλότερο σε σύγκριση με τα επίπεδα πριν από την πανδημία.

Σύμφωνα με την Dall’Angelo, η ταχύτερη διάθεση των εμβολίων στις ΗΠΑ θα επιτρέψει στους καταναλωτές να ξοδέψουν τις αποταμιεύσεις τους νωρίτερα.

«Το ασφαλές άνοιγμα της οικονομίας είναι επομένως προϋπόθεση για το ξεκλείδωμα της ζήτησης και μια πιθανή χαλάρωση των προληπτικών εξοικονομήσεων. Από αυτή την άποψη, οι ΗΠΑ βρίσκονται σε πολύ ισχυρότερη θέση από τη ζώνη του ευρώ», εξήγησε.

Αν και παραμένει αβέβαιο πώς οι άνθρωποι θα επιλέξουν να δαπανήσουν τις αποταμιεύσεις τους – αν όχι καθόλου – «γενικά, τα ποσοστά αποταμίευσης τείνουν να είναι δομικά υψηλότερα στη ζώνη του ευρώ από ό, τι στις ΗΠΑ, πράγμα που σημαίνει ότι το πεδίο για μια έκρηξη κατανάλωσης είναι πιο περιορισμένο στη ζώνη του ευρώ σε σύγκριση με τις ΗΠΑ », πρόσθεσε.

Ανεργία

Υπήρξε τεράστια μέριμνα τόσο στις ΗΠΑ όσο και στην ΕΕ για να αποφευχθούν οι πολλές απολύσεις. Αυτό οδήγησε σε προγράμματα στήριξης της εργασίας, παροχές ανεργίας και άλλα μέτρα στήριξης.

Ως αποτέλεσμα, η ανεργία περιορίστηκε κάπως και, και στις δύο περιοχές, το ποσοστό ανεργίας παρέμεινε κάτω από το πικ του, το υψηλότερο δηλαδή επίπεδο που έφτασε κατά τη διάρκεια της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης του 2008.

Ωστόσο, ο αριθμός των ανέργων αναμένεται να βελτιωθεί ταχύτερα στις ΗΠΑ από ό, τι στη ζώνη του ευρώ, παρόλο που παρουσίασαν παρόμοια επίπεδα ανεργίας πέρυσι. Η ανεργία αναμένεται να μειωθεί στο 5,8% φέτος στις ΗΠΑ, ενώ φαίνεται να αυξάνεται ελαφρώς στη ζώνη του ευρώ σε 8,7% από 7,9% το 2020.

Οι ειδικοί ανησυχούν ότι τη στιγμή που οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις άρουν τις πρόσφατες φιλικές προς την αγορά εργασίας πολιτικές τους, πολλές επιχειρήσεις θα μπορούσαν να καταστούν αφερέγγυες και περισσότεροι εργαζόμενοι πιθανότατα να μείνουν άνεργοι.