Το μέλλον ανήκει στο μεταλλικό νερό

Δυο άντρες καταλύουν σε ένα κέντρο θαλασσοθεραπείας για μια εβδομαδιαία κούρα αναζωογόνησης. Το πρόγραμμα, επιτηρούμενο από αδέκαστους γιατρούς, απαγορεύει διά ροπάλου το ποτό και το κάπνισμα. Περιλαμβάνει δίαιτα με κολοκυθόσουπα και μεταλλικό νερό. Λασπόλουτρα, ψυχρολουσίες και σκληρό μασάζ – ξυλοκόπημα στην κυριολεξία των μυών για να ξεπιαστούν, μπας και επανέλθει το αλλοτινό τους σφρίγος. Τα βασανιστήρια χρεώνονται χρυσά, το περιβάλλον είναι πεντάστερου ξενοδοχείου. Ατμόσφαιρα πένθιμης πολυτέλειας.

Οι δύο άντρες συναντιούνται στην αυλή ενώ ρουφάνε στα κλεφτά τσιγάρα σαν κοπανατζήδες μαθητές. Αναζητούν παρηγοριά ο ένας στον άλλον. Ανθίζει ανάμεσά τους μια παράξενη φιλία, που καταγράφεται από τον φακό. Πρόκειται, η «Θαλασσοθεραπεία», για ταινία μυθοπλασίας, η οποία παριστάνει το ντοκιμαντέρ; Ή για ντοκιμαντέρ που – για να σωθούν τα προσχήματα – πλασσάρεται σαν μυθοπλασία;

Είναι ο Μισέλ Ουελμπέκ και ο Ζεράρ Ντεπαρντιέ. Γηράσκοντες αμφότεροι εν αμαρτίαις. Παραβατικοί, στα λόγια ο μεν, στις πράξεις ο δε. «Ντροπές του έθνους!» τους αποκαλεί ένας ένοικος του σπα, εκφράζοντας τα αισθήματα εκατομμυρίων συμπατριωτών του. Ο Ντεπαρντιέ εντούτοις αποτελεί – κατά γενική σχεδόν ομολογία – τον σημαντικότερο εν ζωή γάλλο ηθοποιό. Οσο για τα μυθιστορήματα του Ουελμπέκ θεωρούνται βλάσφημα και προφητικά συνάμα. Με την κυκλοφορία τους γίνονται διεθνώς ανάρπαστα. Αδημονούν μαζοχιστικά οι αναγνώστες να διαπιστώσουν ποια ιερά και όσια κατουράει πάλι ο Ουελμπέκ με τη δαιμονική γραφή του.

Αφορούν οι κουβέντες τους στο κέντρο θαλασσοθεραπείας στη λογοτεχνία ή στην υποκριτική τέχνη; Κάθε άλλο! Για κρασιά μιλάνε και για γυναίκες, για πεπτικά και οδοντιατρικά προβλήματα. Φάσεις από τα οργιώδη νιάτα του διηγείται ο Ντεπαρντιέ. Ο θάνατος τους πολιορκεί ως τρόμος, ο Θεός μόλις που αχνοφαίνεται πίσω από τους ατμούς τού αλκοόλ που έχει κουβαλήσει ο Ζεράρ στη ζούλα. Πόσο όμως απολαυστικότερο, πόσο αποκαλυπτικότερο είναι να ακούς δυο χαρισματικούς ανθρώπους να συγκρίνουν τις χοληστερίνες τους από το να παρακολουθείς τη διάλεξη ενός πληκτικού ακαδημαϊκού για τα κρίσιμα προβλήματα του πλανήτη! Η «Θαλασσοθεραπεία» σίγουρα θα ενόχλησε τους απανταχού θεματοφύλακες της ηθικής. Και της αισθητικής. Και μόνο που απαθανατίζονται δυο «αρσενικά λευκά γουρούνια» – το ένα σκεβρό, το άλλο φουσκωμένο σαν ασκός, έτοιμο να εκραγεί από το πάχος – να κυλιούνται στις ιαματικές λάσπες… Και μόνο που απεκδύονται και το ύστατο ψήγμα σοβαροφάνειας και εμφανίζονται με κάτι γελοία σώβρακα και χλευάζουν σε κάθε ευκαιρία – με γαλατική, εννοείται, ευγένεια – τον ιατρικό πουριτανισμό, που η εποχή μας τον έχει αναγάγει σε κυρίαρχο ταμπού… Η εποχή μας απεχθάνεται τη φθορά, τη βρωμιά, τη βλασφημία. Είδωλό της η Αμάντα Γκόρμαν. Η εικοσιδυάχρονη πεντάμορφη Αφροαμερικάνα που έκλεψε την παράσταση στην ορκωμοσία του Τζο Μπάιντεν. Απόφοιτη Χάρβαρντ, κάτοχος του Βραβείου Νέου Ποιητή. Οι στίχοι της; Ηθικοπλαστικοί. Κοινότοποι. Νερόβραστοι. «…Οσο έχουμε στραμμένα τα μάτια στο μέλλον, η Ιστορία έχει τα δικά της στραμμένα επάνω μας… Η αυγή ήταν δική μας πριν το εννοήσουμε…». Αυτοσυστήνεται η Αμάντα Γκόρμαν ως «κοκκαλιάρικο μαύρο κορίτσι που κατάγεται από σκλάβους και μεγάλωσε μόνο με τη μητέρα του…». Αρκεί για να ριγήσει ο πλανήτης.

Πού ο Ρεμπώ; Πού η πυρετική γενιά των μπίτνικ, το «Ουρλιαχτό» του Γκίνσμπεργκ – «σηκώστε τα φουστάνια σας, κυρίες μου, περνάμε από την Κόλαση!»; Πού η δική μας, πύρκαυλη Μάτση Ανδρέου – «φέρτε μου να γεννήσω όλα τα μωρά της πλάσης, δώστε μου να πεθάνω όλους τους θανάτους»; Στις μέρες μας η συγκίνηση προκύπτει από την πολιτικώς ορθή ατζέντα. Αξιέπαινη φιλοδοξία για μία νεαρή ποιήτρια να γίνει πρόεδρος των ΗΠΑ – το λέει καθαρά η Αμάντα Γκόρμαν. Αντε εξώφυλλο στο περιοδικό Βογκ…

Το κέντρο θαλασσοθεραπείας μοιάζει με νεκροταφείο ελεφάντων, όπου καταφεύγουν ο Ντεπαρντιέ και ο Ουελμπέκ, οι «ντροπές του έθνους τους», μάλλον και της ανθρωπότητας. Για να κιρρώσουν τα ήπατά τους, να μαυρίσουν τα πλεμόνια τους, να μας αφήσουν επιτέλους χρόνους. Ισως κι εμείς μαζί τους, οι παρόμοιας ιδιοσυγκρασίας, ανεξαρτήτως ηλικίας. Το μέλλον ανήκει στο μεταλλικό νερό.