Ο καναπές και η Δημοκρατία

Διαβάζω στο newsletter KReport που ετοιμάζει καθημερινά συντακτική ομάδα υπό τον δημοσιογράφο Κώστα Καλλίτση: «Ήταν το sofagate της Άγκυρας μια προσχεδιασμένη προσβολή στο πρόσωπο της Ursula von der Leyen, που έμεινε όρθια και αποσβολωμένη στο παλάτι, μέχρι να βρει θέση σε έναν μεγάλο, απόμακρο καναπέ; Ήταν μια χοντροκομμένη αντίδραση στην κριτική που δέχθηκε ο Ερντογάν από τις Βρυξέλλες για την υπόθεση της σύμβασης της Κωνσταντινούπολης; Η ίδια η Πρόεδρος της Επιτροπής, πάντως, έτσι το εξέλαβε.

Και γι’ αυτό ο διευθυντής του γραφείου της, Bjoern Seibert, έστειλε αμέσως μετά ένα απειλητικό τηλεγράφημα, με το οποίο προειδοποιούσε ότι αυτή η συμπεριφορά θα έχει συνέπειες στις ευρωτουρκικές διαπραγματεύσεις».

Ο «καναπές της Ούρσουλα», λοιπόν,  και η στάση της Τουρκίας απέναντι στη Δύση και ειδικότερα, απέναντι στους εκπροσώπους των θεσμικών οργάνων της Ευρωπαϊκής Ένωσης μπορεί να αποτελέσει εκείνο τον καταλύτη που θα τροφοδοτήσει όλες τις αναγκαίες και απαραίτητες πρωτοβουλίες για μια νέα, αποτελεσματική προσέγγιση στο ζήτημα της ενιαίας Ευρωπαϊκής ταυτότητας, το κύριο χαρακτηριστικό της οποίας θα πρέπει να είναι η αταλάντευτη επιμονή στη δημοκρατική αλληλεγγύη πέραν των συνόρων και η σταθερή αντίθεση στα τυραννικά καθεστώτα όπου γης.

Το savoir vivre του Νέο-Οθωμανού σουλτάνου μπορεί να εκδηλώθηκε απέναντι σε μια γυναίκα που είναι επικεφαλής ενός θεσμικού οργάνου της Ευρωπαϊκής Ένωσης αλλά στόχευε αλλού… Ο απόλυτος άρχων – ο κατά Ντράγκι δικτάτορας- επιθυμούσε να «τσαλακώσει» τις ίδιες τις αξίες του Ευρωπαϊκού Πολιτισμού, τα θεμέλια του οικοδομήματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Μεγάλα λόγια θα πείτε αλλά δεν είναι έτσι… Αν κάτι μας διαφοροποιεί ως πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και μας επιτρέπει να διεκδικούμε μια ενιαία ταυτότητα απέναντι σε αντιλήψεις, επιλογές και συμπεριφορές τύπου Ερντογάν είναι ακριβώς αυτό. Η δημοκρατική αλληλεγγύη πέραν των συνόρων. Με άλλα λόγια, η ενεργός υπεράσπιση της Δημοκρατίας δεν γνωρίζει περιορισμούς οποιουδήποτε είδους. Η παλαιακή αντίληψη από την εποχή της «Ειρηνικής Συνύπαρξης» της μη επέμβασης στις «εσωτερικές σχέσεις»  ενός κράτους δεν ισχύει στις μέρες μας.

Αλλά, ο καναπές της Ούρσουλα μου έφερε στο μυαλό τον τίτλο ενός βιβλίου του Τούρκου συγγραφέα και δημοσιογράφου Αζίζ Νεσίν.  Το βιβλίο έχει ως τίτλο: Ο καφές και η Δημοκρατία.  Ο Νεσίν, μακαρίτης από το 1995, έγραφε ότι δύο πράγματα δεν ευδοκιμούν στη πατρίδα του. Το δένδρο του καφέ και η Δημοκρατία. Και όπως πίστευε με βαρύ κόστος και τα δύο έρχονται από το εξωτερικό.

Ο Νεσίν δεν ζει πια για να δει και να θαυμάσει το savoir vivre του Ερντογάν. Αν στη θέση του καφέ βάλουμε τον καναπέ της Ούρσουλα τότε μπορούμε να καταλάβουμε καλύτερα τη δυσανεξία του στη Δημοκρατία της Δύσης, στην ανοιχτή, ανεκτική, πολύχρωμη Κοινωνία της Ψηφιακής Εποχής.

Πριν από λίγο καιρό διάβασα κάτι που με εντυπωσίασε και το κράτησα στο μυαλό μου – Τι μπορεί να συνδέει τους πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης; Η απάντηση ήταν, μεταξύ άλλων, η πληθώρα των παραγωγών των Ευρωπαϊκών χωρών που προβάλλονται στη πλατφόρμα του Netflix, ο διαγωνισμός τραγουδιού της Eurovision, τα παιχνίδια του Champion League αλλά και η ρήση του Ουμπέρτο Έκο για το εργαλείο της μετάφρασης όπου οι ιδέες  περνούν από τη μία γλώσσα στην άλλη και γίνονται κτήμα των πολιτών. Μετά το “sofagate” ανάμεσα σε όλα εκείνα τα ενοποιητικά στοιχεία περιλαμβάνεται και ο καναπές της Ούρσουλα!