Είναι ο πληθυντικός. Το μήνυμα δεν κρύβεται στην παρέμβαση, αυτή καθ’ εαυτήν, έπειτα από μια πολυετή σιωπή. Ούτε σε μια  «υπερπατριωτική» ανάγνωση της ατζέντας των ελληνοτουρκικών ή στην ανάγκη να προστατευθεί μια ποικιλοτρόπως βαλλόμενη υστεροφημία. Αλλά στην κατακλείδα της απάντησης, μέσω της οποίας προβάλλεται μια συλλογικότητα που θα μπορούσε να έχει τον ίδιο ως καθοδηγητή: «Είναι πράγματι αληθές ότι έχουμε διαφορετικές αντιλήψεις με τον κ. Σημίτη και όσους συμμερίζονται τις απόψεις του. Για εμάς τα πράγματα είναι ξεκάθαρα.

Δεν διαπραγματευόμαστε εθνική κυριαρχία και δεν τη θέτουμε στην κρίση κανενός…». Η επιστροφή στον ενικό, στην τελευταία πρόταση των νέων διαπιστευτηρίων του Κώστα Καραμανλή, περισσότερο υποδηλώνει έναν ρόλο «μπροστάρη» σε κάποιο εθνικό προσκλητήριο, παρά μια συστολή μετά το προσωπικό «ξέσπασμα» εκτόνωσης. Και αποδέκτης δεν είναι μόνον ο Κώστας Σημίτης. Εδώ ο Κώστας Καραμανλής επέλεξε να είναι απολύτως σαφής. Το μήνυμα διαβιβάζεται και σε «όσους συμμερίζονται τις απόψεις του». Που προφανώς τέμνουν οριζόντια όλα τα κόμματα – βρίσκονται ακόμη και στην κυβέρνηση και στο Μέγαρο Μαξίμου.

Η απάντηση των 778 λέξεων δεν προετοιμάστηκε για να βρει μια θέση στο ιστορικό αρχείο της πρωθυπουργικής θητείας του Κώστα Καραμανλή. Ούτε στοχεύει να αναβιώσει τη σχεδόν 25ετή πολιτική διαμάχη με τον Κώστα Σημίτη. Μπορεί σήμερα να αντιμετωπίζει το Ελσίνκι περίπου ως πράξη εθνικής μειοδοσίας (ναι, αυτό επιχειρεί να πει πίσω από τις γραμμές της δικής του αντίδρασης), αλλά η στροφή στα εθνικά δείχνει όψιμη.

Οταν κονταροχτυπιόταν με τον Σημίτη, η μόνιμη επωδός ήταν πως είχε απέναντι τον «αρχιερέα της διαπλοκής». Στην πραγματικότητα, άλλωστε, τα εθνικά δεν βρίσκονταν ψηλά κατά τη δική του πενταετία – και αν δεν υπήρχε εκείνη η απειλή του βέτο για την ένταξη των Σκοπίων στο ΝΑΤΟ, το καλάθι θα ήταν απολύτως άδειο. Στα εθνικά επί των ημερών Καραμανλή κυριαρχούσε η δύναμη της αδράνειας – με αποκορύφωμα το ναυάγιο στο Κυπριακό. Ακόμη και στο Σκοπιανό, άλλωστε, τα πράγματα βάλτωσαν, η στάση στο Βουκουρέστι δεν προώθησε καμία λύση. Οσο για τα ελληνοτουρκικά, η πιο δυνατή στιγμή του ήταν η κουμπαριά με τον Ερντογάν.

Ο Καραμανλής δεν επιδιώκει έναν απολογισμό της δικής του θητείας. Πρόκειται περισσότερο για μια αποποίηση ευθυνών για το σκηνικό που έχει διαμορφωθεί τον τελευταίο χρόνο στα ελληνοτουρκικά. Κατ’ αυτόν, το Ελσίνκι ήταν μια «ήττα» στην οποία δεν υπήρχε κανένας λόγος εκείνος να επενδύσει και να βελτιώσει τα πράγματα, εκμεταλλευόμενος και την προσέγγιση με τον «κουμπάρο».

Την «ήττα», εξάλλου, διαλαλούν δημόσια και παρασκηνιακά τόσο ο Γιάννης Βαληνάκης όσο και ο Πέτρος Μολυβιάτης, που πιθανότατα έχουν τη δική τους συνεισφορά στην απάντηση Καραμανλή. Η ακινησία της προηγούμενης δεκαετίας στις διμερείς σχέσεις δεν ευθύνεται για όσα συμβαίνουν σήμερα. Οσο κι αν ο Καραμανλής το αμφισβητεί, ωστόσο, το Ελσίνκι έχει παραγάγει αποτελέσματα και θα μπορούσε να παραγάγει περισσότερα.

Υπήρξε η πιο καθοριστική παρέμβαση στο Κυπριακό μετά τον «Αττίλα», θωρακίζοντας με την ευρωπαϊκή ασπίδα την Κυπριακή Δημοκρατία. Οπως έθετε και καθαρό χρονοδιάγραμμα για να μπει ένα τέλος στην τρικυμία στο Αιγαίο, με βάση το διεθνές δίκαιο και μια ετυμηγορία της Χάγης – που από κάθε ελληνική κυβέρνηση μεταπολιτευτικά  είναι το ζητούμενο.

Την ώρα του απολογισμού είναι εξίσου σαφές ότι η θητεία Καραμανλή δεν θα κριθεί από τα εθνικά, αλλά από την Οικονομία. Τα δικά του ελλείμματα καθήλωσαν τη χώρα και την κοινωνία για μία και πλέον δεκαετία. Για το κεφάλαιο αυτό η απάντηση εκκρεμεί – εκτός κι αν αποφασίσει να ασχοληθεί διεξοδικά ο Κώστας Σημίτης στο επόμενο βιβλίο του. Οσο για τους εσωκομματικούς αποδέκτες της τελευταίας αντίδρασης, εκείνοι που βλέπουν ότι ο Καραμανλής δηλώνει επί της ουσίας «παρών», περιμένουν να δουν και τι θα συμβεί όταν έρθει η στιγμή που μπορεί να κλείσει και ο κύκλος του Κώστα Καραμανλή ως βουλευτή της Α’ Θεσσαλονίκης…

Headlines