Οι «μέτοικοι» των αεροδρομίων 

Τα μεγάλα αεροδρόμια είναι πια σαν μικρές πόλεις. Έχουν καταστήματα, ξενοδοχεία, παρέχουν υπηρεσίες.

Ως μικρές πόλεις, ωστόσο, έχουν μία ιδιαιτερότητα. Αν και υπό κανονικές συνθήκες πολύβουες τις περισσότερες ώρες της ημέρας, δεν έχουν μόνιμους κατοίκους. Θεωρητικά… 

Υπάρχουν ωστόσο ορισμένοι που έχουν καταλύσει σε ορισμένα από αυτά όχι για ημέρες ή εβδομάδες, αλλά για μήνες ή και χρόνια, για διάφορους λόγους και με διαφορετικές αφορμές. 

Συνέβη ακόμη και κατά τη διάρκεια της πανδημίας, όταν η κίνηση στα αεροδρόμια ήταν σαφώς περιορισμένη.

Για την ακρίβεια, ήταν ακριβώς εξαιτίας της αυτής της μείωσης στην κίνηση, που οι αρχές στο διεθνές αεροδρόμιο Ο’ Χερ του Σικάγο εντόπισαν προσφάτως τον 36χρονο Αντίτια Σινγκ. 

Οι «κυνηγημένοι» της πανδημίας 

Τον εντόπισαν τον Ιανουάριο, ενώ ζούσε ήδη τρεις μήνες στις εγκαταστάσεις του αεροδρομίου: ενδιάμεσο σταθμό σε ένα ταξίδι του, τον περασμένο Οκτώβριο, από το Λος Άντζελες προς την πατρίδα του, την Ινδία, το οποίο όμως δεν ολοκλήρωσε ποτέ γιατί, όπως ανέφερε, φοβόταν να μπει στην δεύτερη πολύωρη πτήση, λόγω της πανδημίας.  

Όλον αυτόν τον καιρό κοιμόταν στους τερματικούς σταθμούς, χρησιμοποιούσε τις κοινόχρηστες τουαλέτες και έτρωγε το φαγητό που του προσέφεραν τουρίστες. 

Τελικά, τον εντόπισαν υπάλληλοι του αεροδρομίου, όταν του ζήτησαν την ταυτότητά του. Έκτοτε, ο Αντίτια Σινγκ τέθηκε υπό ηλεκτρονική παρακολούθηση, ενώ σε βάρος του εκκρεμούν διάφορες κατηγορίες.

Εν μέσω πανδημίας, πλην με διαφορετική αφορμή, εκτυλίχθηκε και η ιστορία του Εσθονού Ρόμαν Τροφίμοφ, ο οποίος έγινε ακούσια ένας από τους μακροχρόνια «μέτοικους» ενός διεθνούς αεροδρομίου. 

Έφτασε στο αεροδρόμιο της Μανίλα με πτήση από την Μπανγκόκ στα τέλη του περυσινού Μαρτίου, όταν οι αρχές των Φιλιππίνων αποφάσισαν, στο πλαίσιο των προσπαθειών ανάσχεσης της εξάπλωσης του κοροναϊού, να σταματήσουν την έκδοση βίζας εισόδου. 

Το αποτέλεσμα ήταν ο Τροφίμοφ να περάσει πάνω από 100 ημέρες στο αεροδρόμιο της Μανίλα, μέχρι το προσωπικό της πρεσβείας της Εσθονίας να μπορέσει τελικά να τον στείλει πίσω στην πατρίδα του. 

Οι περιπτώσεις αυτές «φυσικά και δεν είναι οι μόνες», γράφει στον ιστότοπο The Conversation η Τζάνετ Μπεντνάρεκ, καθηγήτρια Ιστορίας στο πανεπιστήμιο του Ντέιτον. 

«Έχοντας μελετήσει επί είκοσι χρόνια την ιστορία των αεροδρομίων», αναφέρει, «έχω εμπειρία από πολλές ιστορίες ανθρώπων που κατάφεραν να μείνουν σε τερματικούς σταθμούς αεροδρομίων» για μεγάλο χρονικό διάστημα κι «όχι απαραίτητα αυτοβούλως». 

Ζώντας στο μεταίχμιο  

Για ορισμένους, εξηγεί, οι λόγοι είναι πολιτικοί. Ως χαρακτηριστική περίπτωση θυμίζει αυτή του Έντουαρντ Σνόουντεν, πρώην συνεργάτη της Υπηρεσίας Εθνικής Ασφάλειας (NSA) των ΗΠΑ, ο οποίος πέρασε περισσότερο από ένα μήνα σε ένα ρωσικό αεροδρόμιο, το 2013, πριν πάρει άσυλο από τη Μόσχα. 

Όμως, ο πιο διάσημος ακούσιος μακροχρόνιος «κάτοικος» αεροδρομίου ήταν ο Μεχράν Καρίμι Νασερί, υπενθυμίζει, η ιστορία του οποίου ενέπνευσε την ταινία «The Terminal» με τον Τομ Χανκς.

Ιρανός πρόσφυγας, ταξίδευε το 1988 με τελικό προορισμό την Αγγλία, μέσω Βελγίου και Γαλλίας. Ενώ βρίσκονταν όμως στο αεροδρόμιο Σαρλ ντε Γκολ του Παρισιού διαπίστωσε πως είχε χάσει τα χαρτιά του, που πιστοποιούσαν το καθεστώς του πρόσφυγα. Χωρίς αυτά, ήταν πρακτικά αδύνατο να συνεχίζει το ταξίδι. 

Έμεινε εκ των πραγμάτων εγκλωβισμένος στο γαλλικό αεροδρόμιο και η υπόθεσή του έγινε σύντομα ακανθώδες ζήτημα μεταξύ Γαλλίας, Αγγλίας και Βελγίου.

Ο Νασερί αρνήθηκε κάποια στιγμή την πρόταση του Παρισιού να διαμείνει εκεί.Κι έτσι, παρέμεινε 18 ολόκληρα χρόνια στο Σαρλ ντε Γκολ, απ’ όπου τελικά έφυγε το 2006, λόγω επιδείνωσης της κατάστασης της υγείας του και της ανάγκης νοσηλείας.

Στο μεσοδιάστημα, το 2004, είχε αρχίσει η «Οδύσσεια» του Σαντζάι Σαχ από την Κένυα. Κάτοχος βρετανικού διαβατηρίου ως αλλοδαπός πολίτης χώρας της Κοινοπολιτείας, ταξίδεψε τον Μάιο εκείνης της χρονιάς στην Αγγλία. 

Οι μεταναστευτικές αρχές ωστόσο του αρνήθηκαν την είσοδο στη χώρα, καθώς διαπίστωσαν ότι στόχος του ήταν η μόνιμη παραμονή.

Ο Σαχ στάλθηκε πίσω στην Κένυα. Φοβήθηκε όμως να φύγει από το αεροδρόμιο του Ναϊρόμπι, καθώς είχε ήδη εγκαταλείψει την κενυατική υποκοόητά του. Έμεινε εκεί επί ένα χρόνο, μέχρι οι Βρετανοί να του δώσουν πλήρη υπηκοότητα.

Καταφύγιο αστέγων 

Κατά διαστήματα, τα μεγάλα αεροδρόμια στις ΗΠΑ και στην Ευρώπη απέκτησαν και συνεχίζουν να αποκτούν εκούσιους κατοίκους, λειτουργώντας ανεπίσημα ως καταφύγια αστέγων.

Ειδικά στις ΗΠΑ, το πρόβλημα ήταν πιο οξύ κατά τη δεκαετία του ‘80. Ωστόσο, συνεχίζεται και στον 21ο αιώνα, με την πανδημία μοιραία να εντείνει τις ανησυχίες των αρχών για την δημόσια υγεία, παρατηρεί η Τζάνετ Μπεντνάρεκ.

Σε πολλά αεροδρόμια οι αρμόδιοι προσφέρουν βοήθεια σε αυτές τις ομάδες. «Είναι πάντως σαφές», παρατηρεί, «ότι θα προτιμούσαν μια λύση, όπου τα αεροδρόμια δεν θα λειτουργούν πλέον και ως άτυπα καταφύγια αστέγων».