ΗΠΑ-Ισραήλ στέλνουν μήνυμα στην Τεχεράνη: Ή συμβιβάζεστε ή σας γονατίζουμε!

Δεν χρειαζόταν να κάνει δηλώσεις ο υπουργός Εξωτερικών του Ιράν για να στρέψουν όλοι το βλέμμα τους προς το Ισραήλ, αναζητώντας τους υπεύθυνους για το νέο πλήγμα που δέχθηκε τη Κυριακή η «καρδιά» των πυρηνικών εγκαταστάσεων της χώρας στη Νατάνζ, στην έρημο του Ισφαχάν.

Από τις πρώτες κιόλας ώρες, άλλωστε, το κρατικό ραδιόφωνο του Ισραήλ έκανε λόγο για εμπλοκή της Μοσάντ στις εκρήξεις οι οποίες προκάλεσαν μερικό μπλακ άουτ στο ηλεκτρικό σύστημα των εγκαταστάσεων, οι συνέπειες του οποίου είναι μέχρι στιγμής απροσδιόριστες – αν και σίγουρα θα είναι σοβαρές.

Η επίσημη σιωπή της κυβέρνησης του Ισραήλ, όπως άλλωστε και των Ηνωμένων Πολιτειών – όλως τυχαίως, την ίδια ημέρα βρισκόταν στην Ιερουσαλήμ για επίσημη επίσκεψη ο Αμερικανός υπουργός Άμυνας, Λόιντ Όστιν… – δεν λέει απολύτως τίποτα στην συγκεκριμένη περίπτωση. Άλλωστε, όπως είναι γνωστό, υπάρχουν πράγματα που γίνονται και δεν λέγονται, όπως και άλλα που λέγονται και δεν γίνονται.

Η πρώτη κατηγορία αποτελεί μία από τις… ειδικότητες του Ισραήλ, το οποίο συχνά χτυπά χωρίς να ανακοινώνει, να επιβεβαιώνει ή να διαψεύδει οτιδήποτε. Η δε Τεχεράνη θα ήθελε πολύ να αποδείξει ότι δεν συγκαταλέγεται στη δεύτερη και ότι είναι σε θέση να προχωρήσει στα αντίποινα με τα οποία απειλεί τους εχθρούς του – κάτι που έκανε στις δηλώσεις του και ο Τζαβάντ Ζαρίφ.

Αλλεπάλληλα πλήγματα κατά Ιράν

Είναι γεγονός, ωστόσο, ότι στο «ισοζύγιο» των πληγμάτων το Ιράν εμφανίζεται να είναι καθαρά χαμένο, τουλάχιστον για την ώρα, καθώς έχει δεχθεί πολλά και ισχυρότατα, τόσο σε επίπεδο ουσίας όσο και συμβολικά, χωρίς να κατορθώσει κάτι ισοδύναμο.

Την περασμένη εβδομάδα, για του λόγου το αληθές, επλήγη με μαγνητικές νάρκες ένα ιρανικό πλοίο που βρισκόταν εδώ και καιρό στην Ερυθρά Θάλασσα, ανοιχτά της Υεμένης και θεωρούνταν επιχειρησιακό κέντρο των Φρουρών της Επανάστασης, που συνδράμουν τους αντάρτες Χούθι. Και αυτή η επίθεση αποδόθηκε στο Ισραήλ – οι New York Times επικαλέστηκαν και δηλώσεις Αμερικανού αξιωματούχου ότι η Ουάσιγκτον ήταν ενήμερη – έστω κι αν αυτό πάλι δεν αντέδρασε.

Περίπου πέντε μήνες νωρίτερα, τον Νοέμβριο του 2020, είχε δολοφονηθεί στην Τεχεράνη ο κορυφαίος πυρηνικός επιστήμονας του Ιράν, ο Μοσέν Φακριζαντέχ, ο οποίος θεωρούνταν ο «εγκέφαλος» του προγράμματος αναβάθμισης των εγκαταστάσεων της χώρας (και της Νατάνζ) και αναβάθμισης της διαδικασίας εμπλουτισμού ουρανίου τις τελευταίες δύο δεκαετίες. Οργανωτές και εκτελεστές του σχεδίου θεωρήθηκαν από την πρώτη στιγμή οι Ισραηλινοί – χωρίς και πάλι να υπάρξει διάψευση ή επιβεβαίωση από πλευρά τους.

Τον Ιούλιο του ίδιου έτους, είχε ξεσπάσει φωτιά στις εγκαταστάσεις της Νατάνζ, κάτι που η Τεχεράνη απέδωσε σε σαμποτάζ εκ μέρους των δύο γνωστών εχθρών του – κάτι που προκάλεσε σοβαρά προβλήματα στη λειτουργία των φυγοκεντριστών.

Τον Ιανουάριο του 2020, όπως είναι γνωστό, Αμερικανοί και Ισραηλινοί είχαν καταφέρει να βάλουν από τη μέση τον διοικητή της δύναμης-ελίτ των Φρουρών της Επανάστασης και έναν από τους αξιωματούχους με τη μεγαλύτερη επιρροή και το μεγαλύτερο κύρος στο Ιράν: Τον Κασέμ Σουλεϊμανί, ο οποίος σκοτώθηκε όταν πύραυλος έπληξε το αυτοκίνητό του στο αεροδρόμιο της Βαγδάτης.

Αλλά και στο δεύτερο μισό της δεκαετίας του 2000, οι εγκαταστάσεις της Νατάνζ είχαν δεχθεί αλλεπάλληλες κυβερνο-επιθέσεις, μέσω του ιού Stuxnet, που είχαν αναπτύξει από κοινού Αμερικανοί και Ισραηλινοί – με τους Ιρανούς να ανακαλύπτουν τι είχε συμβεί μόλις το 2010. Όλο αυτό το διάστημα δε, έχουν χάσει τη ζωή τους «μυστηριωδώς» μια σειρά επιστήμονες με άμεση εμπλοκή στο πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν.

«Παζάρι» για τη συμφωνία του 2015

Όλα αυτά δείχνουν πως στην πράξη, οι εγκαταστάσεις και οι αξιωματούχοι του Ιράν είναι ευάλωτοι ανά πάσα στιγμή, όσο καλά κι αν προφυλάσσονται. Κι αυτό τη στιγμή που η Τεχεράνη, ευρισκόμενη σε μειονεκτική θέση από άποψη τεχνολογικών και στρατιωτικών δυνατοτήτων, ποντάρει κυρίως στους συμμάχους και προστατευόμενούς της στην περιοχή – τη Χεζπολάχ του Λιβάνου, τους Χούθι της Υεμένης, τις σιϊτικές οργανώσεις και τις παραστρατιωτικές ομάδες του Ιράκ, το καθεστώς του Άσαντ στη Συρία.

Όλα όσα συμβαίνουν, λοιπόν, ισοδυναμούν με ένα μήνυμα που στέλνεται σε… δόσεις προς την Τεχεράνη και δείχνει να γίνεται πιο σαφές τώρα, σε μια στιγμή που οι διαπραγματεύσεις για την αναβίωση της συμφωνίας του 2015 προχωρούν. Με άλλα λόγια: Οι ΗΠΑ του Μπάιντεν – και, δι’ αυτών, το Ισραήλ –  ξεκαθαρίζουν προς την ηγεσία του Ιράν ότι εάν δεν συζητήσει σοβαρά και δεν δεχθεί τους όρους που του τίθενται, έχουν τη δυνατότητα να του καταφέρουν συντριπτικό πλήγμα. Και μάλιστα, χωρίς να του κηρύξουν «συμβατικό» πόλεμο.

Η δε ΕΕ, που θεωρητικά είναι πιο διαλλακτική, αποδείχθηκε ότι δεν μπορεί να ανταγωνιστεί τους Αμερικανούς, όταν αυτοί αποφασίσουν να σκληρύνουν τη στάση τους. Όσο για τη Ρωσία και την Κίνα, είναι αμφίβολο το μέχρι πού θα φτάσουν για να στηρίξουν το Ιράν – ειδικά η πρώτη, που διατηρεί ιδιαίτερους δεσμούς με το Ισραήλ και προσωπικά με τον Νετανιάχου.

Προφανώς, Μόσχα και Πεκίνο θέλουν την Τεχεράνη με το μέρος τους. Θα υπολογίζουν όμως σε κάθε τους ενέργεια το κόστος και την ωφέλεια, ενώ θα προσπαθούν να ξεκαθαρίσουν στην ηγεσία του Ιράν ότι θα κάθεται στη… δεύτερη θέση.