E.E., πανδημία και οργανωμένο έγκλημα: Μία σύγχρονη «Λερναία Ύδρα»

Ως «άνευ προηγουμένου απειλή για την Ε.Ε. και τους πολίτες της» αξιολογεί το οργανωμένο έγκλημα η τετραετής και άρτι δημοσιευθείσα έκθεση της Europol, εν μέσω πανδημίας.

Γνωστή ως SOCTA, υπογραμμίζει ότι το λαθρεμπόριο ναρκωτικών παραμένει η μεγαλύτερη εγκληματική «επιχείρηση» στην Ευρώπη, με σχεδόν το 40% των καταγεγραμμένων εν ενεργεία εγκληματικών δικτύων στην Ε.Ε. να εμπλέκονται σε αυτό.

Έτερα κύρια πεδία δράσης τους, αναφέρει, είναι η διακίνηση και εκμετάλλευση ανθρώπων, και δη μεταναστών, οι ηλεκτρονικές απάτες, οι κομπίνες μέσω ακινήτων, το ξέπλυμα βρόμικου χρήματος, ύψους δισεκατομμυρίων ευρώ ετησίως (σε βάθος και εύρος που υποεκτιμήθηκε, όπως επισημαίνεται, από τις ευρωπαϊκές αρχές), ενώ η πρόσβασή τους στο κοινό ολοένα και διευρύνεται, χάρη τις κρυπτογραφημένες επικοινωνίες και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Τουλάχιστον το 80% των εγκληματικών δικτύων, τονίζει η έκθεση, χρησιμοποιούν ως «βιτρίνα» νόμιμες επιχειρήσεις, χρησιμοποιώντας τα «παράθυρα» του νόμου.

Τουλάχιστον τα 2/3 εκμεταλλεύονται σε μόνιμη βάση και στο έπακρο τη διαφθορά, διαβρώνοντας σταδιακά επιχειρήσεις, κρατικές υπηρεσίες, πολιτικούς και δικαστές και, τελικά, το κράτος δικαίου.

Βασικό χαρακτηριστικό του οργανωμένου εγκλήματος, εν τω μεταξύ, τονίζει η SOCTA 2021, παραμένει η ικανότητα των μελών του να προσαρμόζονται και να κεφαλαιοποιούν τις αλλαγές των συνθηκών, κυρίως εν μέσω πανδημίας.

Όχι τυχαία, η απότομη μετάβαση στην τηλεργασία «έκανε πολλά εταιρικά δίκτυα πιο ευάλωτα στις κυβερνοεπιθέσεις», υπογραμμίζει.

Αύξηση σημείωσε και η διαδικτυακή κακοποίηση παιδιών, σε πραγματικό χρόνο.

Τα δύσκολα έπονται…

Η ύφεση που αναμένεται να πλήξει μετά την πανδημία την Ευρώπη -προειδοποιεί η Europol- εκτιμάται ότι θα δημιουργήσει ακόμη πιο πρόσφορο έδαφος για το οργανωμένο έγκλημα, ώστε να διεισδύσει σε νόμιμες επιχειρήσεις και να «στρατολογήσει» ειδικούς, σε διάφορους τομείς, εν μέσω ανεργίας.

«Επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται σε κλάδους, οι οποίοι υφίστανται ιδιαίτερα αρνητικές οικονομικές πιέσεις, όπως στον τομέα φιλοξενίας, εστίασης και τουρισμού, καθίστανται πιο ευάλωτες σε εγκληματική διείσδυση», υπογραμμίζει η SOCTA.

Επίσης αναμένεται «οι εγκληματίες να επιχειρήσουν να εντείνουν το ξέπλυμα χρήματος μέσω αδρανών εταιρειών», προσθέτει, «να εξαγοράσουν επιχειρήσεις που έχουν πρόβλημα ρευστότητας ή να επενδύουν σε ακίνητα στον κατασκευαστικό τομέα».

Επίσης, η «αυξημένη πίεση» σε τράπεζες θα μπορούσε να οδηγήσει σε πλημμελείς ελέγχους ως προς το οικονομικό έγκλημα, αναφέρεται στην έκθεση της Europol.

Οι συντάκτες της δεν αποκλείουν το ενδεχόμενο επιχειρήσεις ή ακόμη και τοπικές αρχές σε οικονομική στενότητα να κάνουν τα στραβά μάτια σε παράνομες πρακτικές, π.χ. ως προς τη διαχείριση αποβλήτων. Κάτι που, ειδικά μεσούσης της πανδημίας, μπορεί να εξελιχθεί σε μείζονα κίνδυνο για τη δημόσια υγεία.

Παράλληλα, «η πανδημία της Covid-19 λειτούργησε ως καταλύτης στην εμφάνιση νέων μορφών ηλεκτρονικής απάτης», παρατηρεί η SOCTA, δεδομένης και της αύξησης στην κίνηση του διαδικτυακού λιανεμπορίου και του παραεμπορίου προϊόντων υγειονομικού ενδιαφέροντος, ακόμη και υποτιθέμενων εμβολίων.

Παρ’ όλα αυτά, «πάνω από το 98% των εσόδων του εγκλήματος [παραμένουν] στα χέρια εγκληματιών», τονίζει η Europol, απευθύνοντας έκκληση για αυστηρότερο νομικό πλαίσιο και θαρραλέες μεταρρυθμίσεις.

Τρεις υποθέσεις με ελληνική «ουρά»

Στην τετραετή έκθεση SOCTA μνημονεύονται τρεις υποθέσεις με ελληνική εμπλοκή.

Μία τον Δεκέμβριο του 2019, που -κατόπιν συντονισμού των αρχών επιβολής του νόμου επτά ευρωπαϊκών χωρών- οδήγησε στην εξάρθρωση του δεύτερου μεγαλύτερου κυκλώματος διακίνησης πλαστών ευρώ στο dark web.

Μια δεύτερη τον Σεπτέμβριο του 2020, με την εξάρθρωση δικτύου διακίνησης προϊόντων «μαϊμού», μεταξύ αυτών 27 εκατομμυρίων μασκών και ιατρικού εξοπλισμού, χωρίς πιστοποίηση.

Και μία τον Οκτώβριο το 2020, με την εξάρθρωση κυκλώματος πλαστογράφησης κρατικών εγγράφων και διάθεσής τους σε παράτυπους μετανάστες από τη Βόρεια Αφρική.