Μετρό Θεσσαλονίκης το 2023 και χωρίς τη «Βενιζέλου» – Τι απαντούν οι αρχαιολόγοι

Επανήλθε στο προσκήνιο η αντιπαράθεση για τις αρχαιότητες στο Σταθμό Βενιζέλου του υπό κατασκευή Μετρό Θεσσαλονίκης.

Αφορμή τα όσα δήλωσε ο πρόεδρος της Αττικό Μετρό Α.Ε. κ. Ν. Ταχιάος στη διαδικτυακή ημερίδα Prodexpo North. Και αυτό γιατί ο κ. Ταχιάος ανακοίνωσε ουσιαστικά ο σχεδιασμός είναι για λειτουργία του Μετρό χωρίς να έχει παραδοθεί σε λειτουργία ο Σταθμός «Βενιζέλου».

«Έχουμε μπει στην τελική ευθεία για το μετρό, η πανδημία μας δυσκόλεψε αλλά καμία από τις καθυστερήσεις που προκλήθηκαν δεν αλλάζει το χρονοδιάγραμμα του έργου. Οι εργασίες του Άκτωρα έχουν σχεδόν ολοκληρωθεί, παραμένει πάντα η εκκρεμότητα του σταθμού της Βενιζέλου, αλλά ο στόχος για παράδοση του 2023 παραμένει ορατός, τότε θα έχουμε ένα λειτουργικό μετρό στην πόλη», είπε ο κ. Ταχιάος, για να συμπληρώσει: «Από την στιγμή που θα έχουμε απόφαση για τον σταθμό Βενιζέλου δεν θα χρειαστεί πολύς χρόνος για την ολοκλήρωση των έργων. Μέσα σε περίπου έναν χρόνο και κάτι, εφόσον έχει τελειώσει η απόσπαση και η ανασκαφή είναι ρεαλιστικό να κατασκευαστεί ο σταθμός μέχρι και το επίπεδο των αποβαθρών. Το μετρό θα μπορεί να λειτουργεί και παράλληλα θα συνεχίζονται οι εργασίες για τα τελειώματα στη “Βενιζέλου”.»

Υπενθυμίζουμε ότι ένας από τους βασικούς λόγους που είχε επικαλεστεί η Αττικό Μετρό Α.Ε. για να προωθηθεί η λύση της απόσπασης και επανατοποθέτησης αντί της διατήρησης των αρχαιοτήτων κατά χώρα ήταν ότι δεν ήταν δυνατό να λειτουργήσει το Μετρό χωρίς την ολοκλήρωση του Σταθμού Βενιζέλου, ενώ οι αρχαιολόγοι υποστήριζαν ότι είναι εφικτό να λειτουργεί το Μετρό και παράλληλα να συνεχίζονται οι εργασίες στον συγκεκριμένο Σταθμό χωρίς απόσπαση των αρχαιοτήτων.

Γι’ αυτόν τον λόγο και σε ανακοίνωσή του ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων υποστηρίζει ότι «η Αττικό Μετρό σχεδιάζει να παραδώσει το έργο που ίδια ονόμαζε “κολοβό” χωρίς τον Σταθμό Βενιζέλου, αφού θα έχει “θυσιάσει” τις μοναδικές αρχαιότητες στο βωμό οικονομικών και πολιτικών σκοπιμοτήτων.

Υπενθυμίζουμε ότι εναντίον της απόφασης για απόσπαση και επανατοποθέτηση των αρχαιοτήτων έχει υπάρξει προσφυγή στο Συμβούλιο της Επικρατείας

Αναλυτικά η ανακοίνωση του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων έχει ως εξής:

«Οι αρχαιότητες του Σταθμού Βενιζέλου/Μετρό Θεσσαλονίκης στις συμπληγάδες πολιτικών και οικονομικών σκοπιμοτήτων;

Το φθινόπωρο του 2019 η Αττικό Μετρό επέλεξε να αλλάξει την δρομολογημένη κατασκευή του Σταθμού Βενιζέλου του Μετρό Θεσσαλονίκης με κατά χώραν διατήρηση των αρχαιοτήτων, προβάλλοντας το επιχείρημα ότι μόνο με αυτόν τον τρόπο αυτό οι 13 σταθμοί της κεντρικής γραμμής του Μετρό Θεσσαλονίκης θα παραδοθούν στο κοινό τον Απρίλιο 2023.

Βρισκόμαστε ακριβώς δύο χρόνια πριν από την ημερομηνία «παράδοσης» του έργου  και είναι πλέον αυταπόδεικτο ότι τα χρονοδιαγράμματα της Αττικό Μετρό ήταν και είναι εικονικά και η επιχειρηματολογία της προσχηματική. Οι αρχαιότητες χρησιμοποιούνται  για να συγκαλυφθούν τα μεγάλα οικονομικά συμφέροντα που διακυβεύονται στο έργο. Η Ανάδοχος Εταιρεία του έργου εδώ και μήνες βρίσκεται στο μέσον μιας εταιρικής κρίσης. Οι παρατάσεις, οι αλλαγές στα χρονοδιαγράμματα και οι αποζημιώσεις υπήρξαν εξαρχής ο επιδιωκόμενος στόχος των μεθοδεύσεων.

Η δυνατότητα κατασκευής του Σταθμού Βενιζέλου με την εγκεκριμένη Μελέτη που προβλέπει την κατά χώραν διατήρηση του μοναδικού μνημειακού αστικού πυρήνα της βυζαντινής Θεσσαλονίκης έχει παρουσιαστεί δημόσια, έχει εξεταστεί από τους πλέον ειδικούς επιστήμονες του τεχνικού κόσμου της χώρας και δεν χωρεί πλέον αμφιβολία περί της εφικτότητάς της. Τα περί του αντιθέτου επιχειρήματα μόνο ως «προφάσεις εν αμαρτίαις» μπορούν να εκληφθούν.

Οι υπεύθυνοι των αλλαγών στον σχεδιασμό του έργου έχουν εκτροχιάσει εντελώς το χρονοδιάγραμμα του συνόλου του έργου. Σήμερα οι ίδιοι «ανακαλύπτουν» ότι η τμηματική παράδοση είναι η μόνη ρεαλιστική λύση; Για ποιο λόγο άλλαξαν τον σχεδιασμό εξαρχής; Για ποιο λόγο επιμένουν να αποσπαστούν οι αρχαιότητες;

Η Αττικό Μετρό σχεδιάζει να παραδώσει το έργο που η ίδια ονόμαζε «κολοβό», χωρίς τον Σταθμό Βενιζέλου, αφού θα έχει «θυσιάσει» τις μοναδικές αρχαιότητες στο βωμό οικονομικών και πολιτικών σκοπιμοτήτων! Αυτό δεν πρέπει να συμβεί!

Ακόμη και αυτή τη στιγμή μπορεί να ληφθεί η γενναία απόφαση να παραμείνουν οι αρχαιότητες στη θέση τους, να παραδοθούν οι υπόλοιποι σταθμοί, να λειτουργήσει το Μετρό και να συνεχιστεί η κατασκευή του Σταθμού Βενιζέλου σύμφωνα με την εγκεκριμένη και νόμιμη τεχνική λύση που προβλέπει την κατά χώραν διατήρηση του μνημειακού συνόλου.

Αυτός είναι ο μόνος τρόπος να λειτουργήσει το Μετρό στη Θεσσαλονίκη μέχρι το 2023, να σταματήσει κάθε περαιτέρω καθυστέρηση και να σταματήσει ο διεθνής διασυρμός της χώρας για τον τρόπο διαχείρισης του μοναδικού μνημειακού τοποσήμου της πόλης.

Για να μην υπάρχει καμία αμφιβολία πλέον για το ζήτημα της τεχνικής λύσης, δημοσιοποιούμε τις τεχνικές εκθέσεις ειδικών εμπειρογνωμώνων, όπως προσκομίστηκαν στο ΣτΕ. Θυμίζουμε ότι ούτε το ΥΠΠΟΑ ούτε η Αττικό Μετρό προσκόμισαν οποιαδήποτε Τεχνική Έκθεση ανεξάρτητου εμπειρογνώμονα που να τεκμηριώνει ότι η τεχνική λύση της ΟΤΜ ΑΤΕ για την κατασκευή του Σταθμού Βενιζέλου με την κατά χώραν διατήρηση των αρχαιοτήτων δεν είναι εφικτή.

Ο πλήρης φάκελος εδώ: https://drive.google.com/drive/folders/15BitHjTxELRtx_mJZW2d2VLTZjl9VE2H

1. Παρουσίαση της Οριστικής Μελέτης Κατασκευής του Σταθμού Βενιζέλου με κατά χώραν διατήρηση των αρχαιοτήτων από τον ίδιο τον μελετητή και πρόεδρο του Ομίλου Τεχνικών Μελετών (ΟΤΜ ΑΤΕ) κ. Παναγιώτη Βέττα κατά την εκδήλωση του Τμήματος Πολιτικών Μηχανικών του ΑΠΘ που έλαβε χώρα την 24/02/2020 (σχέδια και απομαγνητοφώνηση).
2. Τεχνική Γνωμάτευση για την Εφικτότητα της Μεθοδολογίας Κατασκευής του Σταθμού Βενιζέλου με «κατά χώραν» διατήρηση των αρχαιοτήτων κατά την Οριστική Μελέτη Επιπέδου 2 (ΟΜ2) με τίτλο «Εκσκαφή και Προσωρινή Υποστύλωση του Κεντρικού Υπογείου Τμήματος του Σταθμού» που υποβλήθηκε στην ΑΤΤΙΚΟ ΜΕΤΡΟ ΑΕ στις 22/7/2019, συνταγμένη από τον κ. Μιχάλη Ι. Καββαδά, καθηγητή Γεωτεχνικής της Σχολής Πολιτικών Μηχανικών του ΕΜΠολυτεχνείου, και επιβλέποντα της κατασκευής του Σταθμού «Μοναστηράκι» στην Αθήνα.
3. Τεχνική Έκθεση για την εφικτότητα της μεθόδου κατασκευής του Σταθμού Βενιζέλου με τη μέθοδο υπόγειας εκσκαφής σύμφωνα με την Μελέτη ΟΤΜ-ΑΤΕ, συνταγμένη από τον κ. Χρήστο Σκάρλο, πολιτικό μηχανικό ΕΜΠ με πτυχίο Γ΄ τάξης στην κατηγορία 08 Στατικές Μελέτες.
4. Τεχνική Έκθεση για την πρόοδο των έργων του Μετρό Θεσσαλονίκης με την κατασκευή του Σταθμού Βενιζέλου με τα αρχαία αμετακίνητα (2016-2019), συνταγμένη από τον κ. Γιάννη Α. Μυλόπουλο, καθηγητή στο Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών / Πολυτεχνική Σχολή ΑΠΘ, τ. Πρόεδρο της Αττικό Μετρό ΑΕ (3/2016 – 9/2019)
5. «Τεχνική Έκθεση για τη Διακινδύνευση της αυθεντικότητας και της ακεραιότητας σημαντικών αρχαιοτήτων που βρέθηκαν στον Σταθμό Βενιζέλου Μητροπολιτικού Θεσσαλονίκης», του κ. Αλκιβιάδη Πρέπη, τ. Καθηγητή Ιστορίας Αρχιτεκτονικής και Αποκατάστασης – Επανάχρησης Μνημείων και Ιστορικών Συνόλων στο Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών της Πολυτεχνικής Σχολής του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης, Μέλους του Διεθνούς Σώματος Εμπειρογνωμόνων για τα Μνημεία της Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO και Εμπειρογνώμονα του Συμβουλίου της Ευρώπης σε μελέτες τεκμηρίωσης, προστασίας, ανάδειξης και διαχείρισης μνημείων της βαλκανικής πολιτιστικής κληρονομιάς.

Μπορείτε επίσης να δείτε τις παρουσιάσεις στην σχετική εκδήλωση εδώ: http://sea.org.gr/details.php?id=1164»