Δένδιας – Τσαβούσογλου : Άναψαν τα αίματα και οι κοινές δηλώσεις μετατράπηκαν σε μπρα ντε φερ

Με τη συνάντηση Δένδια – Τσαβούσογλου να πραγματοποιείται σε μια κρίσιμη στιγμή με την Τουρκία να εφαρμόζει την προσφιλή τακτική της, αυτή του καρότου και του μαστίγιου, και το γεωπολιτικό παιχνίδι να έχει περάσει σε δύσκολη πίστα, κανείς δεν περίμενε η τυπική συνέντευξη Τύπου που ακολουθεί μετά από τέτοιες συζητήσεις να πάρει τέτοια τροπή και να μετατραπεί σε ένα δύσκολο μπρα ντε φερ μεταξύ των δύο αντρών.

Το φυτίλι άναψαν δυο τρεις επισημάνσεις του Νίκου Δένδια για την τουρκική προκλητικότητα και τον απαράβατο όρο που θέτει η Ελλάδα για αλλαγή συμπεριφοράς της Τουρκίας προκειμένου να κάτσει στο τραπέζι του διαλόγου, η αναφορά του στη μουσουλμανική μειονότητα, η καταδίκη του στη στάση της Τουρκίας αναφορικά με το δικαίωμα της Ελλάδας για επέκταση των χωρικών υδάτων, η σημείωση του για το «παράνομο τουρκολυβικό σύμφωνο», η έκκλησή του για αλλαγή της τουρκικής στάσης στο μεταναστευτικό-προσφυγικό, αλλά και για σεβασμό του πολιτιστικού μνημείου της Αγίας Σοφίας και φυσικά η διάχυτη «απειλή» στην ομιλία του ότι επίκειται κυρώσεις από την ΕΕ αν η Τουρκία δεν σεβαστεί την Ελλάδα και την Κύπρο.

Τι και αν όλα αυτά ειπώθηκαν σε ήπιο τόνο, όπως επιβάλουν οι καλοί τρόποι της διπλωματίας, τι και αν συχνά πυκνά ακουγόταν το «αγαπητέ μου Μεβλούτ», τι και αν η ομιλία του Έλληνα υπουργού Εξωτερικών έκλεισε με ευχαριστίες προς τον πρόεδρο Ερντογάν για τη συνάντηση και τη φιλοξενία και πρόσκληση προς τον Μεβλούτ Τσαβούσογλου να επισκεφθεί την Ελλάδα.

Ο Τσαβούσογλου είχε ήδη κοκκινίσει και σε μια πρωτοφανή για τέτοιες κοινές συνεντεύξεις Τύπου κίνηση πήρε τον λόγο για δεύτερη φορά για να ζητήσει τα ρέστα για τις προκλητικές δηλώσεις ενάντια στην Τουρκία.

Ο Νίκος Δένδιας σαν έτοιμος από καιρό όχι μόνο δεν έχασε την ψυχραιμία του αλλά σήκωσε το γάντι και για πολλούς ήταν ο νικητής του άτυπου αυτού ντιμπέιτ. Το σχόλιο των κυβερνητικών πηγών ότι είχε ρητή εντολή από τον πρωθυπουργό να απαντήσει αν δεχθεί την οποιαδήποτε πρόκληση, αν είναι όντως αλήθεια και όχι μετά Χριστόν προφητεία για να δρέψουν τους καρπούς της επιτυχίας, δημιουργεί μια ελπίδα ότι πλεόν η Αθήνα διαβάζει καλύτερα την τουρκική στρατηγική και ξέρει να αντιμετωπίσει τους ελιγμούς και τους αιφνιδιασμούς της.

«Τούρκος» έγινε… ο Τσαβούσογλου

Παίρνοντας τον λόγο για δεύτερη φορά, αιφνιδιάζοντας τους πάντες, και προκαλώντας όλους να δυναμώσουν τη φωνή της τηλεόρασης, ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου τόνισε: «Εγώ δεν έκανα καμία προκλητική δήλωση εναντίον της Ελλάδος στην ομιλία μου, όμως ο αξιότιμος ομόλογος μου έκανε προκλητικές δηλώσεις.»

» Εμείς δεν μπορούμε να αποδεχθούμε τέτοιες δηλώσεις. Είπατε ότι η Τουρκία παραβιάζει δικαιώματα της Ελλάδας στο Αιγαίο, αυτό δεν μπορούμε να το αποδεχθούμε. Είναι ένα θέμα που συζητούμε μεταξύ μας. Αν το θέσετε όμως ενώπιον του Τύπου, τότε είμαι υποχρεωμένος να απαντήσω.»

Το δεύτερο ζήτημα που όπως φαίνεται ενόχλησε σφόδρα τον Τσαβούσογλου ήταν προφανώς το ζήτημα της μειονότητας. «Όσο για τα μειονοτικά θέματα εμείς αποδεχόμαστε ως Έλληνες ορθόδοξους («Ρωμιούς ορθοδόξους») τη μειονοτική κοινότητα της Πόλης. Εσείς όμως δεν μπορείτε να μην αποδεχεστε αυτούς που δηλώνουν Τούρκους πολίτες. Αυτό είναι καταπίεση και καταπάτηση βασικών ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Εάν οι άνθρωποι αυτοί δηλώνουν ότι είναι τουρκικής καταγωγής δηλώνουν αυτό που αισθάνονται και πρέπει να γίνει σεβαστό. Δεν μπορεί το δικαίωμα τους αυτό να καταπατάται στο όνομα κάποιας συμφωνίας ή σύμβασης.»

Φυσικα ο κ. Τσαβούσογλου επέπληξε τον έλληνα ομόλογό του και για όσα ανέφερε για το ζήτημα του Αιγαίου, της Ανατολικής Μεσογείου και των χωρικων υδάτων. «Ως προς το θέμα της προσφυγής στη Χάγη είναι ένας δικαστικός μηχανισμός ο οποίος λέει ότι εσείς πρέπει να διευθετήσετε το θέμα του Αιγαίου και των θαλασσιων ζωνών. Το τι λέει η Κομισιόν επί του θέματος δεν αφορά το Διεθνές Δίκαιο και το διεθνές δικαστηριο».

Προσβολή διάβασε ο τουρκος ΥΠΕΞ και στην αναφορά του κ. Δένδια για εργαλειοποίηση του προσφυγικού από την Τουρκία και έκκληση για αλλαγή στάσης.

«Εμείς δεν βγήκαμε στο Τύπο να κατηγορήσουμε την Ελλάδα για pushbacks 80.000 ανθρωπίνων ψυχών. Εμείς προσπαθούμε να εκπέμψουμε θετικό μήνυμα. Θέλουμε να είμαστε σε απευθείας συνομιλία και διασύνδεση για να μην προσφεύγουμε σε τρίτους για να λύσουμε τα ζητήματα μας.»

«Είμαστε έτοιμοι να προχωρήσουμε σε κάθε είδους προσπάθεια και αν εσείς εκφράζεται τέτοιες προκλητικές κατηγορίες, είμαι υποχρεωμένος να σας απαντήσω» είπε τέλος ο κ. Τσαβούσογλου προκειμένου να δικαιολογήσει την πρωτόγνωρη κίνησή του να δευτερολογήσει.

Δεν αφήνει τίποτα να πέσει κάτω ο Δένδιας

Άμεση ήταν η αντίδραση του Έλληνα υπουργού Εξωτερικών, που ζήτησε αμέσως τον λόγο. Μάλιστα στο βίντεο ακούγεται ένα «όχι με συγχωρείτε» από τον Νίκο Δένδια, το οποίο προφανώς απευθύνει στον διοργανωτή της κοινής συνέντευξης Τύπου που θεώρησε ότι μετά την δευτερολογία του Τσαβούσογλου η συνέντευξη θα τελείωνε.

Ο Τούρκος ΥΠΕΞ κάνει θετικό νεύμα και δίνει στον Έλληνα υπουργό Εξωτερικών τον λόγο και τη δυνατότητα να απαντήσει, κίνηση την οποία ο Νίκος Δένδιας αναγνώρισε και τον ευχαρίστησε για αυτό αμέσως μόλις πήρε το λόγο.

Σε ήρεμο τόνο, χωρίς να ξεχνά στιγμή ότι είναι φιλοξενούμενος στην Άγκυρα, αλλά και χωρίς να είναι διατεθειμένος να υποχωρήσει και να αφήσει αναπάντητη την πρόκληση Τσαβούσογλου, ο κ. Δένδιας ξεκίνησε την απάντησή του ευχαριστώντας τον φίλο του Μεβλούτ, αλλά και χωρίς να παραλείψει να καρφώσει του συνεργάτες του τούρκου ομολόγου του.

«Ευχαριστώ αγαπητέ μου Μεβλούτ, που μου επιτρέπεις να απαντήσω. Φαντάζομαι οι συνεργάτες σου είναι βασιλικότεροι του βασιλέως και θα προτιμούσαν να μην το κάνω αλλά δεν γίνεται».

«Τι περιμένατε; Να κάνω πως δεν συμβαίνει τίποτα;»

Να τα θέσω με τη σειρά, συνέχισε ο Νίκος Δένδιας.

«Η ελληνική θέση σε ό,τι αφορά το Αιγαίο και την ανατολική Μεσόγειο είναι σαφής και σταθερή. Και δεν νομίζω ότι είναι η πρώτη φορά την ακούτε, και θα μου έκανε μάλιστα μεγάλη εντύπωση αν περιμένατε, αγαπητέ μου Μεβλούτ, να μην τα πω εδώ στην Άγκυρα. Δηλαδή να έρθω εδώ και να παρουσιάσω τα πράγματα σαν να μην έχει συμβεί τίποτα στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο.»

» Η θέση της Ελλάδα είναι σαφής. Η Τουρκία έχει παραβιάσει στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο το διεθνές δίκαιο και τη σύμβαση για το δίκαιο της Θάλασσας. Και όχι μόνο αυτόν έχει παραβιάσει και τα ίδια τα δικαιώματα κυριαρχίας της Ελλάδας. Έχει κάνει 400 υπερπτήσεις πάνω από ελληνικό έδαφος. Μεβλούτ, πάνω από ελληνικό έδαφος» τόνισε γυρνώντας προς το μέρος του τούρκου υπουργού και πρόσθεσε «Δεν υπάρχει καμία διάταξη δικαίου που να επιτρέπει τέτοιες πτήσεις».

Εν συνεχεία ο κ. Δένδιας προχώρησε στο δεύτερο θέμα που έθεσε ο τούρκος ομόλογος του και αφορά το ζήτημα της μουσουλμανικής μειονότητας. «Κάνουμε ό,τι ορίζει η Συνθήκη της Λωζάννης, την οποία έχει υπογράψει και η Τουρκία. Αυτή είναι η συνθήκη. Μπορεί να αρέσει ή όχι στην Τουρκία αλλά η Συνθήκη ισχύει και θα ισχύει».

Σε ό,τι αφορά την UNCLOS (Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας) ο κ. Δένδιας ξεκαθάρισε ότι «είναι τμήμα του ευρωπαϊκού κεκτημένου. Την έχει υπογράψει η Ευρωπαϊκή Ένωση, όχι μόνο τα κράτη-μέλη της άλλα και η ίδια η Ενωση. Εάν η Τουρκία θελήσει να γίνει μέλος της ΕΕ, κάτι που ελπίζω ότι θα γίνει, θα πρέπει να αποδεχθεί και την UNCLOS για το Δίκαιο της Θάλασσας».

Για θράσος κατηγόρησε -στο βαθμό και στο πλαίσιο βέβαια που το επιτρέπει η διπλωματική αβρότητα- ο κ. Δένδιας την Τουρκία στο ζήτημα του μεταναστευτικού. «Ειλικρινά νομίζω ότι μετά από τα γεγονότα του Φεβρουαρίου και του Μαρτίου η Τουρκία δεν θα έπρεπε να κάνει μάθημα στην Ελλάδα. Εμείς πράγματι είμαστε έτοιμοι, όπως είπες και εσύ, να προχωρήσουμε σε μια νέα σελίδα. Αλλά το άνοιγμα νέας σελίδας προϋποθέτει να αντιληφθεί κανείς τι κάνει λάθος και τι σωστό».

Έτοιμοι να προχωρήσουμε σε θετική ατζέντα, αλλά…

«Θα ήθελα λοιπόν να πω ξεκάθαρα ότι η Ελλάδα είναι έτοιμη να προχωρήσει σε μια θετική ατζέντα σιγά σιγά με την Τουρκία. Αυτό όμως δεν σημαίνει αλλαγή των πάγιων διαρκών θέσεων της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής, δεν σημαίνει εγκατάλειψη του ευρωπαϊκού κεκτημένου και θα μου επιτρέψεις να σου ότι το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο σε ότι αφορά τα θέματα της Ελλάδας δεν είναι τρίτοι, όπως είπες.»

» Η Ελλάδα είναι μέρος της ΕΕ, άρα στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ανήκουμε και στο οποίο έχουμε προτείνει να ανήκετε και εσείς μόλις γίνεται μέλος. Δεν είναι λοιπόν «τρίτος», αλλά η οικογένειά μας. Είναι οι χώρες με τις οποίες ζούμε μαζί, συμμεριζόμαστε τις ίδιες αξίες, συμμεριζόμαστε κοινό μέλλον και κοινό όραμα για ένα χώρο προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, – όπως λέω πάντα- το πιο υπερήφανο παράδειγμα συνύπαρξης κρατών στην ιστορία του ανθρώπου. Η Ελλάδα είναι περήφανη για την συμμετοχή της στην Ευρωπαϊκή Ένωση, για το ευρωπαϊκό κεκτημένο και θα συνεχίσει να λειτουργεί σύμφωνα με αυτό» τόνισε ο κ. Δένδιας.

Ευχαριστώντας δε για άλλη μια φορά τον κ. Τσαβούσογλου που του επέτρεψε να απαντήσει κατέληξε με την πρόταση «να μην οδηγηθούμε σε ένα ατέρμονο διάλογο επί αυτών που ξέρουμε ότι διαφωνούμε, γιατί θα χαλάσει αυτό το οποίο επιχειρήσαμε να δημιουργήσουμε σήμερα μετά την εξαιρετική συνάντηση με τον πρόεδρο Ερντογάν».

Στην αντεπίθεση ο Τσαβούσογλου

«Φυσικά η Τουρκία είναι ελεύθερη χώρα και όλοι μπορούν να εκφράσουν ελευθερα την άποψη τους», ήταν το πρώτο σχόλιο Τσαβούσογλου στην τοποθέτηση του κ. Δένδια.

Ωστόσο, έσπευσε να προσθέσει, «στην Ανατολική Μεσόγειο, οι εξορύξεις και οι ερευνητικές διαδικασίες ήταν πλήρως νόμιμες».

Ως προς την προστασία των λαών, και στο θέμα της Αν. Μεσόγειο, «εμείς εμμένουμε στην αρχή του δίκαιου διαμοιρασμού. Αν πρέπει να αναφερθούμε στη Συνθήκη της Λωζαννης, τότε πρέπει να μιλήσουμε και για αποστρατιωτικοποίηση ορισμένων νησιών. Ενώ ως προς το Αιγαίο, υπαρχει και το θέμα του εναέριου χώρου.»

» Αναφέρεστε μόνο σε αυτά που σας συμφέρουν όσον αφορά στη συνθήκη της Λωζάννης, και αποσιωπείτε αυτά που δεν σας συμφέρουν όπως το ζήτημα της αποστρατιωτικοποίησης των νησιών που επίσης προβλέπει η Συνθήκη» σημείωσε ανεβάζοντας πάλι τους τόνους ο κ. Τσαβούσογλου.

Αυτό που θέλω να σας πω, τόνισε, κλείνοντας σε ύφος σαφώς πιο συγκαταβατικό, «είναι ότι υπάρχουν ζητήματα μεταξύ των δυο χωρών. Έχει ξεκινήσει η διαδικασία των διερευνητικών συνομιλιών. Έχουμε αποφασίσει να προχωρήσουμε και να επιλύσουμε τα ζητήματά μας μέσω διαλόγου. Μπορουμε να συνεχίσουμε αυτή την ένταση, αλλά δεν είναι αυτός ο σκοπός.»

«Σαφώς και σεβόμαστε το Διεθνές Δίκαιο, αλλά στη διαδικασία στην οποία μπαίνουμε οφείλουμε να έχουμε συνείδηση σε τι αποβλέπει η κάθε χώρα και κάθε μέλος μιας οργάνωσης, όπως η ΕΕ.» είπε αφήνοντας αιχμές και κατά μελών της ΕΕ.

Πετώντας μάλιστα το μπαλάκι στην Ελλάδα κατά την προσφιλή τακτική της Τουρκίας, ο κ. Τσαβούσογλου τόνισε: «Πρέπει να αποφασίσετε αν θα συνεχισουμε αυτον τον καβγά με τον τρόπο αυτό ή αν θα προσπαθήσουμε να βρούμε λύσεις, να συνεχίσουμε τον διάλογο, να κρατήσουμε ανοιχτούς του διαύλους επικοινωνίας. Χρειάζεται ένα όραμα και μια απόφαση».

Σηκώνει το γάντι για δεύτερη φορά ο Δένδιας

Ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών σηκώνει το γάντι, και δεν αφήνει τον Τσαβούσογλου να έχει τον τελευταίο λόγο, ο οποίος με το που συνειδητοποιεί την πρόθεση του κ. Δένδια ψελλίζει ευγενικά «αν όμως συνεχίσουμε έτσι θα χάσουμε το γεύμα… Αλλά φυσικά σας δίνω τον λόγο».

Ο κ. Δένδιας χαμογελά, αλλά είναι αποφασισμένος να εκμεταλλευτεί κάθε λεπτό για την ανάδειξη της ελληνικής θέσης και της υπεροψίας και υποκρισίας που επιδεικνύει συχνά πυκνά η τουρκική πλευρά, με τον Τσαβούσογλου μόλις προηγουμένως να μην διστάζει να νουθετήσει την Ελλάδα.

Πράγματι, τονίζει ο κ. Δένδιας, «ζητάμε να βρούμε μια θετική ατζέντα. Αυτό είναι η λύση. Αλλά θετική ατζέντα σημαίνει και αντίληψη της θέσης του άλλου. Έθεσες Μεβλούτ δύο θέματα. Ζήτημα αποστρατιωτικοποίησης νησιών. Γιατί υπάρχει στρατός στα νησιά; Υπάρχει γιατί από κάποιον απειλούνται. Ο στρατός κοστίζει χρήματα. Δεν θέλουμε να σπαταλάμε χρήματα χωρίς λόγο. Υπάρχει κανείς να ισχυρίζεται αυτή τη στιγμή ότι δεν υπάρχει στρατιωτική απειλή και αποβατική δύναμη απέναντι από τα εν λόγω νησιά; Αν δεν υπάρχει είναι καλό να το πουν και σε εμάς.»

»Δεύτερο ζήτημα, τα 6 – 10 μίλια στον αέρα και τη θάλασσα. Αν θυμάμαι καλά ισχύουν από το το ’30. Η Τουρκία για πρώτη φορά διαμαρτυρήθηκε το 1975, δηλαδή μετά από μισό αιώνα…»

«Συμφωνώ» τόνισε καταλήγοντας και στρεφόμενος με χαμόγελο προς τον Τούρκο ομόλογό του «ότι πρέπει να βρούμε λύσεις και να μην καλύπτουμε τις διαφωνίες και να βρούμε μια κοινή θετική ατζέντα. Θέλω όμως να πω ειλικρινά προς την τουρκική πλευρά ότι αυτό θα επιτευχθεί, Μεβλούτ, και αν αντιληφθείτε τις ευαισθησίες τις δικές μας, καθώς και τον τρόπο λειτουργίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης».

Η επική ατάκα Δένδια

Αποδεικνύοντας δε, ότι γνωρίζει καλά το διπλωματικό παιχνίδι και ξέρει να κρατά ισορροπίες ο Νίκος Δένδιας επιστράτευσε το χιούμορ προκειμένου να χαλαρώσει το κλίμα, αλλά και να αποφύγει νέα απάντηση Τσαβούσογλου.

«Ελπίζω αυτή η διαφωνία να μην σε οδήγησε σε ματαιώσεις την πρόσκληση για δείπνο γιατί πεινάω εξαιρετικά» ήταν η επική ατάκα συνοδευόμενη από ένα πλατύ χαμόγελο, με την οποία έκλεισε την ομιλία του.

Ωστόσο ο κ. Τσαβούσογλου δεν θυσίασε τη χαρά να έχει τον τελευταίο λόγο στο βωμό της πείνας του φιλοξενούμενού του.

«Μπορούμε να επιτύχουμε μόνο αν έχουμε αντίληψη και αμοιβαία κατανόηση. Εμείς δεν είμαστε μια χώρα που δεν θέλουμε να συμμετάσχουμε στο ευρωπαϊκό γίγνεσθαι. Αλλά αμοιβαία κατανόηση σημαίνει να μπορώ να μπω και στα παπούτσια του άλλου.»