ΗΠΑ-Ρωσία : Πινγκ πονγκ κυρώσεων και νέο ψυχροπολεμικό κλίμα με φόντο την Ουκρανία

Κλιμακώνεται το ψυχροπολεμικό κλίμα μεταξύ ΗΠΑ και Ρωσίας, με φόντο τη λεγόμενη «ουκρανική κρίση».

Γιατί παρά το γεγονός ότι οι Αμερικανοί ισχυρίζονται πως οι κυρώσεις εναντίον της Μόσχας έχουν να κάνουν με τις κυβερνοεπιθέσεις και τη ρωσική ανάμειξη στις αμερικανικές εκλογές του 2018, οι περισσότεροι διεθνείς αναλυτές εκτιμούν ότι η πραγματική αιτία για το νέο «Ψυχρό Πόλεμο» μεταξύ των δύο μεγάλων δυνάμεων είναι το ουκρανικό ζήτημα που μυρίζει «μπαρούτι», από τη στιγμή που το Κρεμλίνο αποφάσισε να στείλει στρατεύματα στα σύνορα με την Ουκρανία και στην προσαρτημένη χερσόνησο της Κριμαίας

Αιτία για τους Ρώσους – λένε – είναι το Ντονμπάς

Ο πόλεμος στο Ντονμπάς ξεκίνησε τον Απρίλιο του 2014, έπειτα από μια φιλοδυτική εξέγερση στην Ουκρανία, την οποία ακολούθησε η προσάρτηση από τη Μόσχα της ουκρανικής χερσονήσου της Κριμαίας.

Η σύγκρουση αυτή έχει προκαλέσει τον θάνατο τουλάχιστον 13.000 ανθρώπων και τον εκτοπισμό σχεδόν 1,5 εκατομμυρίου. Η ένταση των μαχών είχε μειωθεί, πάντως, μετά τις συμφωνίες ειρήνης του Μινσκ το 2015, αλλά η πολιτική διευθέτηση της σύγκρουσης δεν έχει προχωρήσει ακόμα.

;

Τις τελευταίες ημέρες, το Κίεβο και δυτικές πρωτεύουσες επέκριναν τη Μόσχα για τη συσσώρευση στρατευμάτων στα σύνορα με την Ουκρανία και στην προσαρτημένη χερσόνησο της Κριμαίας, ενώ τα φονικά επεισόδια με τους αυτονομιστές είναι σχεδόν καθημερινά.

Σύμφωνα με την Ουκρανία, το Κρεμλίνο μπορεί να ψάχνει μια δικαιολογία, προκειμένου να εξαπολύσει μεγάλου εύρους στρατιωτική επιχείρηση στο έδαφός της.

Κρεμλίνο: Δεν υπάρχει ενδεχόμενο πολέμου

Το Κρεμλίνο δεν διέψευσε τις κινήσεις στρατευμάτων, αλλά διαβεβαίωσε πως δεν απειλούν κανέναν, κατηγορώντας αντίθετα το Κίεβο για «προκλήσεις», με σκοπό «να επιδεινώσει την κατάσταση στο μέτωπο».

Μάλιστα, ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ, απέκλεισε το ενδεχόμενο ενός πολέμου με την Ουκρανία, λέγοντας ότι «κανένας δεν δεσμεύεται στον δρόμο του πολέμου και κανένας δεν δέχεται το ενδεχόμενο ενός τέτοιου πολέμου».

Την ίδια στιγμή, όμως, προσέθεσε πως «κανένας δεν δέχεται επίσης ούτε το ενδεχόμενο ενός εμφύλιου πολέμου στην Ουκρανία», επισημαίνοντας πως «η Ρωσία δεν θα μείνει αδιάφορη για την τύχη των Ρωσόφωνων που ζουν στη νοτιοανατολική Ουκρανία».

Μπάιντεν: Και κυρώσεις, και πρόσκληση Πούτιν

Την τακτική «καρότο και μαστίγιο» ακολουθεί ο νέος Αμερικανός πρόεδρος, Τζο Μπάιντεν, που από τη μία πλευρά καλεί σε συνάντηση κορυφής τον Βλαντιμίρ Πούτιν και, μάλιστα, σε ουδέτερο έδαφος – σε τρίτη χώρα – και από την άλλη, πρώτα, στέλνει δύο πολεμικά πλοία στη Μαύρη Θάλασσα και, μετά, επιβάλλει κυρώσεις στη Ρωσία, με αφορμή τις κυβερνοεπιθέσεις στη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας για τις αμερικανικές προεδρικές εκλογές του 2020 και τη ρωσική ανάμειξη στις εκλογές του 2018.

Συγκεκριμένα, οι κυρώσεις ΗΠΑ στη Μόσχα αφορούν στα εξής:

• Οικονομικές κυρώσεις σε συγκεκριμένα φυσικά πρόσωπα και εταιρείες από τη Ρωσία.
• Απέλαση δέκα Ρώσων διπλωματών.
• Απαγόρευση αγοράς ρωσικών ομολόγων μετά τις 14 Ιουνίου.

Παρά τις κυρώσεις, όμως, αλλά και την οργισμένη απάντηση της Ρωσίας, οι ΗΠΑ επιχειρούν ταυτόχρονα να ρίξουν τους τόνους, αποσύροντας τα πλοία τους από τη Μαύρη Θάλασσα και διατηρώντας ένα θετικό κλίμα για μια ενδεχόμενη συνάντηση Μπάιντεν – Πούτιν.

Να σημειωθεί, πάντως, ότι ανάμεσα στις αιτίες των κυρώσεων των ΗΠΑ, αναφέρεται και ο «εκφοβισμός της Ουκρανίας και άλλες κακόβουλες ενέργειες». Γι’ αυτό, εξάλλου, οι περισσότεροι εκτιμούν ότι αυτός ήταν και ο πραγματικός λόγος των κυρώσεων, καθώς  μετά την προσάρτηση της Κριμαίας το 2014 από τη Ρωσία, τα τύμπανα του πολέμου χτυπούν ξανά τον τελευταίο καιρό στα σύνορα Ρωσίας και Ουκρανίας, στη Μαύρη Θάλασσα.

Και αυτό, γιατί η Μόσχα έχει αναπτύξει δεκάδες χιλιάδες στρατιώτες στα σύνορά της με την Ουκρανία, κατηγορώντας το Κίεβο ότι προετοιμάζει επίθεση εναντίον των φιλορώσων ανταρτών στα ανατολικά, ενώ ταυτόχρονα έχει αγνοήσει τις εκκλήσεις των Δυτικών να μειώσει τη στρατιωτική της παρουσία στην περιοχή.

Ρωσικά αντίποινα στις ΗΠΑ

Ανάλογα αποφάσισε να απαντήσει η Ρωσία – το είχε ξεκαθαρίσει από την πρώτη στιγμή, άλλωστε – στην απέλαση από τις ΗΠΑ δέκα Ρώσων διπλωματών.

Όπως δήλωσε ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών, Σεργκέι Λαβρόφ, «δέκα διπλωμάτες συμπεριελήφθησαν στον κατάλογο, στον οποίο μας διαβίβασαν, με την παράκληση να φύγουν από τις ΗΠΑ. Θα απαντήσουμε στο μέτρο αυτό αντίστοιχα, θα προτείνουμε επίσης σε δέκα διπλωμάτες των ΗΠΑ στη Ρωσία, να εγκαταλείψουν την χώρα».

Ήδη, μάλιστα, ο σύμβουλος του Ρώσου προέδρου, Γιούρι Ουσακόφ, ενημέρωσε τον Αμερικανό πρέσβη στη Μόσχα, Τζον Σάλιβαν, για τα αντίμετρα της Ρωσίας στις νέες αμερικανικές κυρώσεις.

Πέρα από την απέλαση των δέκα Αμερικανικών διπλωματών, όμως, το Κρεμλίνο έκανε ένα βήμα παραπάνω, κηρύσσοντας ως ανεπιθύμητα πρόσωπα για την Ρωσία οκτώ Αμερικανούς, που είναι νυν και πρώην υψηλόβαθμοι αξιωματούχοι, συμπεριλαμβανομένων και δύο υπουργών της κυβέρνησης Μπάιντεν.

Συγκεκριμένα, η Μόσχα ανακοίνωσε πως απαγορεύει την είσοδο στη Ρωσία στον υπουργό Δικαιοσύνης των ΗΠΑ, Μέρικ Γκάρλαντ, στον υπουργό Εσωτερικής Ασφάλειας, Αλεχάντρο Μαγιόρκας, στον διευθυντή του FBI, Κρίστοφερ Ρέι, καθώς και στην επικεφαλής της Διεύθυνσης Εθνικών Πληροφοριών, Αβρίλ Χέινς.

Επίσης, ανεπιθύμητοι στη Ρωσία είναι ο διευθυντής της Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Φυλακών, Μάικλ Καρβαχάλ, η διευθύντρια του Συμβουλίου Εσωτερικής Πολιτικής, Σούζαν Ράις, ο πρώην σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας, Τζον Μπόλτον – επί προεδρίας Τραμπ – και ο πρώην επικεφαλής της CIA, Ρόμπερτ Τζέιμς Γούλσι (1993-95).

Παράλληλα, το ρωσικό Υπουργείο Άμυνας ανακοίνωσε ότι θα επιβάλλει περιορισμούς στη ναυσιπλοΐα σε τρεις ζώνες γύρω από την Κριμαία, απαγορεύοντας τη ναυσιπλοΐα για τα ξένα πολεμικά και κρατικά πλοία σε τρεις θαλάσσιες ζώνες της ουκρανικής χερσονήσου που έχει προσαρτήσει η Μόσχα.

Υπενθυμίζεται ότι το Κρεμλίνο είχε εξαρχής ανακοινώσει ότι θα απαντήσει με τον ίδιο τρόπο σε οποιεσδήποτε νέες «παράνομες» κυρώσεις επιβληθούν στη Ρωσία από τις ΗΠΑ, ενώ προειδοποίησε επίσης ότι οποιαδήποτε νέα μέτρα θα μειώσουν τις πιθανότητες να πραγματοποιηθεί σύνοδος κορυφής μεταξύ του Ρώσου προέδρου, Βλαντιμίρ Πούτιν και του Αμερικανού ομολόγου του, Τζο Μπάιντεν.

Ουκρανία: Παράνομες οι ρωσικές απαγορεύσεις

Το ουκρανικό Υπουργείο Εξωτερικών κατήγγειλε τις απαγορεύσεις στη ναυσιπλοΐα που αποφάσισε η Ρωσία, καταγγέλλοντας – πριν ακόμη γίνουν γνωστές – «παραβίαση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ουκρανίας».

Το Κίεβο χαρακτήρισε παράνομες τις ενέργειες της Μόσχας. Το Πολεμικό Ναυτικό της Ουκρανίας κατηγόρησε, εξάλλου, τη ρωσική υπηρεσία ασφαλείας FSB ότι με τα σκάφη της προσπάθησε να παρεμποδίσει τα ουκρανικά πλοία στην Αζοφική Θάλασσα.

Τα ουκρανικά σκάφη του πολεμικού ναυτικού, πάντως, συνεχίζουν να εκτελούν τα προκαθορισμένα καθήκοντά τους, παρά τις ρωσικές «προκλήσεις», όπως χαρακτηρίζονται στην ανακοίνωση.

Το Κίεβο τόνισε, επίσης, ότι βάσει της Σύμβασης του Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας, «η Ρωσία δεν πρέπει να παρεμποδίζει ή να παρενοχλεί τις μεταφορές μέσω του Πορθμού με κατεύθυνση την Αζοφική Θάλασσα».

ΕΕ και Βρετανία εκφράζουν «αλληλεγγύη» στις ΗΠΑ

Με την αμερικανική πλευρά τάχθηκαν Ευρωπαϊκή Ένωση και Βρετανία, αφού είχαν εκφράσει εξαρχής την ανησυχία τους για το πολεμικό κλίμα στα σύνορα Ρωσίας-Ουκρανίας, καλώντας τη Μόσχα να αποσύρει τα στρατεύματά της από την περιοχή.

Ο επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας, Ζοζέπ Μπορέλ, εξέφρασε εκ μέρους των «27» την «αλληλεγγύη» του στις ΗΠΑ, στο θέμα των κυβερνοεπιθέσεων στη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας για τις προεδρικές εκλογές 2020, την ευθύνη για τις οποίες η Ουάσιγκτον αποδίδει στη Ρωσία.

«Συμμεριζόμαστε τις ανησυχίες των εταίρων μας (…) Όλοι οι παράγοντες πρέπει να απέχουν από κάθε ανεύθυνη και αποσταθεροποιητική συμπεριφορά στον κυβερνοχώρο», αναφέρει σε ανακοίνωσή του ο Ύπατος Εκπρόσωπος της ΕΕ.

«Η Ευρωπαϊκή Ένωση και τα κράτη-μέλη της εκφράζουν την αλληλεγγύη τους στις Ηνωμένες Πολιτείες απέναντι στις συνέπειες των κακόβουλων δραστηριοτήτων στον κυβερνοχώρο και κυρίως στην κυβερνοεπίθεση στη SolarWinds», ανέφερε ο Ζοζέπ Μπορέλ.

Το Λονδίνο μοιράζεται τις ανησυχίες των ΗΠΑ

Και η Βρετανία δήλωσε ότι «μοιράζεται τις ανησυχίες των ΗΠΑ» για κακόβουλη δραστηριότητα από ρωσικές υπηρεσίες πληροφοριών εναντίον του Ηνωμένου Βασιλείου και των συμμάχων του στον κυβερνοχώρο και αλλού.

«Βλέπουμε τι κάνει η Ρωσία, για να υπονομεύσει τις δημοκρατίες μας», ανέφερε σε μια ανακοίνωση ο Βρετανός υπουργός Εξωτερικών, Ντόμινικ Ράαμπ.

«Το Ηνωμένο Βασίλειο θα συνεχίσει να εργάζεται με τους συμμάχους, για να εφιστά την προσοχή στην κακόβουλη συμπεριφορά της Ρωσίας, εκεί όπου τη διαπιστώνει», προστίθεται στην ανακοίνωση.

Και «ευρωπαϊκές» απελάσεις Ρώσων διπλωματών

Βερολίνο, Βαρσοβία και Στοκχόλμη ανακοίνωσαν σχεδόν ταυτόχρονα τις απελάσεις Ρώσων διπλωματών, σε αντίποινα παρόμοιας κίνησης της Μόσχας, την περασμένη εβδομάδα.

Υπενθυμίζεται ότι την περασμένη Παρασκευή, η Μόσχα ανακοίνωσε την απέλαση τριών Ευρωπαίων διπλωματών από τη Γερμανία, τη Σουηδία και την Πολωνία, με την κατηγορία ότι συμμετείχαν σε διαδηλώσεις συμπαράστασης προς τον φυλακισθέντα ηγέτη της εξωκοινοβουλευτικής αντιπολίτευσης, Αλεξέι Ναβάλνι, οι οποίες δεν είχαν την έγκριση των αρχών.

Στη συνέχεια, το γερμανικό Υπουργείο Εξωτερικών γνωστοποίησε πως κήρυξε «ανεπιθύμητο πρόσωπο» έναν εργαζόμενο της ρωσικής πρεσβείας στο Βερολίνο, σημειώνοντας πως η απέλαση των Ευρωπαίων διπλωματών δεν αιτιολογήθηκε με τον οποιοδήποτε τρόπο.

Και το πολωνικό Υπουργείο Εξωτερικών ανέφερε ότι ζήτησε από έναν εργαζόμενο στο ρωσικό προξενείο στην δυτική πόλη Πόζναν, να εγκαταλείψει τη χώρα.

«Το Υπουργείο Εξωτερικών έλαβε σήμερα αυτή την απόφαση, με βάση την αρχή της αμοιβαιότητας και σε συντονισμό με τη Γερμανία και τη Σουηδία, να χαρακτηρίσει ανεπιθύμητο πρόσωπο έναν εργαζόμενο στο γενικό προξενείο της Ρωσίας στο Πόζναν», αναφέρεται σε σχετική ανακοίνωση.

Τέλος, και η Σουηδία ενημέρωσε τη Μόσχα πως θα ζητηθεί από ένα μέλος του προσωπικού της ρωσικής πρεσβείας να εγκαταλείψει τη χώρα.

«Αυτή είναι μια ξεκάθαρη απάντηση στην απαράδεκτη απόφαση απέλασης ενός Σουηδού διπλωμάτη, που απλώς εκτελούσε τα καθήκοντά του», δήλωσε η υπουργός Εξωτερικών, Αν Λίντε.

Ανταπάντηση Μόσχας με απελάσεις Πολωνών

Πέντε Πολωνούς διπλωμάτες, σε απάντηση για την απέλαση Ρώσων διπλωματών από την Πολωνία, την Πέμπτη, θα απελάσει με τη σειρά της η Μόσχα.

«Σημειώσαμε την ταχύτητα με την οποία η Βαρσοβία έπαιξε το παιχνίδι της αμερικανικής κυβέρνησης, απαιτώντας την αποχώρηση τριών Ρώσων διπλωματών από την Πολωνία», ανέφερε χαρακτηριστικά σε ανακοίνωσή του το ρωσικό Υπουργείο Εξωτερικών.

Και κατέληξε: «Με τη σειρά τους, πέντε Πολωνοί διπλωμάτες θα απελαθούν από τη Ρωσία».

Προς το παρόν, πάντως, Βερολίνο και Στοκχόλμη… «τη γλίτωσαν».