Οι δόξες και τα πάθη της πλατείας Αγίου Γεωργίου

Η πλατεία Αγίου Γεωργίου είναι μια μικρή πλατεία στην Κυψέλη που αν και ανέκαθεν αποτελούσε αντικείμενο μικρού ή μεγάλου ενδιαφέροντος, αυτό που ζει αυτούς τους χαλεπούς καιρούς του κορωνοϊού δεν το έχει ξαναζήσει ποτέ.

Βρίσκεται στη συμβολή των οδών Ιθάκης και Επτανήσου και πήρε το όνομα της από τον Ιερό Ναό Αγίου Γεωργίου.

Έναν αιώνα πριν

Η εισήγηση του Προέδρου του Εαυγούς Ιδρύματος Κυψέλης, Δημήτριου Μαλλιόπουλου, για την ανέγερση του ναού το 1917, «απεικονίζει» την Κυψέλη των αρχών του προηγούμενου αιώνα.

«Πρὸ εἰκοσαετίας καὶ πλέον, ἡ συνοικία αὕτη τῆς Κυψέλης καὶ Λεβίδου – Πατησίων, ἦτο σχεδὸν ἀκατοίκητος καὶ ἐθεωρεῖτο μικρά τις ἐξοχικὴ συνοικία τῆς πρωτευούσης.

Ἀλλ’ ἤδη τὸ πρό τινων ἐτῶν ἐξοχικὸν τοῦτο μέρος, κατέστη μία τῶν σπουδαιοτέρων καὶ ὡραιοτέρων συνοικιῶν τῆς πόλεως, ἀνεγερθεισῶν ἐν ταύτῃ μεγαλοπρεπῶν οἰκιῶν καὶ κατῳκηθείσης πυκνότατα ἀπὸ οἰκογενείας εὐπόρους κατὰ τὸ πλεῖστον, καὶ τὰ πρῶτα κατεχούσας ἐν τῇ πολιτείᾳ ἡμῶν»

Ο ναός αγιογραφήθηκε από σπουδαίους ζωγράφους όπως ο Φώτης Κόντογλου και ο Δημήτρης Πελεκάσης.

Η «γέννηση» της πλατείας

Στις 25 Νοεμβρίου του 1936, το «ΕΛΕΥΘΕΡΟΝ ΒΗΜΑ» ανακοινώνει την έναρξη νέων δημόσιων έργων στον Δήμο Αθηναίων.

Ανάμεσά τους είναι και η πλατεία Αγίου Γεωργίου Κυψέλης.

Καθώς τα χρόνια περνούν η Κυψέλη με τον πεζόδρομο της Φωκίωνος Νέγρης και την πλατεία Αγίου Γεωργίου γίνεται στις δεκαετίες ’50, ’60 και ’70 όχι μόνο το στέκι αλλά και ο τόπος διαμονής καλλιτεχνών και ανθρώπων της διανόησης.

Η Έλλη Λαμπέτη ζούσε σε διαμέρισμα ακριβώς πάνω στην πλατεία. Ενώ αν περνούσες από την Αγίου Γεωργίου σίγουρα θα συναντούσες τον Διονύση Παπαγιαννόπουλο, την Σπεράντζα Βρανά, τον Αλέκο Σακελλάριο, τον Ντέμη Ρούσσο, τον ποιητή Γιάννη Κοντό, τον συγγραφέα Μένη Κουμανταρέα και πολλούς ακόμα εκπροσώπους τους ελληνικών γραμμάτων και τεχνών.

Στα ‘80s – 90’s

Όσοι μεγαλώσαμε στην Κυψέλη του ’80 και του ’90, ακούγαμε για τις ένδοξες αυτές εποχές της πλατείας Αγίου Γεωργίου. Προλάβαμε το παγωτατζίδικο που οι προγενέστεροι δεν κουράζονταν να μας λένε ότι ήταν το πρώτο που άνοιξε με την επωνυμία «Δωδώνη», και πολλές φορές κοπάσαμε την εργένικη πείνα μας στα σουβλάκια του «Διόνυσου» και τα μαγειρευτά της κυρίας Μαίρης.

Το 2014 μετά την ανάπλασή της η πλατεία απέκτησε νέο «αέρα» αλλά και νέα στέκια όπως το «Βίλατζ» και την«Κυβέλη».

Kάπου γύρω στο 2017 με 2018 η Αγίου Γεωργίου τραβάει την προσοχή του Airbnb.

Mακάβριο αλλά πραγματικό. Σιγά σιγά τα διαμερίσματα της Κυψέλης μένουν κενά. Οι Κυψελιώτες που κάποτε καλημερίζονταν στα στενά της γειτονιάς τους με τις αδερφές Καλουτά και τον Λάμπρο Κωνσταντάρα φεύγουν σιγά σιγά από τη ζωή και δίνουν στα εγγόνια τους τη δυνατότητα να βγάλουν ένα έξτρα εισόδημα μέσω Airbnb.

Η πλατεία γεμίζει από τουρίστες και Αθηναίους και oι τίτλοι δημοφιλών site για «τη νέα hot πλατεία της Αθήνας» και την «επόμενη μεγάλη ‘φάση’ της αθηναϊκής νύχτας» κάνει την Αγίου Γεωργίου αυτό που οι αγγλοσάξονες ονομάζουν «Talk of the Town». Όλοι μιλούν γι’ αυτή.

Στην πανδημία

Στις μέρες  της πανδημίας, αν είσαι από 17 έως 50 ετών  και θες «να δεις λίγο κόσμο», να «φλερτάρεις με το απέναντι παγκάκι» και να «αράξεις με μια μπύρα ή καφέ στο χέρι» τότε η πλατεία Αγίου Γεωργίου ανήκει στους πρώτης επιλογής σου προορισμούς.

Ειδικά τα Σαββατοκύριακα με τις ελεύθερες διαδημοτικές μετακινήσεις, η μισή Αττική περνάει από εκεί.

Πλατεία Αγίου Γεωργίου, Απρίλιος 2021

Σίγουρα οι εικόνες συνωστισμού δημιουργούν, προβληματισμό, όμως μεγάλο προβληματισμό θα πρέπει να δημιουργεί και η εικόνα της πλατείας, τα χαράματα, όταν το πλήθος έχει πια αποχωρήσει.

Ποτέ άλλοτε η συγκεκριμένη πλατεία δεν ήταν καλυμμένη από τόσα σκουπίδια, τόσα κουτάκια μπύρας, τόσα ποτήρια καφέ, τόσα πακέτα τσιγάρων και τόσα αποτσίγαρα.

Η εικόνα της Αγίου Γεωργίου πλέον, ειδικά μετά από τις ημέρες και ώρες αιχμής, είναι αποκαρδιωτική.

Όπως αποκαρδιωτικό είναι και το γεγονός ότι για την εικόνα αυτή ευθύνεται μια σημαντική μερίδα των θαμώνων της, οι οποίοι στη συντριπτική τους πλειοψηφία αυτοπροσδιορίζονται ως προοδευτικοί και υπέρμαχοι των δημοκρατικών ελευθεριών και αξιών.

Όμως το να συζητάς όλο το βράδυ, μεταξύ άλλων, και για το πώς μπορεί η κοινωνία μας και η ζωή μας, να γίνουν καλύτερες, αλλά φεύγοντας να αφήνεις πίσω σου έναν σωρό από σκουπίδια, επιεικώς το λες και ανακόλουθο.