Η προσβλητική «συνάντηση» του Καποδίστρια με τον βασιλιά της Μεγάλης Βρετανίας, πριν αναλάβει τα καθήκοντα του Κυβερνήτη

Στις 30 Μαρτίου 1827, η Γ΄ Εθνοσυνέλευση της Τροιζήνας επέλεξε τον Ιωάννη Καποδίστρια ως πρώτο Κυβερνήτη της Ελλάδας.

Την εποχή εκείνη, η Ελλάδα προοριζόταν να γίνει ένα αυτόνομο κρατίδιο στο πλαίσιο της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.

Ήταν στη διάρκεια της διακυβέρνησης του Καποδίστρια – και σε μεγάλο βαθμό έργο δικό του – το γεγονός ότι το 1830 η Ελλάδα τελικά κατοχύρωσε την ανεξαρτησία της. Όταν το 1827 ο Ιωάννης Καποδίστριας ξεκινούσε το ταξίδι του από την Ελβετία, όπου είχε αυτοεξοριστεί από το 1822 όταν παραιτήθηκε από υπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας, για να έλθει στην Ελλάδα, πέρασε από τις πρωτεύουσες των Τριών Μεγάλων Δυνάμεων (Αγγλία, Γαλλία, Ρωσία), για να διαβουλευθεί με τις κυβερνήσεις τους για το «Ελληνικό ζήτημα».

Στην Αγία Πετρούπολη ο Τσάρος Νικόλαος Α΄ αποδέχτηκε και επίσημα την παραίτηση του Καποδίστρια από τη ρωσική κυβέρνηση και έτσι έκλεισε και επίσημα όσες εκκρεμότητες είχε με τον τσάρο. Στο Παρίσι έτυχε θερμής υποδοχής από το Γάλλο βασιλιά Κάρολο Ι και την κυβέρνησή του. Όμως στο Λονδίνο η υποδοχή ήταν εντελώς ψυχρή και μάλιστα η συνάντηση του Καποδίστρια με τον βασιλιά Γεώργιο Δ΄ είναι μία από τις πιο περίεργες διπλωματικές επαφές που έχουν γίνει ποτέ στην ιστορία.

Ο βασιλιάς Γεώργιος Δ΄ του Ηνωμένου Βασιλείου

Όταν ο Καποδίστριας έφθασε στο Λονδίνο, τον Ιούλιο του 1827, η συγκυρία δεν ήταν καλή αφού είχε πεθάνει πρόσφατα ο πρωθυπουργός Τζώρτζ Κάνινγκ που θεωρούσε ότι τα αγγλικά συμφέροντα εξυπηρετούνταν καλύτερα ενισχύοντας την Ελλάδα. Αυτή η πολιτική του Κάνινγκ είχε βοηθήσει σε διεθνές επίπεδο την Ελληνική Επανάσταση. Όμως, μετά το θάνατό του η νέα βρετανική κυβέρνηση προσανατολιζόταν σε μία πιο ουδέτερη πολιτική, όσον αφορά τον πόλεμο μεταξύ Ελλήνων και Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Επιπλέον, η Αγγλία αντιμετώπιζε με δυσπιστία την εκλογή του Καποδίστρια ως κυβερνήτη της Ελλάδας αφού τον θεωρούσε όργανο της Ρωσίας. Δεν μπορούσε όμως να κάνει κάτι φανερά γιατί αυτό υπήρξε απόφαση των Ελλήνων.

Έτσι, ο Άγγλος βασιλιάς ανέλαβε να περάσει το μήνυμα στον Καποδίστρια ότι δεν ήταν αρεστός στην κυβέρνησή του και το έκανε μ’ ένα τρόπο που δύσκολα μπορεί να βρεθεί αντίστοιχο παράδειγμα στα χρονικά της παγκόσμιας διπλωματίας.

Στο Λονδίνο ο Καποδίστριας περίμενε πολλές μέρες για να δει τον βασιλιά, ώσπου έλαβε πρόσκληση να μεταβεί στα ανάκτορα του Ουίνδσορ. Όταν ο Καποδίστριας έφθασε εκεί ένας υπηρέτης τον έβαλε μέσα σε μια μεγάλη αίθουσα όπου στους τοίχους κρέμονταν πίνακες αλλά δεν υπήρχε κανένα κάθισμα. Εκεί ο Καποδίστριας περίμενε μόνος του και όρθιος για δύο ώρες κοιτάζοντας τους πίνακες. Κάποια στιγμή άνοιξε μία πόρτα και μπήκε ένας κύριος ο οποίος έκλεισε πίσω του την πόρτα. Ήταν ο βασιλιάς της Αγγλίας, Γεώργιος Δ΄, τον οποίο ο Καποδίστριας αναγνώρισε αμέσως αφού τον είχε δει παλαιότερα.

Αυτός ήταν ατημέλητος και πρόχειρα ντυμένος. Ο Γεώργιος χωρίς να ρίξει καμία ματιά στον Καποδίστρια έκανε ότι κοιτούσε τους πίνακες στον τοίχο και προχωρούσε αργά προς το μέρος του. Μόλις έφθασε δίπλα του γύρισε απότομα το κεφάλι του προς τον Καποδίστρια κάνοντας τάχα ότι ξαφνιάστηκε πως τον είδε εκεί. Στη συνέχεια, ο Γεώργιος προχώρησε προς την πόρτα απ’ όπου είχε μπει κοιτάζοντας τους πίνακες. Μόλις έφθασε εκεί, άνοιξε την πόρτα μπήκε μέσα και την έκλεισε πίσω του. Τότε ακριβώς άνοιξε μία άλλη πόρτα απ’ όπου είχε μπει ο Καποδίστριας στην αίθουσα και εμφανίστηκε ένας υπηρέτης που τον συνόδεψε ως την άμαξα του έξω από το κτίριο των ανακτόρων.

Η αίθουσα με τους πίνακες στο Ανάκτορο του Ουίνδσορ

Ο ίδιος ο Καποδίστριας διηγήθηκε το περιστατικό στον Σπυρίδωνα Τρικούπη, ο οποίος ήταν πρώτος Γραμματέας του υπουργικού συμβουλίου (κάτι αντίστοιχο με τον σημερινό πρωθυπουργό) του Καποδίστρια που το κατέγραψε ως εξής (έχει διατηρηθεί η ορθογραφία του πρωτότυπου):

«Φθάσας ο Καποδίστριας εις Αγγλίαν εζήτησε να προσκηνύση τον βασιλέα και μετά πολλάς ημέρας αφιχθείς κατά διαταγήν αυτού εις Βινδσώρην (Ουίνδσορ), όπου διέτριβεν, εισήχθη εις την πινακοθήκην του παλατίου· μετά πολλήν δε ώραν ήνοιξεν άλλη θύρα, εισήλθεν άνθρωπος υψηλού αναστήματος ιδιωτικώς και αμελώς ενδεδυμένος, έκλεισε την θύραν και άρχισε να παρατηρή τας ανακειμένας εικόνας και να προχωρή όπου ίστατο ο Καποδίστριας.

Ούτος και εκ του προσώπου και εκ του αναστήματος επείσθη ότι ήτον ο βασιλεύς, όν είχεν άλλοτε ιδεί συνοδεύων εις Αγγλίαν τον αυτοκράτορα Αλέξανδρον· απορών δ’ επί τω παραδόξω τούτω τρόπω της εντεύξεως ανέμενε το αποβησόμενον όρθιος, άφωνος και ακίνη0τος. Προχωρών ο βασιλεύς κατήντησεν όπου ίστατο ο Καποδίστριας, και ως αν τον συνήντησεν απροσδοκήτως ανεφώνησεν «Ah! vous êtes ici, monsieur le comte! Je suis bien aise de vous voir» («Α, εδώ είσαστε, κύριε κόμη; Χαίρομαι που σας βλέπω»).

Ταύτα είπε και μηδ’ απάντησιν αναμείνας απεχαιρέτησεν, απεμακρύνθη ησύχως παρατηρών τας λοιπάς εικόνας και εξήλθε δι’ ής είχεν εισέλθει θύρας· τούτου γενόμενου ήνοιξε τις την θύραν δι’ ής εισήχθη ο Καποδίστριας, και τον προέπεμψεν εις την άμαξάν του».

Πηγή: Μηχανή του Χρόνου