Βασίλης Χαρίσης : Ο διακεκριμένος αρχιτέκτονας

Επιφανές τέκνο της ευάνδρου Ηπείρου, ο διακεκριμένος αρχιτέκτονας Βασίλης Χαρίσης γεννήθηκε στην πόλη των Ιωαννίνων το 1933.

Απόφοιτος της Σχολής Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του ΕΜΠ (1957), ο Χαρίσης μαθήτευσε σε σπουδαίους δασκάλους και διέγραψε μια αξιοπρόσεκτη επαγγελματική πορεία.

Το 1960 προσελήφθη στο υπουργείο Δημοσίων Έργων, ακολούθως δε υπηρέτησε ως αναπληρωτής γενικός διευθυντής στο ΥΠΕΧΩΔΕ, αλλά και ως πρόεδρος του Οργανισμού Ρυθμιστικού Σχεδίου Αθήνας (από το 1989 έως το 1994).

Ο Χαρίσης διαδραμάτισε καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση του νομοθετικού πλαισίου για την προστασία των παραδοσιακών οικισμών του Ζαγορίου.

Με τη βοήθεια του Χαρίση ο Στέφανος Μάνος, ως υφυπουργός Δημοσίων Έργων, εξέδωσε το Νοέμβριο του 1978 το πρώτο προεδρικό διάταγμα που αφορούσε την προστασία παραδοσιακών οικισμών στη χώρα μας και καθόριζε τους όρους και τους περιορισμούς δόμησης των οικοπέδων τους.

Το εν λόγω προεδρικό διάταγμα ήταν η πρώτη ουσιαστική –και δη μαζικού χαρακτήρα– παρέμβαση της ελληνικής πολιτείας για την προστασία του δομημένου περιβάλλοντος.

Σε περισσότερους από 400 οικισμούς της χώρας μας επιβλήθηκαν αυστηροί όροι δόμησης, προκειμένου να μην αλλοιωθεί ο χαρακτήρας τους.

Στο προεδρικό διάταγμα του 1978 είχαν περιληφθεί, μεταξύ πολλών άλλων οικισμών, το Πάπιγκο, το Μονοδένδρι, οι Καλαρρύτες και το Συρράκο.

Ένα χρόνο αργότερα, το Νοέμβριο του 1979, με τη συνδρομή του Χαρίση και πάλι, εκδόθηκε ειδικό διάταγμα προστασίας για τα Ζαγοροχώρια.

Πέραν των προαναφερθέντων, ο Χαρίσης ασχολήθηκε με συνθέσεις απλών αλλά και σύνθετων αρχιτεκτονικών και πολεοδομικών έργων, με ανασκαφές, αναπαραστάσεις και αναστηλώσεις αρχαιοτήτων, καθώς και με τη μελέτη θεμάτων παραδοσιακής αρχιτεκτονικής, προπάντων της Ηπείρου.

Ο γιαννιώτης αρχιτέκτονας έβαλε τη σφραγίδα του σε πολλά κτίρια των Ιωαννίνων (Εθνική Τράπεζα, νέα πτέρυγα Λαογραφικού Μουσείου Εταιρείας Ηπειρωτικών Μελετών/ΕΗΜ, υπαίθριο θέατρο ΕΗΜ, τουριστικό περίπτερο ΕΗΜ, οίκημα στο Πάρκο Πυρσινέλλα, Πινακοθήκη Αβέρωφ στο Μέτσοβο), καθώς και στην ανάδειξη του αρχαίου θεάτρου της Δωδώνης (με βάση τη δική του μελέτη άρχισαν οι συστηματικές εργασίες στερέωσης και αναστήλωσής του).

Ο Χαρίσης δημοσίευσε μεγάλο αριθμό μονογραφιών και άρθρων σε περιοδικά, ειδικές εκδόσεις και αυτοτελείς τόμους.

Η Ακαδημία Αθηνών βράβευσε το 1979 τον Χαρίση για το έργο του, ενώ το Οικουμενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως τού απένειμε το οφίκιο του Άρχοντος Δικαιοφύλακος τής καθ’ ημάς Αγίας τού Χριστού Μεγάλης Εκκλησίας.

Στενός συνεργάτης των αειμνήστων Κώστα Φρόντζου (πολιτικού και προέδρου της Εταιρείας Ηπειρωτικών Μελετών) και Ευαγγέλου Αβέρωφ – Τοσίτσα, ο Χαρίσης είχε νυμφευτεί την αρχιτέκτονα Σοφία Δεβλέτογλου, με την οποία απέκτησε τέσσερα παιδιά.

Ο Βασίλης Χαρίσης, που συνέβαλε τα μέγιστα στην ανάδειξη της αρχιτεκτονικής παράδοσης και της πολιτιστικής κληρονομιάς της Ηπείρου, απεβίωσε στην Αθήνα το 2019, σε ηλικία 86 ετών.