Εργασία : Πώς και πόσο θα δουλεύουμε

Ανατροπές στην αγορά εργασίας αλλά και στην καθημερινή ζωή εκατομμυρίων εργαζομένων φέρνει η καθιέρωση της τετραήμερης εργασίας με ευέλικτο ωράριο – χωρίς να επηρεάζονται οι αμοιβές – που προβλέπει το νέο εργασιακό νομοσχέδιο. Με τις διατάξεις του καθιερώνεται ευελιξία στη διαχείριση του χρόνου εργασίας και ανάπαυσης στο πλαίσιο του οκταώρου.

Εφόσον υπάρχει συμφωνία εργοδότη και εργαζομένου μπορεί ο δεύτερος να εργάζεται τέσσερις ημέρες επί 10 ώρες και να μη δουλεύει τις άλλες τρεις ημέρες της εβδομάδας. Αξάνεται ακόμη το ανώτατο όριο των υπερωριών, προβλέποναι νέες άδειες για τους εργαζόμενους και «σπάει» το απαγορευτικό της Κυριακής για μια σειρά από κλάδους και επαγγέλματα. Περιλαμβάνει, επίσης, νέο πλαίσιο προστασίας της τηλεργασίας που ήρθε με την πανδημία για να μείνει στη ζωή μας τα επόμενα χρόνια. Με άλλα λόγια, το νέο εργασιακό νομοσχέδιο καθιερώνει νέα δεδομένα που αφορούν στο πώς και πόσο θα δουλεύουμε, ακόμη και στο πώς θα απεργούμε…

Οι δύο βασικές διατάξεις του σχεδίου νόμου, προβλέπουν τα εξής:

1. Εισάγεται στον ιδιωτικό τομέα μοντέλο τετραήμερης εργασίας χωρίς περικοπή μισθού και μπόνους. Δηλαδή ένας εργαζόμενος θα έχει τη δυνατότητα να επιλέξει αντί 8 ώρες την ημέρα επί 5θήμερο, να δουλεύει 10 ώρες την ημέρα επί 4ήμερο και να έχει τριήμερο ανάπαυσης. Ουσιαστικά εφόσον υπάρχει συμφωνία εργοδότη και εργαζομένου μπορεί ο δεύτερος να εργάζεται τέσσερις ημέρες την εβδομάδα επί 10 ώρες και να κάθεται τρεις ημέρες την εβδομάδα.
2. Προβλέπεται δεκάωρο για έξι μήνες χωρίς επιπλέον αμοιβή αλλά με μείωση ωραρίου το επόμενο διάστημα ή με ρεπό ή με αύξηση των ημερών άδειας και αύξηση των υπερωριών κατόπιν συμφωνίας με τον εργαζόμενο. Αναλυτικότερα οι ιδιωτικοί υπάλληλοι θα μπορούν να απασχολούνται μέχρι και 10 ώρες την ημέρα χωρίς επιπλέον αμοιβή για ένα εξάμηνο συνεχόμενα.

Οι επιχειρήσεις – εργοδότες θα μπορούν δηλαδή να απασχολούν επιπλέον δυο ώρες την ημέρα το προσωπικό και στη συνέχεια να τις συμψηφίζουν για το επόμενο αντίστοιχο διάστημα με μείωση ωραρίου ή με ρεπό ή με ημέρες άδειας ή συνδυασμό μειωμένων ωρών εργασίας και ημερών αναπαύσεως. Παράλληλα αυξάνεται το ετήσιο πλαφόν των υπερωριών στις 150 ώρες, όταν σήμερα το ανώτατο όριο είναι 48 ώρες ανά 6μηνο για εργαζόμενους σε βιομηχανικές, βιοτεχνικές επιχειρήσεις, εκμεταλλεύσεις και εργασίες και 120 ώρες στους υπόλοιπους κλάδους το έτος. Σύμφωνα με τη σχετική διάταξη στο σχέδιο νόμου η διευθέτηση του χρόνου θα μπορεί να γίνει με ατομική σύμβαση μεταξύ εργοδότη – εργαζόμενου μόνο εάν δεν υπάρχει συνδικαλιστική οργάνωση της επιχείρησης ή ένωση προσώπων ή δεν επιτευχθεί η κατάρτιση της συλλογικής σύμβασης εργασίας.

Το χρονικό διάστημα των περιόδων αυξημένης και μειωμένης απασχόλησης δεν υπερβαίνει συνολικά τους έξι μήνες σε διάστημα δώδεκα μηνών. Ο εργαζόμενος έχει δικαίωμα να αρνηθεί την παροχή της επιπλέον αυτής εργασίας. Αυτή η άρνηση του εργαζομένου να παράσχει την επιπλέον εργασία δεν συνιστά λόγο καταγγελίας της σύμβασης εργασίας του. Κατά την περίοδο της αυξημένης απασχόλησης η ημερήσια απασχόληση του εργαζομένου δεν επιτρέπεται να υπερβαίνει τις 10 ώρες.

Ωστόσο συνδικάτα και αντιπολίτευση αντιδρούν έντονα με το προωθούμενο σχέδιο νόμου, υποστηρίζοντας ότι καταργεί το 8ωρο ενώ παρατηρούν πως οι εργαζόμενοι θα απασχολούνται έως και 10 ώρες με απλήρωτες υπερωρίες. Κινητοποιήσεις προαναγγέλλουν και τα συνδικάτα με αφετηρία την εργατική Πρωτομαγιά.
Η ΓΣΕΕ που προκήρυξε 24ωρη απεργία την Τρίτη 4 Μαΐου για την εργατική Πρωτομαγιά προανήγγειλε και νέες κινητοποιήσεις.

Κατά την άποψη εργατολόγων η «γκρίζα ζώνη» της επίμαχης διάταξης είναι η εξής: Δυνατότητα ρύθμισης θεμάτων ωραρίου είχαν μέχρι σήμερα και οι συλλογικές οργανώσεις εργοδοτών και εργαζομένων κατά τη διαπραγμάτευση και υπογραφή των ΣΣΕ. Τώρα, όμως, σε πολλές περιπτώσεις ο εργοδότης με απλή ατομική σύμβαση εργασίας με τον εργαζόμενο θα μπορεί να διευθετεί τα του χρόνου εργασίας του! Αυτό σημαίνει ότι είναι πιθανόν ο εργαζόμενος να πιέζεται, να πείθεται ή να εξαναγκάζεται να δεχτεί καταχρηστικές συμπεριφορές σε βάρος του υπό τον φόβο απόλυσης ή βλαπτικής μεταβολής της εργασιακής του σχέσης.