Στήβεν Αντωνάκος: «Οροθετώντας τον χρόνο» – 29 έργα του σημαντικού εικαστικού στη γκαλερί Citronne

H γκαλερί Citronne παρουσιάζει μια επιλεκτική αναδρομή στο έργο του Στήβεν Αντωνάκου. Η έκθεση «Αντωνάκος: Οροθετώντας τον χρόνο» περιλαμβάνει σπάνια σχέδια από τις πρώτες μελέτες του σημαντικού εικαστικού.

Παρουσιάζονται 29 έργα: επιτοίχια έργα νέον, ανάγλυφα της ενότητας «Αλφάβητος», ζωγραφικά έργα σε περγαμηνή, σχέδια έργων, όπως επίσης και η ενότητα χαρακτικών “Tears.” Είναι έργα – σταθμοί στην πορεία του καλλιτέχνη, ως προς τα μέσα και τις κεντρικές του ιδέες.

Ο Στήβεν Αντωνάκος έζησε και εργάστηκε στη Νέα Υόρκη, όπου και διακρίθηκε για τα λιτά του έργα με λυχνίες νέον. Από το 1960 χρησιμοποίησε ένα υλικό ταυτισμένο με τον μαζικό χαρακτήρα της διαφήμισης και, ειδικότερα, του αμερικάνικου καταναλωτισμού– τους ηλεκτρικούς λαμπτήρες νέον.

Στη χρήση του υλικού αυτού, όμως, ο καλλιτέχνης ακυρώνει κάθε αναφορά στον ρεαλιστικό διαφημιστικό χαρακτήρα του νέον και υιοθετεί μια αυστηρά αφαιρετική και μινιμαλιστική μέθοδο γραφής. Το φως από τους λαμπτήρες νέον σταδιακά αποκτά μια διαφορετική νοηματική και πλαστική αξία.

Η μη παραστατική, μινιμαλιστική του τέχνη είναι βασισμένη στη δυναμική ένταση ανάμεσα σε πλήρεις και ελλιπείς γεωμετρικές μορφές, ορθογώνια, τετράγωνα, κύκλους και γραμμές, καθώς και έντονα χρώματα.

Τα γλυπτά και οι πίνακες διαθέτουν εμφανή αρχιτεκτονικά στοιχεία· οι καθαρές συνθέσεις καταγράφουν μια εικονογραφική πραγματικότητα, η οποία εστιάζεται στη σχέση ανάμεσα σε χρώματα και αφηρημένες μορφές. Κυριαρχεί μία έντονη αίσθηση ρυθμού, κίνησης και πνευματικότητας. Αυστηρά αφαιρετικός, χαρακτηρίζει το έργο του ως “real things in real spaces in the here and now” – άμεση οπτική και χωρική εμπειρία, χωρίς ψευδαισθήσεις, συνειρμούς ή αναφορές έξω από το ίδιο το καλλιτέχνημα.

Πίνακες, χρωματικοί ή καλυμμένοι από φύλλα χρυσού, με λυχνίες χρωματιστού νέον πίσω από τις ακμές, έργα σε περγαμηνή, εγκαταστάσεις, ∆ωμάτια ∆ιαλογισμού, Παρεκκλήσια και Βιβλία Καλλιτέχνη απετέλεσαν το υλικό για πολλές εκθέσεις στις Ηνωμένες πολιτείες και στην Ευρώπη, επί σαράντα και πλέον χρόνια.

Αυτή η κομβική περίοδος παρουσιάζεται στη Citronne. Πρόκειται για μια ενότητα από 9 σπάνια σχέδια, από τις πρώτες μελέτες του Αντωνάκου για την κατασκευή εγκαταστάσεων, με την οποία πειραματίστηκε τη δεκαετία του 1960 -70. Όλα τα γλυπτά και οι εγκαταστάσεις είχαν αφετηρία τα σχέδια του σε χαρτί. Στα εικαστικά αυτά περιβάλλοντα προεκτείνει τη σχεδιαστική ιδιότητα του νέον μέσα στον τρισδιάστατο χώρο.

Από το 1980 ο Αντωνάκος έχει συχνή επαφή με την Ελλάδα. Πειραματίζεται με έργα – αντιπαραθέσεις ανάμεσα στην ακτινοβολία του ηλεκτρικού φωτός και τις στερεές χρωματιστές επιφάνειες, με πλούσιες τονικές διαβαθμίσεις και χρωματικές επιστρώσεις, όπου το νέον μετατρέπεται σε μυστηριακό φως. Αυτή η περίοδος χαρακτηρίζεται από έργα με πνευματική αύρα, στα οποία διακρίνονται και συγκεκριμενοποιούνται οι αναφορές στη Βυζαντινή τέχνη. Στα έργα της έκθεσης του 2009 το νέον, σαν λαμπερό φωτοστέφανο, ακτινοβολεί μυστηριακά πίσω από τις επιχρυσωμένες ξύλινες επιφάνειες.

Ο Στήβεν Αντωνάκος, Έλληνας της Διασποράς, είναι ένας πρωτοπόρος καλλιτέχνης, με ευρεία καταξίωση. Ήδη από τα μέσα της δεκαετίας 1970 ήταν διεθνώς καθιερωμένος εικαστικός, με μεγάλο αριθμό έργων σε συλλογές μουσείων και δημόσιους χώρους σε όλο τον κόσμο. Από τα τέλη της δεκαετίας του ’70 εγκαταστάθηκαν μόνιμα πάνω από 45 μεγάλης κλίμακας δημόσια έργα του στις ΗΠΑ, την Ευρώπη και την Ιαπωνία.

Η έκθεση στην γκαλερί Citronne θα λειτουργήσει εκ παραλλήλου με την έκθεση σχεδίων του Στήβεν Αντωνάκου στην γκαλερί Bookstein Projects της Νέας Υόρκης τον Μάιο του 2021.

Λίγα λόγια για τον Στήβεν Αντωνάκο

Ο Στήβεν Αντωνάκος (1926-2013) γεννήθηκε το 1926 στον Άγιο Νικόλαο Λακωνίας και το 1930 εγκαταστάθηκε με την οικογένεια του στη Νέα Υόρκη όπου έζησε και εργάστηκε έως τον θάνατό του το 2013.

Από τις αρχές της δεκαετίας του ’60 ο Στήβεν Αντωνάκος είχε ήδη διακριθεί για τα λιτά του έργα με λυχνίες νέον, που συνομιλούν με τον χώρο, αλλά και χάρη στην εκτενή ενασχόλησή του με το σχέδιο. Αυστηρά αφαιρετικός, χαρακτηρίζει το έργο του ως «real things in real space» — άμεση οπτική και χωρική εμπειρία χωρίς ψευδαισθήσεις, συνειρμούς ή αναφορές έξω από το ίδιο το καλλιτέχνημα.

Πέρα από τους σπουδαίους του πίνακες, χρωματικούς ή καλυμμένους από φύλλα χρυσού, με λυχνίες χρωματιστού νέον πίσω από τις ακμές των τελάρων, αλλά και τα έργα του σε χαρτί ή περγαμηνή, είναι επίσης γνωστός για τις σειρές έργων Τοίχοι, ∆ωμάτια ∆ιαλογισμού, Παρεκκλήσια και Βιβλία Καλλιτέχνη.

Για σαράντα και πλέον χρόνια έχει πραγματοποιήσει πολλές εκθέσεις τόσο στη Νέα Υόρκη και τις ΗΠΑ όσο και στην Ελλάδα και την Ευρώπη. Από τα τέλη της δεκαετίας του ’70 εγκαταστάθηκαν μόνιμα πάνω από 45 μεγάλης κλίμακας δημόσια Εέργα του στις ΗΠΑ, την Ευρώπη και την Ιαπωνία. Με το έργο του “The Chapel of the Heavenly Ladder” εκπροσώπησε την Ελλάδα στην 47η Μπιενάλε της Βενετίας το 1997.

Το 1999 εκδόθηκε από τους Hudson Hills Press η μονογραφία ANTONAKOS του Irving Sandier. To 2007 παρουσιάστηκε στην Αθήνα αναδρομική έκθεση του έργου του με τίτλο ANTONAKOS: A RETROSPECTIVE. Εκπροσωπείται από την CITRONNE Gallery.

Stephen Antonakos – Marking Time, Citronne Gallery Athens, Πατριάρχου Ιωακείμ 19, 4ος όροφος, 17/4 – 19/6, Τρ., Πέμ., Παρ. 11.00-20.00, Τετ., Σάβ. 11.00-16.00