Κλιματική αλλαγή : Η ΕΕ θέτει νέο, δεσμευτικό στόχο για το 2030

Η Ευρωβουλή και τα κράτη μέλη της ΕΕ συμφώνησαν την Τετάρτη να ανεβάσουν τον στόχο για μείωση των εκπομπών άνθρακα έως το 2030 αλλά και να του δώσουν νομική ισχύ.

Μέχρι τα τέλη της επόμενης δεκαετίας η παραγωγή αερίων του θερμοκηπίου θα πρέπει να μειωθεί κατά «τουλάχιστον» 55%, σε σχέση με τα επίπεδα του 1990, με την προοπτική να μηδενιστεί μέχρι το 2050. Ο νέος στόχος αντικαθιστά τον προηγούμενο του «τουλάχιστον 40%».

Ελάχιστες χώρες, ανάμεσά τους η Βρετανία και η Νέα Ζηλανδία, είχαν καταστήσει νομικά δεσμευτικές τους κλιματικούς στόχους τους -η ΕΕ γίνεται τώρα ο πρώτος μεγάλος ρυπαντής που ακολουθεί το παράδειγμα.

Η νέα συμφωνία είναι πάντως προϊόν συμβιβασμού, καθώς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο πίεζε για μείωση κατά τουλάχιστον 60% έως το 2030.

Η συμφωνία, η οποία θα ενσωματωθεί σε έναν «νόμο για το κλίμα», ανακοινώνεται μία μέρα πριν από τη σύνοδο κορυφής που διοργανώνει η Ουάσιγκτον για το κλίμα, κατά την οποία η κυβέρνηση Μπάιντεν αναμένεται να ανακοινώσει τον αναθεωρημένο μεσοπρόθεσμο στόχο των ΗΠΑ.

«Είναι μια ιστορική στιγμή για την ΕΕ (…) Η συμφωνία ενισχύει τη θέση μας στον κόσμο ως μιας δύναμης που ηγείται στην μάχη κατά της κλιματικής κρίσης» δήλωσε ο Φρανς Τίμερμανς, αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αρμόδιος για την ευρωπαϊκή «Πράσινη Συμφωνία».

Από την πλευρά του, ο υπουργός Περιβάλλοντος της Πορτογαλίας Ζοάο Πέντρο Μάτος Φερνάντες, του οποίου η χώρα ασκεί κατά το τρέχον εξάμηνο την προεδρία της ΕΕ, χαιρέτισε «ένα δυνατό μήνυμα προς όλο τον κόσμο» και ένα στόχο «που σήμερα χαράχτηκε στο μάρμαρο».

Οι συνομιλίες ανάμεσα στα κράτη μέλη και τους ευρωβουλευτές, οι οποίες είχαν περιέλθει σε αδιέξοδο για μήνες, συνεχίστηκαν την Τρίτη, το απόγευμα και διήρκεσαν μέχρι και μετά τις 5 το πρωί της Τετάρτης.

Χωρίς δεσμεύσεις για καθένα κράτος-μέλος

«Το Ευρωκοινοβούλιο ήταν προφανώς έτοιμο να προχωρήσει ακόμη περισσότερο, όμως ο συμβιβασμός που επετεύχθη είναι φιλόδοξος: θα κάνουμε δυόμιση φορές περισσότερα σε 9 χρόνια από αυτά που κάναμε τα τελευταία 10 χρόνια στην Ευρώπη» σχολίασε ο ευρωβουλευτής Πασκάλ Κανφέν (Renew Europe, φιλελεύθεροι), επικεφαλής της Επιτροπής Περιβάλλοντος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.

Εφεξής «ο στόχος για ουδετερότητα άνθρακα για το 2050 θα γίνει νομικά δεσμευτικός», σημείωσε παράλληλα ο γερμανός ευρωβουλευτής Πέτερ Λίσε (Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα) στο Twitter.

Σημείωσε όμως ότι ο στόχος για ουδετερότητα άνθρακα θα εφαρμοστεί συλλογικά στο σύνολο των 27 χωρών μελών και δεν θα επιβάλλεται σε καθένα κράτος μεμονωμένα, αντίθετα με αυτό που επιθυμούσε το Ευρωκοινοβούλιο. Η Πολωνία, η οποία εξακολουθεί να εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τον άνθρακα, ήταν σφόδρα αντίθετη σε αυτό.

Στην συμφωνία που επετεύχθη, ο στόχος είναι μια «καθαρή» μείωση των εκπομπών που προκαλούν τις κλιματικές αλλαγές, δηλαδή μια μείωση που να περιλαμβάνει την αντιστάθμιση των εκπομπών CO2 με φυσικές «δεξαμενές αποθήκευσης διοξειδίου του άνθρακα», μέσω για παράδειγμα της αναδάσωσης.

«Πρόκειται για την αναγνώριση της ανάγκης να βελτιωθούν οι ‘δεξαμενές άνθρακα’ της ΕΕ», μέσω μιας καλύτερης ρύθμισης της χρήσης δασικών εδαφών και περιοχών, υπογραμμίζει η Επιτροπή.

Ωστόσο περιβαλλοντικές μη κυβερνητικές οργανώσεις και ευρωβουλευτές των Πρασίνων καταγγέλλουν τον στόχο για «καθαρή» μείωση, ο οποίος λαμβάνει υπόψη κυρίως το CO2 που απορροφάται από τα δάση.

«Ο νόμος για το κλίμα δεν ανταποκρίνεται στις φιλοδοξίες του. Σε πραγματικούς όρους, δεν πρόκειται παρά για μείωση 52,8%, δεν είναι η Πράσινη Συμφωνία που χρειάζεται η Ευρωπαϊκή Ένωση […] και είναι ανεπαρκές όσον αφορά τη Συμφωνία του Παρισιού» τόνισε σε μήνυμά του στο Twitter ο γερμανός ευρωβουλευτής των Πρασίνων Μίχαελ Μπλος.