Ψηφιακό σύστημα υγείας μέσω Ταμείου Ανάκαμψης

Δράσεις ύψους 300 εκατ. ευρώ από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάκαμψης σχεδιάζει το υπουργείο Υγείας στο πλαίσιο της εθνικής στρατηγικής για την ψηφιοποίηση του τομέα υγείας της χώρας.

Στις δράσεις αυτές περιλαμβάνεται αναβάθμιση στο σύστημα ηλεκτρονικής συνταγογράφησης, ενίσχυση του Ατομικού Ηλεκτρονικού Φακέλου Υγείας (ΑΗΦΥ) που σήμερα παραμένει «κλειστός» στην πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας, ώστε να αποτελέσει την κεντρική δομή πάνω στην οποία θα «χτιστεί» η ψηφιοποίηση του συστήματος υγείας.

Παράλληλα, προβλέπεται η ψηφιακή διασύνδεση των νοσοκομείων, η κατάρτιση μητρώων ασθενών, δράσεις για τη διαχείριση του καρκίνου και επέκταση της τηλεϊατρικής με το πρόγραμμα «φροντίδα στο σπίτι».

Τα παραπάνω ανέφερε ο γενικός γραμματέας Υγείας Γιάννης Κωτσιόπουλος, μιλώντας στο in. gr, εξηγώντας πως η στρατηγική αυτή, εντάσσεται στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής πρωτοβουλίας για την βελτίωση της νομοθεσίας γύρω από τα μεγαδεδομένα (big data). Όλα τα παραπάνω, θα διασυνδεθούν μεταξύ τους και με την υλοποίηση του προγράμματος θα αλλάξει η εικόνα των δεδομένων υγείας στη χώρα μας και θα βελτιωθεί η φροντίδα που παρέχεται στους ασθενείς.

Ο κ. Κωτσιόπουλος, σημείωσε ότι διανύουμε ίσως την πιο δύσκολη καμπή της πανδημίας, επισημαίνοντας ότι η τελευταία, ανέδειξε τις παθογένειες αλλά και τα θετικά του συστήματος υγείας, την επιστημοσύνη των γιατρών και μηχανικών, που η συνεργασία μεταξύ τους μπορεί να βοηθήσει την ιατρική.

Οι νέες τεχνολογίες μαζί με εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης, οδηγούν στην εξατομικευμένη ιατρική. Ταυτόχρονα όμως, η δυνατότητα αξιοποίησης της πληροφορίας από την ανάλυση των μεγαδεδομένων, μπορούν να οδηγήσουν στη βελτίωση των παρεχομένων υπηρεσιών υγείας.

Τα μεγαδεδομένα αυτά, μπορούν να συλλεγούν από τον φάκελο ασθενούς, την κοινωνική ασφάλιση, μελέτες, portals ασθενών, έξυπνα ρολόγια και κινητά κλπ., πρόσθεσε με αφορμή ομιλία του στο 4^ο Συμπόσιο Φαρμακοεπιδημιολογίας, επισημαίνοντας πως χαρακτηριστικά των δεδομένων αυτών είναι η ταχύτητα με την οποία αλλάζουν, η αξία που φέρουν από την ανάλυσή τους, ο μεγάλος όγκος που δημιουργείται κάθε δευτερόλεπτο, η αξιοπιστία τους η οποία χρειάζεται επιβεβαίωση, καθώς και το αν έχουν κάποια συγκεκριμένη δομή ή όχι.

Η έμφαση της πολιτείας αφορά την αξιολόγηση των δεδομένων και τον έλεγχο της αξιοπιστίας τους, ενώ κεντρικό σημείο αποτελεί και η ασφάλεια των δεδομένων, καθώς υπάρχει μεγάλη ζήτηση στο dark web και γι΄αυτό τα συστήματα πρέπει να έχουν τη μέγιστη δυνατή ασφάλεια έναντι κυβερνοεπιθέσεων.

Υπογράμμισε, ότι λαμβάνοντας πάντα υπόψιν την προστασία των προσωπικών δεδομένων, η ανάπτυξη εργαλείων που θα αξιοποιούν τα μεγαδεδομένα της υγείας, μπορούν να υπάρξουν θεραπευτικές προσεγγίσεις δομημένες στα χαρακτηριστικά του κάθε ανθρώπου.

Γι΄ αυτό χρειάζονται επενδύσεις και εξειδικευμένο επιστημονικό προσωπικό που καλείται να αναπτύξει αυτές τις υποδομές για να αξιοποιήσουμε τα αποτελέσματα της ιατρικής κοινότητας.

Εφαρμογή από την ΗΔΙΚΑ

Στο πλαίσιο της συζήτησης για τα Big Data στην υγεία, η διευθύνουσα σύμβουλος της ΗΔΙΚΑ Νίκη Τσούμα, μιλώντας στο 4^ο Συνέδριο Φαρμακοεπιδημιολογίας σημείωσε πως τα δεδομένα των ασφαλισμένων είναι δομημένα στοιχεία με μεγάλη αξιοπιστία και είναι δυνατή η επεξεργασία τους. Στη βάση δεδομένων της ΗΔΙΚΑ υπάρχουν 600 εκατ. συνταγές, 180 εκατ. παραπεμπτικά για 12 εκατ. ασθενείς, από 50.000 γιατρούς και 11.000 φαρμακεία.

Η βάση αυτή χρησιμοποιήθηκε για την αξιοποίηση των δεδομένων που αφορούν τη φαρμακευτική δαπάνη, για τη δημιουργία μητρώων ασθενών και τον εντοπισμό ευπαθών ομάδων που πήραν προτεραιότητα στον εμβολιασμό κατά της COVID -19, όπου στην ομάδα Α περιλαμβάνονται 300.000 άτομα και άλλα 550.000 άτομα στην ομάδα Β.

Σε ότι αφορά τη φαρμακευτική δαπάνη, τα δεδομένα επιτρέπουν την ανάλυση της αξίας των συνταγών ανά ασφαλιστικό φορέα, με βάση την αξία και το πλήθος των εκτελεσμένων συνταγών. Η ανάλυση είναι δυνατή και ανά φορέα, μήνα, έτος, ή και ηλικία και περιοχή.

Παράλληλα είναι εφικτό το συνταγογραφικό προφίλ του κάθε γιατρού, ανά ειδικότητα, η μέση αξία των συνταγών, η δαπάνη του φορέα και η συμμετοχή του ασθενή κλπ, στοιχεία όλα που επιτρέπουν τη χάραξη πολιτικής από το υπουργείο.

Στο φαρμακείο

Στην αξία των μεγαδεδομένων αναφέρθηκε ο αντιπρόεδρος του Πανελληνίου Φαρμακευτικού Συλλόγου Γιάννης Δαγρές, μιλώντας στο ίδιο συνέδριο για να σημειώσει τα οφέλη στη φαρμακοεπαγρύπνιση. Συγκεκριμένα ανέφερε ότι για την απόσυρση ενός αντιφλεγμονώδους φαρμάκου που προκαλούσε καρδιοπάθειες και κόστισε τη ζωή σε 100 εκατ. ασθενείς, χρειάστηκαν 60 μήνες παρατήρησης το 2004. Αν υπήρχε επεξεργασία των big data θα είχαν χρειαστεί μόλις 3 μήνες, η εξοικονόμηση χρόνου και δαπανών θα ήταν 20πλάσια, και χωρίς να υπολογίζουμε τη διάσωση ανθρώπινων ζωών.

Ο ΠΦΣ έχει εισηγηθεί την ένταξη στην ηλεκτρονική συνταγογράφηση και των Μη Συνταγογραφουμένων Φαρμάκων, αλλά και των φαρμάκων που εντάσσονται στην αρνητική λίστα (δεν αποζημιώνονται), προκειμένου ο φάκελος του ασθενή να είναι πλήρης και να είναι ορατές τυχόν αλληλεπιδράσεις από φάρμακα που λαμβάνονται έστω κι αν η κοινωνική ασφάλιση δεν τα αποζημιώνει.