Κοροναϊός: Τι είναι η ινδική παραλλαγή και πόσο πρέπει να ανησυχούμε

Με τα νέα κρούσματα στη χώρα να πλησιάζουν το παγκόσμιο ρεκόρ των 300.000 την ημέρα, η Ινδία πασχίζει να συγκρατήσει ένα σαρωτικό πανδημικό κύμα που ήρθε να ισοπεδώσει την αισιοδοξία των προηγούμενων μηνών.

Ερευνητές στην  χώρα των 1,3 δισεκατομμυρίων ανθρώπων πασχίζουν να καταλάβουν πού οφείλεται η έξαρση και αν σχετίζεται με την λεγόμενη ινδική παραλλαγή του κοροναϊού, η οποία ενδέχεται να είναι πιο μεταδοτική, αλλά όχι απαραίτητα και πιο θανατηφόρα.

Η «πρωτοφανής» έξαρση που καταγράφεται από τον Μάρτιο στην Ινδία είναι πιθανώς αποτέλεσμα ενός συνδυασμού παραγόντων, σχολιάζει την Πέμπτη ο δικτυακός τόπος του Nature. Η εξάπλωση του νέου στελέχους, η μειωμένη εμβολιαστική κάλυψη αλλά και η χαλάρωση των μέτρων λόγω εφησυχασμού κυβέρνησης και πολιτών είναι μερικές από τις παραμέτρους που εξετάζονται.

Το ινδικό στέλεχος ανιχνεύεται πλέον σε περίπου 20 χώρες, χωρίς όμως να έχει αναγνωριστεί επίσημα ως «παραλλαγή που προκαλεί ανησυχία», όπως ισχύει για τα στελέχη της Βρετανίας, της Νότιας Αφρικής και της Βραζιλίας. Στη Βρετανία, πάντως, τα κρούσματα διπλασιάστηκαν σε διάστημα μιας εβδομάδας, επισημαίνει το The Conversation.

Το νέο στέλεχος, το οποίο πρωτοεμφανίστηκε στα τέλη του 2020, δείχνει να διαδίδεται στην Ινδία με μεγάλη ταχύτητα, δεν έχει επικρατήσει όμως σε όλα τα κρατίδια.

Φέρει ωστόσο δύο μεταλλάξεις που δυνητικά θα μπορούσαν να επηρεάσουν την πορεία της πανδημίας.

Μετάλλαξη που επηρεάζει τη μεταδοτικότητα

Η ινδική ποικιλία του SARS-CoV-2, με την ονομασία B1617, θεωρείται πιθανό να μεταδίδεται πιο εύκολα, αν και αυτό είναι μια υπόθεση που δεν έχει ακόμα επιβεβαιωθεί.

Αυτό που γνωρίζουμε όμως είναι ότι η B1617 φέρει τη  μετάλλαξη L452R, η οποία είχε ανιχνευθεί για πρώτη φορά στο λεγόμενο καλιφορνέζικο στέλεχος (B1427). Η μετάλλαξη επηρεάζει την πρωτεΐνη-ακίδα που χρησιμοποιεί ο κοροναϊός για να εισέρχεται στα ανθρώπινα κύτταρα.

Όπως φαίνεται, η ακίδα του ινδικού στελέχους συνδέεται πιο σταθερά στην επιφάνεια των ανθρώπινων κυττάρων. Σύμφωνα με τα αμερικανικά Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC), η μετάλλαξη L452R εκτιμάται ότι αυξάνει τη μεταδοτικότητα κατά 20% σε σχέση με το αρχικό πανδημικό στέλεχος.

Η αυξημένη μεταδοτικότητα δεν σημαίνει όμως απαραίτητα ότι η παραλλαγή προκαλεί σοβαρότερη νόσο. Πρόσφατη αδημοσίευτη μελέτη διαπίστωνε ότι το καλιφορνέζικο στέλεχος δεν συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο θανάτου ή υψηλού ιικού φορτίου.

Δεύτερη μετάλλαξη ίσως επηρεάζει τα εμβόλια

Ανησυχία όμως προκαλεί και η δεύτερη σημαντική μετάλλαξη του ινδικού στελέχους, η οποία ονομάζεται E484Q και επίσης επηρεάζει το σχήμα της πρωτεΐνης-ακίδας. Η συγκεκριμένη μετάλλαξη πιθανότατα δεν επηρεάζει τη μεταδοτικότητα, αφού δεν αφορά το τμήμα της πρωτεΐνης που συνδέεται στα ανθρώπινα κύτταρα. Δεν αποκλείεται όμως να επηρεάζει την αποτελεσματικότητα των εμβολίων, τα οποία στοχεύουν την πρωτεΐνη-ακίδα.

Παραμένει ασαφές αν αυτό ισχύει στην περίπτωση του B1617, αν και μια αδημοσίευτη εργαστηριακή μελέτη στο καλιφορνέζικο στέλεχος έδειχνε ότι η εν λόγω μετάλλαξη μπορεί να μειώνει την αποτελεσματικότητα των αντισωμάτων, τα οποία παράγονται είτε με τη φυσική λοίμωξη είτε μετά τον εμβολιασμό.

Ευθύνεται το νέο στέλεχος για την έξαρση;

Το υπουργείο Ινδίας της Υγείας ανακοίνωσε στα τέλη Μαρτίου ότι το νέο στέλεχος «δεν έχει ανιχνευτεί σε επαρκείς αριθμούς ώστε να προσδιοριστεί αν υπάρχει άμεση σχέση [με το νέο κύμα] ή να εξηγηθεί η ραγδαία αύξηση των κρουσμάτων σε ορισμένα κρατίδια».

Την ίδια γνώμη εξέφρασαν στο Nature ανεξάρτητοι ειδικοί: «Δεδομένου ότι ο αριθμός των διαθέσιμων αλληλουχιών [του ιού] είναι μικρός, συγκριτικά με τον αριθμό των κρουσμάτων στην Ινδία, θα πρέπει να είμαστε προσεκτικοί» στην εξαγωγή συμπερασμάτων, σχολίασε ο Ντέιβιντ Ρόμπερτσον, ιολόγος του Πανεπιστημίου της Γλασκώβης.

Το κρατίδιο του Μαχαράστρα είναι μέχρι στιγμής το μόνο στο οποίο επικρατεί το νέο στέλεχος, ενώ στο κρατίδιο του Παντζάμπ επικρατεί το βρετανικό.

Παραμένει επομένως ασαφές τι τροφοδοτεί τη νέα έξαρση στην Ινδία. Η κατάσταση παραμένει εν πολλοίς μυστηριώδης, δεδομένου ότι πρόσφατη προδημοσίευση στο Lancet έδειχνε ότι ο κοροναϊός πρέπει να έχει μολύνει περίπου το ένα πέμπτο του ινδικού πληθυσμού, έως και το ήμισυ σε κάποιες μεγάλες πόλεις.

Στη χειρότερη περίπτωση, η ποικιλία B1617 μπορεί να ευθύνεται για ένα σιωπηλό κύμα επαναμολύνσεων, όπως συνέβη στην βραζιλιάνικη πόλη του Μανάους με την εμφάνιση του μεταδοτικού βραζιλιάνικου στελέχους.

Περαιτέρω μελέτες, τόσο στην Ινδία όσο και σε άλλες χώρες όπου εμφανίζεται το νέο στέλεχος, απαιτούνται για οριστικές απαντήσεις.