Λαζαράκια: Τα αρτοσκευάσματα για την ανάσταση του Λαζάρου

«Ήρθεν ο Λάζαρος, ήρθαν τα βάγια, ήρθεν κι η Κυριακή που τρων τα ψάρια» ψάλλουν το Σάββατο του Λαζάρου όσοι διατηρούν ζωντανό το έθιμο των καλάντων του Λαζάρου στην περιοχή της Νέας Αλικαρνασσού στο Ηράκλειο της Κρήτης, έθιμο που συνδέεται άμεσα με το προσφυγικό στοιχείο της περιοχής.

«Μάθαμε τα κάλαντα του Λαζάρου από τις γιαγιάδες και τους παππούδες μας που άφησαν την Μικρά Ασία και τα σπίτια τους και πήραν το δρόμο της προσφυγιάς, κράτησαν όμως μαζί τους ζωντανή την παράδοση του τόπου τους» λέει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η Σοφία Χαρίτου, η οποία εξηγεί ότι κάθε χρόνο αυτό που συνήθιζαν να κάνουν εδώ και πολλά χρόνια, ήταν να τριγυρνούν σε μεγάλες ομάδες, σε γειτονιές της περιοχής και να ψάλλουν τα κάλαντα.

«Είναι και αυτό ένα από τα έθιμα που διατηρούνται μέχρι και σήμερα, αν και τα τελευταία δύο Πάσχα οι συνθήκες δεν ευνοούν στο να δημιουργούνται μεγάλες ομάδες παιδιών που ψάλλουν τα κάλαντα στις γειτονιές».

Μαζί με τα κάλαντα που πλημμυρίζουν ήχους την προσφυγική δημοτική ενότητα του Ηρακλείου, οι κυρίες της περιοχής φροντίζουν μέσα σε μεγάλα πανέρια να έχουν φτιάξει από την προηγούμενη του Σαββάτου του Λαζάρου, τα περίφημα «λαζαράκια».

Αρτοσκευάσματα που παριστάνουν το Λάζαρο ο οποίος επέστρεψε στη ζωή, «είναι από συνταγές που όλες οι κυρίες στην Νέα Αλικαρνασσό με προσφυγική καταγωγή, έχουν διατηρήσει. Δεν υπήρχε σπίτι που να μη μύριζε κανέλα, γαρίφαλο και σταφίδα αυτές τις ημέρες. Όμορφες μυρωδιές συνδεδεμένες όλες με τη μεγάλη εορτή του Πάσχα, αλλά και με τις μνήμες μας από τους προγόνους μας που μας περιέγραφαν με αγάπη τα έθιμα της Μικράς Ασίας» λέει η κ. Χαρίτου.

Στην περιοχή της Νέας Αλικαρνασσού που διατηρείται το έθιμο, το Σάββατο του Λαζάρου, υπάρχουν και οι φούρνοι που διαθέτουν τα «λαζαράκια». Έτσι άνθρωποι που αρχικά δεν γνώριζαν το έθιμο, συνηθίζουν την ημέρα αυτή έστω και αγορασμένα, να έχουν τα «λαζαράκια» στο σπίτι τους.

Οι κυράδες στην Μικρά Ασία, συνήθιζαν να εξιστορούν για πρώτη φορά στα παιδιά και τα εγγόνια τους την ιστορία του Λαζάρου , κρατώντας στα χέρια τους ένα «λαζαράκι» για να κατανοούν αυτό που η θρησκεία μάς διδάσκει.

«Η όψη του αρτοσκευάσματος που φτιάχνεται με απλά υλικά , παραπέμπει στο Λάζαρο σπαργανωμένο. Είναι από τις παραδοσιακές συνταγές που κρατάμε σα φυλακτό και τις μεταδίδουμε σε παιδιά και εγγόνια, για να μη σβήσουν» συμπλήρωσε η κ. Χαρίτου.

Πώς φτιάνουμε τα λαζαράκια:

Φτιάχνουμε το κανελόζουμο και το αφήνουμε να κρυώσει λιγάκι. Μέσα σε αυτό διαλύουμε τη μαγιά. Σε ένα μπωλ ρίχνουμε το αλεύρι με το αλάτι κοσκινισμένα, κάνουμε λακουβίτσα και τοποθετούμε τα υπόλοιπα υλικά και ζυμώνουμε μέχρι να έχουμε μία μαλακή ζύμη που να ξεκολλάει από τα χέρια μας. Γίνεται αμέσως γιατί τη βοηθάει το ελαιόλαδο.

Αφήνουμε σκεπασμένο το μπωλ σε ζεστό μέρος να φουσκώσει η ζύμη μου για περίπου 2 ώρες και μετά πλάθουμε ανθρωπάκια με τα χεράκια τους. Μπήγουμε τα γαρύφαλλα για ματάκια, στόμα και στα χέρια τους και τα αφήνουμε να «ξεκουραστούν» για περίπου μια ώρα περίπου, σε αντικολλητικό χαρτί στη λαμαρίνα του φούρνου μέσα σε προθερμασμένο φούρνο στους 50 βαθμούς.

Αμέσως μετά, τα τοποθετούμε με σχετική απόσταση μεταξύ τους γιατί απλώνουν λίγο. Ψήνουμε στους 180 βαθμούς για 20 λεπτά στις αντιστάσεις σε μεσαία σχάρα.

Μόλις τα αποσύρουμε από το φούρνο και τα αφήνουμε να κρυώσουν για να σφίξουν λίγο.

Η παραπάνω δοσολογία θα σας βγάλει 10 λαζαράκια περίπου. Επίσης έχετε υπόψη σας ότι μπορείτε να τα κάνετε με όποια κουλουρένια ζύμη σας αρέσει. Το σκεπτικό είναι να έχουν χεράκια σταυρωμένα και γαρυφαλλάκι, ενώ κάποιοι τα φτιάχνουν και με ποδαράκια.

Συνταγή συνοπτικά:

1 Κιλό Αλεύρι για όλες τις χρήσεις.

1 ποτήρι του νερού αραβοσιτέλαιο.

1 ποτήρι του νερού ταχίνι.

1 ποτήρι του νερού χυμό πορτοκαλιού.

1 ποτήρι του νερού ζάχαρη.

1 μπέικιν παουντερ.

1 ποτήρι ζεστό νερό για το ζύμωμα.

Για τη γέμιση 500 γραμ. περίπου καρύδια και μαύρες σταφίδες αλεσμένα και ανακατεμένα με 1 ½ κουταλάκι του γλυκού κανέλα (τις σταφίδες τις μουλιάζουμε στο νερό πριν 2-3 ώρες).

Ανακατεύουμε τα υγρά υλικά με τη ζάχαρη μέχρι αυτή να λιώσει και μετά ρίχνουμε το αλεύρι και το μπέικιν παουντερ και ζυμωνουμε.

Φτιάχνουμε τα «Λαζαράκια» γεμιστά και τους δίνουμε το σχήμα του σαβανωμένου Λαζάρου.

Στο στόμα και στα μάτια βάζουμε γαρίφαλα.