Ο «Θείος Οσκαρ» είδε φέτος γυναίκες, μαύρους, μετανάστες, φτωχοδιαβόλους, απόκληρους και ηλικιωμένους

Η απονομή των βραβείων Οσκαρ κάθε χρόνο είναι παγκόσμιο γεγονός. Και είναι η βιομηχανία του θεάματος που θέλει μια γιορτή για να προωθήσει τις ταινίες, να «πουσάρει» καλλιτέχνες, να… διαφημίσει ρούχα και κοσμήματα.

Είναι μια παγκόσμια βιομηχανία η οποία και λόγω της λάμψης που εκπέμπει (τεχνητά ή φυσικά), κινεί το ενδιαφέρον του κόσμου.

Κάπου – κάπου και τα Οσκαρ «ξεστρατίζουν» από την πολιτική ορθότητα και κάνουν ορισμένες κινήσεις που στόχο έχουν να φέρουν περισσότερο κοινό.

Ετσι και φέτος οι βραβεύσεις δεν θα μπορούσαν παρά να επηρεαστούν από το κλίμα της εποχής. Όχι σκληρά για το lockdown και τις επιπτώσεις, όσο για τον τρόπο που πρέπει να αντιμετωπίζεται μια πανδημία παγκοσμίων διαστάσεων.

Πώς να μην επηρεαστεί και η βιομηχανία του θεάματος για παράδειγμα από το κίνημα που αναπτύχτηκε μετά τη δολοφονία του Τζορτζ Φλόιντ στις ΗΠΑ;

Και πώς να μην γίνουν αναφορές και βραβεύσεις που στο επίκεντρο έχουν μαύρους, γυναίκες, κοινωνικά περιθωριοποιημένους, χτυπημένους από την οικονομική κρίση;

Όλα είναι στη ζωή μας, στην καθημερινότητά μας, επομένως ούτε η βιομηχανία του θεάματος θα μπορούσε να ξεφύγει από αυτό.

Όμως, η αλήθεια είναι ότι δεν μπορεί να αποτελούν εξαίρεση οι βραβεύσεις αυτού του είδους. Και δεν μπορεί να λειτουργεί ως άλλοθι της Ακαδημίας, η βράβευση ταινιών που είναι πέρα από τις νόρμες που βάζει η ίδια η βιομηχανία.

Με απλά λόγια δεν πρέπει να βγαίνουν ταινίες και να βραβεύονται για να θυμηθούμε ότι υπάρχει ρατσισμός. Ότι μαύροι σκοτώνονται συνέχεια στην Αμερική. Ή ότι σε όλο τον κόσμο υπάρχουν ρατσιστικές συμπεριφορές απέναντι σε μετανάστες.

Δεν χρειάζονται ταινίες και αγαλματάκια για να μάθουμε ότι η πατριαρχία υπάρχει. Ότι οι γυναίκες είναι ακόμη καταπιεσμένες, ότι αποτελούν για μεγάλο μέρος του ανδρικού πληθυσμού, απλά σεξουαλικά αντικείμενα ή ότι δεν υπάρχει ισότητα ή αμφισβητείται η γυναικεία χειραφέτηση εν έτει 2021.

Ο θείος Οσκαρ, μαζί με τον θείο Σαμ μπορεί να ρίχνουν κάπου – κάπου στάχτη στα μάτια, αλλά δεν αρκεί αυτό για να εξαφανιστούν κοινωνικά, πολιτικά και οικονομικά στερεότυπα που ταλανίζουν την παγκόσμια κοινότητα.

Ισως μόνο οι ταινίες, αυτές καθ’ αυτές, μπορούν να αλλάξουν τους ανθρώπους.

Δυστυχώς, με κλειστούς κινηματογράφους δεν μπορούν όλοι να απολαύσουν ορισμένες από τις καλύτερες στιγμές της μεγάλης οθόνης.

Οι ταινίες που πήγαν φέτος στα Οσκαρ, όσες βραβεύτηκαν κι όσες αδικήθηκαν, είναι εκπληκτικές. Κάντε τον κόπο να τις δείτε, είναι η αποθέωση του καλού κινηματογράφου. Ξεφύγετε λίγο από το κοτσιδάκι του Μπρατ Πιτ, τις στενές τουαλέτες των σταρ και τις δημόσιες σχέσεις των εταιρειών και δείτε την Τέχνη.

Το Nomadland της Κλόι Ζάομ είναι πραγματικά μια μοναδική στιγμή στην ιστορία του κινηματογράφου και δικαίως βραβεύτηκε ως η καλύτερη φετινή ταινία.

Είναι από τις στιγμές που ο… Θείος Οσκαρ αφήνει πίσω το γκλάμορους, το… Χόλιγουντ και ρίχνει μια ματιά στη «βαθιά Αμερική».

Στους ανθρώπους που μένουν χωρίς δουλειά, σε αυτούς που αναγκάζονται να φύγουν από τα σπίτια τους. Σε χιλιάδες που ζουν ως νομάδες αλλά που αναπτύσσουν μια μοναδική αίσθηση αλληλεγγύης, καλοσύνης, ανθρωπιάς.

Είναι η αποθέωσης της αμερικανικής περιφέρειας, μακριά από τα λαμπερά φώτα των μεγαλουπόλεων, εκεί όπου οι «φτωχοδιάβολοι» στήνουν γιορτές γύρω από φωτιές και κάνουν ανταλλακτική οικονομία για να ζήσουν.

Αξια, λοιπόν, να είναι η καλύτερη ταινία, άξια και η σκηνοθεσία (επιτέλους η δεύτερη γυναίκα που σπάει το ανδροκρατούμενο βραβείο), εκπληκτική και η Φράνσις Μακ Ντόρμαντ που αποκαλύπτει την άλλη πλευρά της Αμερικής.

Για όποιον δεν έχει δει το «The Father» η απάντηση είναι μία: Τρέξτε να το δείτε. Όχι για το πρωτότυπο του σεναρίου, αλλά γιατί ίσως να περάσουν πολλά χρόνια για να ξαναδείτε μια τέτοια ερμηνεία. Ο σπουδαίος Αντονι Χόπκινς δίνει ρεσιτάλ για έναν πρωταγωνιστή περίπου στην ίδια ηλικία που παθαίνει άνοια.

Μια μοναδική ταινία για όλους ηλικιωμένους, για τους δικούς μας ανθρώπους της τρίτης ηλικίας που χρειάζονται τη βοήθειά μας. Κυρίως για εκείνους που η άνοια τους κάνει να χάσουν την επαφή με την πραγματικότητα.

Αδικημένη είναι κατά τη γνώμη μου η ταινία Promising Young Woman που πήρε το χρυσό αγαλματίδιο για το πρωτότυπο σενάριο. Ένα εξαιρετικό φιλμ που θίγει το θέμα της πατριαρχίας, μια ταινία καθαρά «γυναικεία» για την εκδίκηση που μπορεί να πάρει κάποια που νιώθει αδικημένη σε μια κοινωνία όπου τους κανόνες τους θέτουν οι άνδρες.

Η κουλτούρα του βιασμού, η λογική «τα ήθελε γιατί ήταν μεθυσμένη, γιατί ήταν προκλητική» σε μια ταινία που άξιζε κάτι καλύτερο.

Και πώς να άφηνε η Ακαδημία αδικημένο όλο αυτό το κίνημα του Black Lives Matters; Η βράβευση του Ντάνιελ Καλούγια που υποδύθηκε τον Μαύρο Πάνθηρα, Φρεντ Χάμπτον, ήταν η προσπάθεια της βιομηχανίας του θεάματος να ισορροπήσει κάπως, μιας και η Αμερική συνεχίζει να είναι διχασμένη.

Τόσο η ταινία Judas and the Black Messiah όσο και η «δίκη των 7 στο Σικάγο», κινούνται στην ίδια εποχή, την εποχή του μεγάλου μίσους, με τις δολοφονίες μαύρων ηγετών, όπως του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ, αλλά και τις διώξεις που υφίσταντο τα κινήματα κατά των διακρίσεων και κατά του πολέμου στο Βιετνάμ.

Οσοι έχουν μια σχετική γνώση των ακτιβιστικών κινημάτων παγκοσμίως γνωρίζουν την ιστορία των Μαύρων Πανθήρων, γνωρίζουν τον Φρεντ Χάμπτον, αντιλαμβάνονται την ατμόσφαιρα της εποχής και τις αντιστίξεις στη σημερινή ρατσιστική (σε πολλές περιπτώσεις) αμερικανική (κι όχι μόνο) κοινωνία.

Τέλος, δεν μπορεί κανείς να παραλείψει να δει το Minari, την κορεάτικη ταινία που αποδεικνύει πως όταν έχεις μεράκι και φαντασία μπορείς να κατακτήσεις την παγκόσμια βιομηχανία του κινηματογράφου, ακόμη κι αν είσαι από μια μικρή χώρα.

Μπορεί να πήρε ουσιαστικά μόνο το Οσκαρ του Β’ γυναικείου ρόλου, για την μικροκαμωμένη κορεάτισσα πεθερά της ταινίας, αλλά είναι κι αυτό ένα φιλμ ύμνος στους μετανάστες. Σ’ αυτούς που αναζητούν μια δεύτερη ευκαιρία στη ζωή, σε όσους ονειρεύονται μια καλύτερη ζωή, στους ανθρώπους που εγκαταλείπουν τις πατρίδες τους για να ζήσουν καλύτερα, αλλά που δεν ξεχνούν κι αυτά που τους δένουν με τη γη τους.

Γυναίκες, λοιπόν, στο προσκήνιο, μετανάστες, φτωχοί, μαύροι, απόκληροι, γέροι με άνοια. Να ποιο είναι το νόημα των φετινών βραβείων Οσκαρ.