Τρία καλά νέα για τις συντάξεις και ένα καμπανάκι για το Ασφαλιστικό

Τρία καλά νέα για τις συντάξεις αποκαλύπτει ο υφυπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων Πάνος Τσακλόγλου σε συνέντευξή του στα «ΝΕΑ», ενώ παράλληλα στέλνει σήμα κινδύνου για το Ασφαλιστικό λόγω του δημογραφικού προβλήματος της χώρας. Ειδικότερα ο Πάνος Τσακλόγλου:

1. Παρέχει διαβεβαιώσεις για τους ασφαλισμένους οι οποίοι ανησυχούν για τις ανατροπές στο Συνταξιοδοτικό από το 2022. Επισημαίνει ότι για τους ασφαλισμένους που κατά τη μεταβατική περίοδο από 19/8/2015 έως 31/12/2021 συμπληρώνουν τόσο τον θεμελιωτικό χρόνο ασφάλισης όσο και τα παλαιά όρια ηλικίας, δηλαδή αυτά που ίσχυαν μέχρι 18/8/2015, προβλέφθηκαν νέα μεταβατικά όρια ηλικίας. Ο καθένας από αυτούς τους ασφαλισμένους κατοχυρώνει το νέο μεταβατικό όριο ηλικίας που του αντιστοιχεί με βάση το ημερολογιακό έτος κατά το οποίο συμπληρώνει αθροιστικά το παλαιό όριο ηλικίας και τον απαιτούμενο χρόνο ασφάλισης, περιλαμβανομένου και του πλασματικού χρόνου που θα αναγνωρίσει έως τότε. Οπως εξηγεί, μπορεί να πάρει σύνταξη οποτεδήποτε συμπληρώσει το κατοχυρωθέν αυτό μεταβατικό όριο ηλικίας.
2. Αποκαλύπτει ότι, μετά τα αναδρομικά για την προσωρινή σύνταξη τα οποία θα καταβληθούν τη Μεγάλη εβδομάδα, θα δοθούν σε δύο στάδια τα αναδρομικά του νόμου Βρούτση για όσους έχουν πάνω από 30 συντάξιμα έτη. Πρώτα για τους νέους συνταξιούχους (πριν από το 2016) και μετά για τους παλαιούς (μετά το 2016).
3. Ενημερώνει ότι για τους απασχολούμενους συνταξιούχους άρχισε ήδη η σταδιακή καταβολή των αναδρομικών. Δηλαδή κάθε μήνα θα καταβάλλεται μαζί με τη σύνταξη και ένα ποσό έως να «τερματιστούν» τα οφειλόμενα αναδρομικά των συνταξιούχων που εργάζονται.

Παράλληλα ο Τσακλόγλου κρούει τον κώδωνα κινδύνου για τις επιπτώσεις στο ασφαλιστικό σύστημα από το δημογραφικό πρόβλημα, παρατηρώντας ότι «αν διατηρήσουμε το σημερινό σύστημα συντάξεων κοινωνικής ασφάλισης (αποκλειστικά διανεμητικού χαρακτήρα), θα πρέπει ένας ολοένα και μικρότερος πληθυσμός εργαζομένων να πληρώνει για τις συντάξεις ολοένα και περισσότερων συνταξιούχων».

ΕΡ.: Εχει ψηφιστεί από τον Φεβρουάριο του 2020 ο νόμος Βρούτση από τη δική σας κυβέρνηση και ακόμη (εδώ και 14 μήνες) δεν έχει εφαρμοστεί. Δικαίως οι ενδιαφερόμενοι συνταξιούχοι αγωνιωδώς ερωτούν πότε επιτέλους θα λάβουν τις αυξήσεις και τα αναδρομικά (πάνω από 30 συντάξιμα έτη και απασχολούμενοι συνταξιούχοι).

ΑΠ.: Ο νόμος 4670/20 έφερε σημαντικές αλλαγές στο Ασφαλιστικό: εισφορές ελευθέρων επαγγελματιών, συντελεστές αναπλήρωσης, απασχόληση συνταξιούχων. Μέσα στο 2020 εκδόθηκαν όλες οι σχετικές υπουργικές αποφάσεις, κάτι που να σας θυμίσω ότι με τον 4387/2016 δεν συνέβη, και ο ΕΦΚΑ εργάζεται με ταχείς ρυθμούς για να ολοκληρώσει το λογισμικό για την εφαρμογή τους. Ηδη ο νέος τρόπος υπολογισμού των εισφορών εφαρμόζεται και προχωρά η εκκαθάριση συντάξεων παράλληλης απασχόλησης. Επίσης, αναδρομικά ποσά που αφορούν εργαζόμενους συνταξιούχους επιστρέφονται σταδιακά κάθε μήνα. Το 2020 οι συνταξιούχοι έλαβαν και τα αναδρομικά σε κύριες συντάξεις λόγω του 11μηνου και επικουρικές, καθώς διορθώσαμε αντισυνταγματικότητες του νόμου 4387/2016. Υπάρχει, όντως, η εκκρεμότητα της αναπροσαρμογής των συντάξεων για όσους έχουν δουλέψει πάνω από 30 χρόνια. Ο σχεδιασμός είναι, τυχόν αναδρομικά να πληρωθούν μετά τις προκαταβολές σύνταξης, οι οποίες σύμφωνα με τις διαβεβαιώσεις της Διοίκησης του ΕΦΚΑ θα γίνουν μέσα στη Μεγάλη Εβδομάδα. Κατόπιν θα επιστραφούν πρώτα τα αναδρομικά όσων έχουν βγει στη σύνταξη μετά τον Μάιο του 2016 και στη συνέχεια των ατόμων που συνταξιοδοτήθηκαν πριν από αυτή την ημερομηνία.

ΕΡ.: Ποια είναι τα προβλήματα που προκαλεί στο ασφαλιστικό σύστημα της χώρας η πανδημία;

ΑΠ.: Από την αρχή της πανδημίας μέχρι σήμερα, ο προϋπολογισμός του υπουργείου Εργασίας για το «δίχτυ προστασίας» υπερβαίνει τα 7,1 δισεκατομμύρια ευρώ, ενώ οι ωφελούμενοι ξεπερνούν τα 3 εκατομμύρια άτομα. Οι επιπρόσθετες μεταβιβάσεις στον ΕΦΚΑ στο διάστημα Μαρτίου – Δεκεμβρίου του 2020 ήταν 942,5 εκατομμύρια ευρώ. Ουσιαστικά, βρίσκεται σε εξέλιξη το μεγαλύτερο πρόγραμμα δημόσιας παρέμβασης των τελευταίων 50 ετών, καθώς το Δημόσιο καταβάλλει εκτός από την αποζημίωση ειδικού σκοπού των 534 ευρώ και τις ασφαλιστικές εισφορές των εργαζομένων με αναστολή σύμβασης και, μάλιστα, στο ύψος τους ονομαστικού τους μισθού και όχι στα 534 ευρώ του επιδόματος. Και αυτά χωρίς να υπάρξει καμιά επίπτωση στις συνταξιοδοτικές παροχές.

ΕΡ.: Εκτιμάτε ότι οι εξαγγελίες και τα μέτρα που εφαρμόζονται αντιμετωπίζουν το μείζον πρόβλημα με τις εκκρεμείς συντάξεις;

ΑΠ.: Το ζήτημα των εκκρεμών συντάξεων ταλανίζει την ελληνική κοινωνία εδώ και πολλά χρόνια. Οι προσπάθειές μας κινούνται σε τρία επίπεδα. Το πρώτο έχει να κάνει με τη δυνατότητα άμεσης παροχής εθνικής σύνταξης στην πλειονότητα των συνταξιούχων. Αυτό είναι μέτρο απλώς ανακουφιστικού χαρακτήρα. Το δεύτερο επίπεδο έχει να κάνει με την ενδυνάμωση του ΕΦΚΑ σε όρους οργανωτικούς, έμψυχου υλικού και υλικοτεχνικής υποδομής, ώστε να μειωθεί σύντομα σε σημαντικό βαθμό ο αριθμός των εκκρεμών συντάξεων. Ηδη, οι πρώτες ενδείξεις είναι ενθαρρυντικές. Το τρίτο επίπεδο έχει να κάνει με την πλήρη ψηφιοποίηση τόσο του αρχείου όσο και της διαδικασίας απονομής των συντάξεων, ώστε να αφήσουμε οριστικά πίσω μας το πρόβλημα. Και σε αυτό το επίπεδο έχουμε τα πρώτα θετικά αποτελέσματα.

ΕΡ.: Επειδή επικρατεί μεγάλη ανησυχία στους ασφαλισμένους, ενόψει των θεσμοθετημένων αλλαγών στα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης από το νέο έτος, ποια είναι η θέση του υπουργείου;

ΑΠ.: Θεμελιωμένα συνταξιοδοτικά δικαιώματα όσων ασφαλισμένων είχαν συμπληρώσει τον απαιτούμενο χρόνο ασφάλισης και το προβλεπόμενο όριο ηλικίας έως και 18/8/2015, ούτε εθίγησαν ούτε θίγονται. Για τους ασφαλισμένους που κατά τη μεταβατική περίοδο από 19/8/2015 έως 31/12/2021 συμπληρώνουν τόσο τον θεμελιωτικό χρόνο ασφάλισης όσο και τα παλαιά όρια ηλικίας, δηλαδή αυτά που ίσχυαν μέχρι 18/8/2015, προβλέφθηκαν νέα μεταβατικά όρια ηλικίας. Ο καθένας από αυτούς τους ασφαλισμένους κατοχυρώνει το νέο μεταβατικό όριο ηλικίας που του αντιστοιχεί με βάση το ημερολογιακό έτος κατά το οποίο συμπληρώνει αθροιστικά το παλαιό όριο ηλικίας και τον απαιτούμενο χρόνο ασφάλισης, περιλαμβανομένου και του πλασματικού χρόνου που θα αναγνωρίσει έως τότε, και μπορεί να πάρει σύνταξη οποτεδήποτε συμπληρώσει το κατοχυρωθέν αυτό μεταβατικό όριο ηλικίας. Για κάθε άλλο ασφαλισμένο, θα ισχύουν τα γενικά όρια ηλικίας. Η σημερινή κυβέρνηση δεν άλλαξε κάτι από τα ισχύοντα, ούτε σκοπεύει να θίξει όσους έχουν θεμελιωμένα δικαιώματα.

ΕΡ.: Με το νέο σύστημα επικουρικής ασφάλισης (θα εφαρμοστεί για τους νεοεισερχόμενους στην αγορά εργασίας από την 1η Ιανουαρίου 2022, που έχουν υποχρέωση για επικουρική ασφάλιση, ενώ σε προαιρετική βάση θα μπορούν να ενταχθούν και όσοι είναι κάτω των 35 ετών) υπάρχει κίνδυνος μείωσης της παροχής;

ΑΠ.: Κατηγορηματικά, όχι! Οι συντάξεις που καταβάλλονται µε βάση το υφιστάμενο σύστημα δεν θα θιγούν καθόλου. Θα συνεχίζουν να υπολογίζονται με τον ίδιο ακριβώς τρόπο όπως και σήμερα. Ωστόσο η αλληλεγγύη των γενεών πρέπει να είναι αμφίδρομη. Συγκριτικές μελέτες δείχνουν ότι μακροχρονίως οι αποδόσεις των κεφαλαιοποιητικών συστημάτων είναι υψηλότερες από αυτές των συστημάτων νοητής κεφαλαιοποίησης. Επομένως, με την εισαγωγή του κεφαλαιοποιητικού συστήματος στη δημόσια επικουρική ασφάλιση οι σημερινοί εικοσάρηδες και τριαντάρηδες θα μπορέσουν να απολαύσουν καλύτερες παροχές από αυτές που θα ελάμβαναν αν έμεναν στο σημερινό σύστημα επικουρικής.

ΕΡ.: Οι κίνδυνοι του δημογραφικού προβλήματος στις συντάξεις;

ΑΠ.: Η βιωσιμότητα του ασφαλιστικού συστήματος δεν αμφισβητείται. Ομως, ο δημογραφικός κίνδυνος είναι πολύ μεγάλος για να συνεχίσουμε να σφυρίζουμε αδιάφορα. Οι γεννήσεις στην Ελλάδα από 157.000 που ήταν το 1960, μειώθηκαν σε 148.000 το 1980, σε 103.000 το 2000 και σε 84.000 το 2019. Ταυτόχρονα αυξάνεται συνεχώς ο αριθμός των ατόμων ηλικίας 65 ετών και άνω. Αν διατηρήσουμε το σημερινό σύστημα συντάξεων κοινωνικής ασφάλισης (αποκλειστικά διανεμητικού χαρακτήρα), θα πρέπει ένας ολοένα και μικρότερος πληθυσμός εργαζομένων να πληρώνει για τις συντάξεις ολοένα και περισσότερων συνταξιούχων. Για να διατηρηθεί σε ικανοποιητικό επίπεδο το βιοτικό επίπεδο των συνταξιούχων απαιτούνται σημαντικές μεταβιβάσεις από τον κρατικό προϋπολογισμό, οι οποίες, εκ των πραγμάτων, θα λείψουν είτε από άλλα πεδία άσκησης κοινωνικής πολιτικής είτε από επενδυτικές πολιτικές που αυξάνουν τον ρυθμό οικονομικής ανάπτυξης. Στον αντίποδα, το κύριο πλεονέκτημα του κεφαλαιοποιητικού συστήματος είναι ότι οι αποδόσεις του δεν εξαρτώνται από τη γήρανση του πληθυσμού.