3+1 μαύρες τρύπες στο «τελευταίο μίλι»

Με στρατηγικό στόχο την οριστική απαλλαγή της χώρας από περιορισμούς των τελευταίων 14 μηνών μετά το πρώτο δεκαπενθήμερο του Μαΐου και, άρα, υπό την πίεση του χρόνου, στο Μαξίμου κυριαρχεί πλέον το σκεπτικό της «αντίστροφης μέτρησης» για αλλαγή κλίματος στην κοινωνία και την οικονομία.

Ομως όσο και αν «ο χρόνος» – κατά την πεποίθηση του Κυριάκου Μητσοτάκη – «είναι μαζί μας», στο κυβερνητικό επιτελείο ανησυχούν για τις… μαύρες τρύπες που παραμένουν ανοιχτές και όχι μόνο αναδεικνύουν κατά διαστήματα τις επιχειρησιακές και επικοινωνιακές δυσκολίες της κυβέρνησης, αλλά και απειλούν να «καταπιούν» καθορισμένους στόχους και χρονοδιαγράμματα σε τυχόν επανάληψη λαθών ή νέες αστοχίες. Οι οργανωτικές λεπτομέρειες του πρότζεκτ «ανοίγουμε» άρχισαν να πέφτουν στο τραπέζι κλειστών συσκέψεων από την ίδια μέρα του πρωθυπουργικού διαγγέλματος, με φόντο μια (βουβή) αγωνία για τα επόμενα βήματα.

Ο «εφιάλτης» της πλατείας

«Με την προοπτική άρσης των περιορισμών» έλεγε ο Πρωθυπουργός στο τελευταίο μήνυμά του προς τους πολίτες «όποιος έχει κουραστεί δεν έχει, πια, το άλλοθι να αυθαιρετεί». Η στοχευμένη αναφορά μετά από τα Σαββατοκύριακα των κορωνοπάρτι που εξακολουθούν να απασχολούν διαδοχικές συσκέψεις στο Μαξίμου και στο υπουργείο Προστασίας του Πολίτη μαρτυρά την ανησυχία που εντείνεται τις τελευταίες εβδομάδες για τις προβληματικές εικόνες συνωστισμού σε πλατείες της Αττικής και όχι μόνο. Ο «εφιάλτης» των κορωνοπάρτι ανά την επικράτεια «θεριεύει» ενόψει του Πάσχα την ώρα που ειδικοί προειδοποιούν ότι τα αποτελέσματα τέτοιου είδους συναθροίσεων αρχίζουν να αποτυπώνονται στους πανδημικούς δείκτες μετά από ένα δεκαήμερο.

Η κυβέρνηση επιμένει στην τακτική της «διακριτικής παρουσίας αστυνομικών», στο μοντέλο προληπτικού αποκλεισμού πλατειών και στην προσπάθεια να εντοπίζονται έγκαιρα οι διοργανωτές των συγκεντρώσεων. Ταυτόχρονα ωστόσο δέχεται… τετραπλή πίεση.

Πρώτον, δεν επιθυμεί να καλλιεργήσει εικόνα γενικευμένης σύγκρουσης με τη νεολαία.

Δεύτερον, δυναμώνουν οι «φωνές» από τη βάση της ΝΔ που συζητούν την ανάγκη για πιο δυναμική αντιμετώπιση θεωρώντας ουσιαστικά από «χαλαρή» ως αναποτελεσματική την αντίδραση της κυβέρνησης.

Τρίτον, καταγράφεται δυσαρέσκεια πολιτών που για μήνες δείχνουν εμπιστοσύνη στις κατευθύνσεις κυβέρνησης και ειδικών, τηρώντας τα περιοριστικά μέτρα.

Και τέταρτον, υπάρχει ο φόβος τυχόν νέων συγκρουσιακών καταστάσεων. Είναι σαφές ότι ειδικό βάρος έπαιξαν τα γεγονότα αστυνομικής βίας στη Νέα Σμύρνη, που είχαν ξεσηκώσει εντάσεις όχι μόνο στο πολιτικό πεδίο αλλά και στην κοινωνία.

Εξού και το Μαξίμου δεν θέλει να ρισκάρει με τυχόν νέες «εικόνες πολέμου». Κατά πληροφορίες, το βάρος πέφτει πλέον, επιχειρησιακά, κυρίως στη Μεγάλη Παρασκευή και στο βράδυ της Ανάστασης, υπό τα διαρκή «καμπανάκια» των λοιμωξιολόγων προς τους κυβερνητικούς ότι μαζικές συναθροίσεις χωρίς στοιχειώδη μέτρα αυτοπροστασίας απειλούν ευθέως με δραματικό πισωγύρισμα ακόμη και ανοιχτές δραστηριότητες, όπως το λιανεμπόριο – πόσω μάλλον τους τομείς που είναι στα σκαριά της απελευθέρωσης, όπως η εστίαση.

Τα θολά μηνύματα

Το πρόβλημα της πολυφωνίας – όπως το έχει παραδεχτεί και ο Πρωθυπουργός για στελέχη του – κρατά εδώ και μήνες ανοιχτή άλλη μία «μαύρη τρύπα», που ανά διαστήματα μοιάζει να «καταπίνει» την αξιοπιστία της κυβέρνησης. Τα θολά μηνύματα, λένε έμπειροι αναλυτές, αποτελούν δείγμα βιαστικής, αν όχι κακής, επικοινωνίας σε ό,τι αφορά το μείγμα των μέτρων, στο πλαίσιο προφανώς της ανάγκης της κυβέρνησης να ανοίγει διαρκώς τον ορίζοντα προσδοκιών στους εξουθενωμένους πολίτες.

Στο πρωθυπουργικό επιτελείο καταλαβαίνουν (το βλέπουν και στις δημοσκοπήσεις) ότι οι αντοχές των πολιτών έχουν εξαντληθεί και ταυτόχρονα γνωρίζουν ότι οι εκ των υστέρων «διορθώσεις» δύσκολα βρίσκουν πια αποδοχή. Είναι ωστόσο ενδεικτικός ο δημόσιος διάλογος που «έτρεχε» για μέρες για το περιβόητο «Πάσχα στο χωριό» με πρόωρες εκτιμήσεις τόσο κυβερνητικών όσο και μερίδας ειδικών, την ώρα που οι απογευματινές ενημερώσεις των πολιτών μιλούσαν για θλιβερά ρεκόρ στους δείκτες της πανδημίας. Σήμα για το τέλος της πολυφωνίας επιχείρησε να στείλει ο Μητσοτάκης αποφασίζοντας να βγει εκ νέου μπροστά χαράσσοντας τον οδικό χάρτη των επόμενων εβδομάδων – με θετικά μηνύματα και όχι με έμφαση στο Πάσχα στο σπίτι.

Ταυτόχρονα για την αντιπολίτευση η σύγχυση με «αποφάσεις – παρωδία» (κατά τις επιθέσεις του ΣΥΡΙΖΑ) και η εικόνα απουσίας ενός μελετημένου σχεδίου (όπως καταγγέλλει το Κίνημα Αλλαγής) αφήνουν ορθάνοιχτα τα περιθώρια σκληρής κριτικής.

Τα «κενά» στο τείχος ανοσίας

Πεδίο σύγκρουσης ανάμεσα σε Μαξίμου και Κουμουνδούρου αλλά και κυρίαρχη πηγή ανησυχίας στην κυβέρνηση αποτελούν και τα «κενά» στο πολυπόθητο τείχος ανοσίας, καθώς πολίτες από κρίσιμες κατηγορίες (ευπαθείς, ηλικιωμένοι, υγειονομικοί κ.λπ.) απέχουν από την «Ελευθερία», μεταφέροντας ουσιαστικά στο πρωθυπουργικό γραφείο άλλο ένα χαμένο σε σύγκριση με την πρώτη πανδημική φάση στοίχημα: την πειθώ. Γι’ αυτό και αν υπάρχει μια μεγάλη πρόκληση για τον Μάιο, αυτή είναι, σύμφωνα με κυβερνητικούς παράγοντες, αφενός η μεγαλύτερη διαθεσιμότητα εμβολίων αφετέρου να πειστούν οι πολίτες για εγγραφή στην πλατφόρμα των ραντεβού. Πάντως λένε πολλά για την αγωνία στο κυβερνητικό επιτελείο οι τρεις σε μικρό διάστημα προσωπικές εκκλήσεις του Πρωθυπουργού προς τους πολίτες που έχουν δεύτερες σκέψεις για τον εμβολιασμό.

Ηδη στο πρωθυπουργικό επιτελείο αναζητούν επικοινωνιακές μεθόδους για νέα εκστρατεία πειθούς, ενεργοποιώντας προς το παρόν κάθε ψηφιακό μέσο, ενώ επενδύουν στη μίνι ανατροπή στο πρόγραμμα της «Ελευθερίας» με τις νέες εμβολιαστικές γραμμές για τους πολίτες 30-39 ετών από τη Μ. Τρίτη και τους 40-49 ετών πιθανότατα την εβδομάδα μετά το Πάσχα. «Δεν είμαστε εκεί που θέλουμε…» παραδέχονται αρμόδιες πηγές μιλώντας για  κατηγορίες πολιτών με χαμηλότερο από το αναμενόμενο εμβολιαστικό ποσοστό. Οι τόνοι της αξιωματικής αντιπολίτευσης έχουν ανέβει κατακόρυφα και σε αυτό το πεδίο («θα χρεώσουν στους πολίτες το νέο φιάσκο» κατά τα λεγόμενα ΣΥΡΙΖΑ) ενόσω η κυβέρνηση επιμένει να δείχνει ως ρεαλιστικό τον στόχο για μπαράζ εμβολιασμών τον Μάιο (2,5 εκατ.) και τον Ιούνιο (4 εκατ.).

Το εύθραυστο αφήγημα «ασφαλής Ελλάδα»

Σε ό,τι αφορά το κρίσιμο στοίχημα του τουρισμού – του ισχυρότερου μοχλού για την οικονομική ανάκαμψη – διαφαίνονται οι προσπάθειες της κυβέρνηση να «στρογγυλέψει» το αφήγημα περί ασφάλειας, περικλείοντας όλη την επικράτεια. Είναι προφανές ότι οι περιορισμοί (και) το φετινό Πάσχα παρέμειναν υπό τον φόβο μήπως οι ειδικοί έδειχναν αναθεώρηση στον στόχο για πρεμιέρα της σεζόν στις 15 Μαΐου (δεν μπορεί το ένα – το Πάσχα δηλαδή – να υπονομεύσει το άλλο – το καλοκαίρι, κατά τα λεγόμενα Μητσοτάκη), ωστόσο η ευαίσθητη επιδημιολογική ισορροπία στη χώρα δείχνει ότι οι στόχοι παραμένουν εύθραυστοι. Είναι ενδεικτική η «πυροσβεστική» επιχείρηση της κυβέρνησης στη… φωτιά που πήγε να εξαπλωθεί στο εσωτερικό με αφορμή τον πιλοτικό τουρισμό από τις 19 Απριλίου, ως μίνι δοκιμαστική εφαρμογή του πράσινου πιστοποιητικού.

Οι διευκρινίσεις των κυβερνητικών ήταν μαζικές και έντονες: «οι τουρίστες δεν έχουν περισσότερες ελευθερίες από τους έλληνες πολίτες», «δεν μιλάμε για μεγάλους αριθμούς επισκεπτών», «τηρούνται αυστηρά πρωτόκολλα» κ.ο.κ. Από την κυβέρνηση προσπαθούν να χτίσουν ταχέως – εντός και εκτός συνόρων – ένα ευρύτερο και πειστικό  μήνυμα «ασφάλειας» της Ελλάδας, «μαζεύοντας» διακριτικά εκείνο περί «covid free» προορισμών, παρότι το προηγούμενο διάστημα θεωρούσαν ότι δουλεύει υπέρ της χώρας.

Στόχος τώρα είναι να μην πυροδοτηθεί εσωτερικός ανταγωνισμός αλλά να δοθεί, επιχειρησιακά, η εικόνα ενός συνολικού σχεδίου για όλη τη χώρα με κοινές γραμμές άμυνας: πιστοποιητικά εμβολιασμού και αρνητικά PCR, δειγματοληπτικοί έλεγχοι, ξενοδοχεία καραντίνας, εμβολιασμός των εργαζομένων κ.ά.