Φόβος

Χάρηκα πολύ που πήρε ο Αντονι Χόπκινς το Οσκαρ α’ ανδρικού ρόλου. Οχι επειδή δεν ήταν εξαιρετικός και ο, μακαρίτης πλέον, Τσάντγουικ Μπόζμαν στο «Ma Rainey’s Black Bottom». Αλλά επειδή ο 84χρονος ηθοποιός, με τη συγκλονιστική του ερμηνεία στο «The Father», φέρνει μέσα στο σπίτι μας το μεγάλο πρόβλημα της εποχής: την άνοια. Κι επειδή με μια φράση του σε ένα podcast που έκανε με το New Yorker τα λέει όλα. Δεν ήταν τόσο οργή αυτό που τον χαρακτήριζε στα νιάτα του, είπε, όσο ανασφάλεια, φιλοδοξία, φόβος. «Οι νέοι θέλουν να είναι cool, αλλά κάτω από τη μάσκα βλέπεις ότι δεν είναι. Είναι μεγάλη κατάκτηση να παραδεχθούμε ότι φοβόμαστε. Οπως και ότι είμαστε ασήμαντοι. Τελικά, όλα είναι σημαντικά και τίποτα δεν είναι σημαντικό. Ολα είναι καπνός».

Τρομακτικό πράγμα η άνοια. Οχι τόσο στο προχωρημένο της στάδιο, εκεί έχεις χάσει το παιχνίδι, αλλά δεν το συνειδητοποιείς πια. Πρέπει να αισθάνεσαι φοβερή μοναξιά, αλλά δεν νιώθεις την καθημερινή επιδείνωση, την αποξένωση, την κατρακύλα. Στο μεταβατικό στάδιο, αντίθετα, η συνειδητοποίηση του τι έρχεται είναι συντριπτική. Και συνοδεύεται μοιραία από έναν διαρκή εκνευρισμό. Μπερδεύεις πρόσωπα, πράγματα και καταστάσεις, άλλοτε είσαι καλά κι άλλοτε τα ‘χεις χαμένα, νομίζεις ότι σε κοροϊδεύουν οι δικοί σου άνθρωποι, επινοείς προσβολές και επιθέσεις, οργίζεσαι, στενοχωριέσαι, φοβάσαι.

Στην έκφραση όλων αυτών των συναισθημάτων είναι πολύ πειστικός ο Χόπκινς. Αλλά στη μεταφορά τους σ’ εμάς παίζει καταλυτικό ρόλο το μοντάζ. Χάρη στη δουλειά του μοντέρ, ο θεατής μπερδεύεται κι αυτός, συγχέει πρόσωπα και εποχές, αρχίζει να αμφιβάλλει για την αντίληψή του, κι έτσι συμπάσχει με τον πρωταγωνιστή, δεν ταυτίζεται μαζί του αφού ξέρει ότι μπορεί πάντα να ξεφύγει ενώ εκείνος όχι, αλλά μπαίνει στη θέση του, τον κατανοεί, φοβάται κι αυτός.

Ο Γιώργος Λαμπρινός δεν πήρε το Οσκαρ καλύτερου μοντάζ, το κέρδισε ο Μίκελ Νίλσεν για το «Sound of Metal», μια ταινία που επίσης καταπιάνεται με την αποξένωση από την πραγματικότητα, λόγω κώφωσης αυτή τη φορά. Μπράβο στην Επιτροπή που βράβευσε ταινίες για τους χαμένους και τους άτυχους, όχι για εκείνους που τους ευνόησε η μοίρα! Μπράβο και στον γιο του Φώτου Λαμπρινού και της Κλαίρης Μιτσοτάκη, που μπορεί να μην πρόσθεσε άλλο ένα βραβείο στο παλμαρέ του, δίνει όμως με τον «Πατέρα» ένα ρεσιτάλ ευαισθησίας!

Από τη μια μεριά, όπως και με τον Λάνθιμο, στενοχωριέσαι που τέτοια ταλέντα είναι μονίμως εγκατεστημένα στο εξωτερικό. Από την άλλη ξέρεις ότι είναι για το καλό τους, άρα και για το δικό σου καλό. Αλλωστε σύντομα θα ανταμώσουμε, «το σινεμά υπάρχει για να μας φέρνει κοντά», όπως είπε ο Λαμπρινός σε μια πρόσφατη συνέντευξή του, και «οι πιο δυνατές κινηματογραφικές εμπειρίες είναι πάντα σε μια σκοτεινή αίθουσα γεμάτη φίλους και αγνώστους». Κυρίως αγνώστους.